درمان کانال ریشه دندان که بسیاری از افراد آن را با لفظ «عصب کشی» می شناسند، همواره برای افراد با سوال ها و ابهام هایی همراه است.بسیاری از افرادی که برای درمان ریشه دندان خود به دندانپزشک مراجعه می کنند، دغدغه هایی در مورد آینده دندان عصب کشی شده دارند مخصوصا که قبل از درمان ارتودنسی باید اگر دندانی نیاز دارد عصب کشی شوداغلب این باور عمومی وجود دارد که عصب کشی، دندان ها را ضعیف می کند. البته بسیاری از دندانپزشکان هم با توصیه به روکش کردن دندان عصب کشی شده، این تلقی را در مراجعان به وجود می آورند که دندان ها بعد از عصب کشی، ضعیف و شکننده می شوند.
در بیشتر موارد، دندان های ما به دلیل پوسیدگی به عصب کشی نیاز پیدا می کنند. علت پوسیدگی میکروب ها هستند.در جریان پوسیدگی، ساختارهای دندان مانند مینا و عاج تغییر ماهیت می دهند و از بین می روند.بافت های پوسیده مینا و عاج دندان تقریبا دیگر قابل نگهداری نیستند و باید خارج شوند، چون در بیشتر موارد این بافت ها حاوی باکتری های پوسیدگی زا می باشند که قابل گسترش و انتقال هستند.خارج کردن کامل بافت های حاوی این میکروب ها مخصوصا قبل از ارتودنسی مهم است
پوسیدگی باعث ضعیف شدن ساختار دندان می شود و قسمت های سالم نسج دندان را در برابر جویدن، شکننده می کند.علت اینکه گاهی ناگهان دندان پوسیده شده موقع غذا خوردن می شکند و یا خالی می شود نیز همین قضیه است.عصب کشی، دندان را ضعیف نمی کند، بلکه پوسیدگی دندان است که باعث ضعیف شدن آن می شودپوسیدگی دندان مقصر است. در واقع پوسیدگی است که دندان را ضعیف می کند و دندان های پوسیده نسبت به دندان های سالم به دلیل تخریب ساختار نسج دندان، ضعیف تر هستند.در جریان پرکردن دندان یا عصب کشی، تقریبا تمام ساختارهای آسیب دیده و خراب شده دندان خارج و با ماده پرکردنی مناسب پر می شود.بعضی از این مواد پرکردنی حتی می توانند ساختار دندان تخریب شده را تقویت هم کنند.بنابراین عصب کشی، دندان را ضعیف نمی کند، بلکه پوسیدگی دندان است که باعث ضعیف شدن آن می شود.درحال حاضر، بر اساس دانش روز، جایگزینی برای درمان کانال ریشه دندان هایی که نیازمند عصب کشی هستند، وجود ندارد و تنها گزینه درمانی غیر از عصب کشی، کشیدن دندان است.
ساختار دندان ها بعد از عصب کشی به دلایل مختلف از جمله تغییر رطوبت، تاثیر موادی که در پروسه درمان ریشه استفاده می شود و… دچار تغییراتی می شوند، ولی بر اساس مطالعات، این تغییرات تاثیری در افزایش ضعیف شدن دندان ها ندارند.
علائم نشان دهنده دندان نیازمند درمان ریشه
گاهی اوقات دندان ها به علت پوسیدگی فراوان و وسعت تخریب بدون هیچ علائم خاصی نیازمند درمان ریشه هستند اما در اکثر مواقع دندانهایی که نیازمند درمان ریشه می باشد با علائمی مانند افزایش حساسیت به سرما یا گرما، حساس شدن به احساس درد حین جویدن، ورم کردن، خروج چرک از لثه ، درد خود به خودی، درد شبانگاهی، تغییر رنگ دندان و دردناک شدن غدد لنفاوی در ناحیه سر و گردن، همراه هستند.
تیره شدن دندان بعد از معالجه ریشه
در زمان قدیم دندان هایی که بر روی آنان درمان ریشه صورت می گرفت ، به تدیج سیاه و تیره رنگ می شدند اما امروزه این تغییر رنگ به علت پیشرفت های تکنیکی کم و ناچیز بوده و اگر هم اتفاق افتد می توان با استفاده از روش های سفیدکردن یا روکش های چینی و لمینت آن را برطرف نمود.
عصب کُشی یا عصب کِشی؟
عصب کُشی واژه کاملا غلطی است و واژه عصب کِشی نیز تمام مراحل درمان دندان را شامل نمی شود بنابراین لفظ درمان ریشه یا درمان کانال ریشه که شامل مراحل کلی درمان مانند خارج کردن پالپ دندان (عصب و عروق)، پاک سازی و شکل دهی کانال ها، ضدعفونی کردن آنها و سپس مهر و موم کردن و پرکردن ریشه با مواد سازگار با بدن است ، صحیح می باشد.
آیا عصب کشی دندان را ضعیف می کند؟
عصب کشی، سبب تضعیف دندان نمی شود ، بلکه پوسیدگی ، دندان را ضعیف می کند زیرا دندان های پوسیده به علت تخریب ساختار نسج دندان نسبت به دندان های سالم ضعیف تر می باشند. هنگامی که دندان را پر می کنیم ، دانپزشک تمام قسمتهای پوسیده و تخریب شده دندان را خارج می کند و آن را با مواد سازگار با بدن پر می کند که این مواد پرکردنی حتی موجب تقویت ساختار دندان تخریب شده می شود، بنابراین عصب کشی، سبب ضعیف شدن دندان نمی شود، بلکه پوسیدگی دندان موجب ضعیف شدن آن می شود. به علل متفاوت مانند تغییر رطوبت، تاثیر موادی که در پروسه درمان ریشه استفاده می شود و... ساختار دندان ها بعد از عصب کشی تغییراتی می یابد که این تغییرات در افزایش ضعیف شدن دندان ها بی تاثیر می باشند.
عوارض و خطرات دندان پوسیده بر بدن
پس از انجام عصب کشی دندان باید بدانیم چه اقداماتی جهت مراقبت از دندان انجام دهیم تا کمتر دچار عوارض بعد از عصب کشی دندان شویم.
- پس از انجام عصب کشی دندان طبق گفته متخصصان نیاز نیست داروهای خاصی مصرف شود فقط در مواقع خیلی هاد و ضروری میتوان از مسکن های ضد التهاب مانند ژلوفن و یا ناپروکسن استفاد کرد. مصرف هر داروی دیگر فقط باید طبق نظر متخصص باشد مانند مصرف آنتی بیوتیک ها
- اگر پس از انجام عصب کشی فرآیند درمان ریشه ناموفق باشد و فرد باز هم در ناحیه همان دندان درد شدید داشته باشد دندان باید کشیده شود.
- دستورالعمل های پس از عصب کشی را همانطور که دندانپزشک تجویز کرده است به طور دقیق دنبال کنید.بنابراین هرگونه دارویی که برای جلوگیری از عفونت برای شما تجویز شده باید مصرف کنید و از انجام روش های خودسرانه ی درمان بپرهیزید.
- به میزان دردهایی که بعد از عصب کشی دندان برایتان به وجود می آید دقت کنید اصولا دردهای بعد از عصب کشی با داروهای آنتی بیوتیک و مسکن از بین می رود در غیر اینصورت باید بیمار بلافاصله به متخصص کلینیک مراجعه کند.
- منطقه ای که تحت درمان عصب کشی بوده است را باید تمیز نگه دارید همچنین باید اطمینان حاصل کنید که در طول درمان عصب کشی و بعد از آن هیچگونه آلودگی به این نواحی نرسد.
- بعد از انجام عصب کشی مراقب باشید بر روی دندان های عفونتی خود در هنگام مسواک زدن و جرمگیری فشار بیش از حد وارد نکنید. همچنین در حد امکان تا مدتی از غذاهای چسبنده و جویدنی استفاده نکنید.
- بعد از انجام عصب کشی تا مدتی از خوردن مواد غذایی سخت، گرم و سرد اجتناب کنید.زیرا دندان ها به طور موقت به غذاهای سرد و گرم حساس می شوند پس سعی کنید از غذاهایی با دمای متوسط استفاده کنید.
- حتماً پس از انجام عصب کشی دندان از روکش روی تاج دندان استفاده کنید زیرا اگر دندان همانطور به حال خود رها شود احتمال عفونت گرفتن دوباره ی آن وجود دارد. به علاوه باتوجه به شکننده بودن ساختار دندان قبل از روکش دندان به هیچ وجه بر روی دندان عصب کشی شده فشار نیاورید و یا چیزی گاز نزنید.همچنین روکش دندان به جلوگیری از عوارض بعدی درمان ریشه نیز کمک می کند.
- پس از عصب کشی مسواک زدن مانعی ندارد ولی استفاده از نخ دندان به دلیل احتمال خارج شدن پانسمان موقت توصیه نمی شود البته تا زمانیکه دندان روکش و ترمیم شود.
