استان کرمان در جنوب خاوری ایران واقع شده و از شمال با استان های خراسان و یزد، از جنوب با استان هرمزگان، از خاور با سیستان و بلوچستان و از باختر با استان فارس همسایه است.
این استان از نظر جغرافیایی بین ۵۵ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۳۲ درجه ی پهنای شمالی و ۲۶ درجه و ۵۳ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۵۹ دقیقه ی درازای خاوری از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.
این استان یکی از مرتفع ترین استان های کشوربوده و شهرستان بافت آن با ۲۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا مرتفع ترین شهرستان استان است.
گنجینه های فرهنگی، تاریخی و معماری ارزشمندی در گذر زمان دراین استان پدید آمده که نمایان گر روند تاریخی و حیات اقتصادی ـ. اجتماعی این منطقه است. استان کرمان از اقتصادی پویا برخوردار بوده و در زمینه کشاورزی و انواع صنایع رونق به سزایی دارد.
تنها شهر خشتی جهان (ارگ بم) متعلق به هزاره های پیش از میلاد به این خطه تعلق دارد و بازار بسیار زیبای شهر کرمان به همراه ده ها اثر باستانی، طبیعی و معماری در این دیار وجود دارد که همواره گردشگران را مجذوب خود نموده و جلوه های جهانگردی این منطقه را به نمایش می گذارند.
آداب جشن تندرستون کرمان
در درازای تاریخ، همه ساله جشن باشکوهی در کرمان، ۴۰ روز پس از نوروز برگزار می شود که جشنی برای گشایش بخت وسلامتی است. این جشن که از دوران کهن ۳۰۰۰ ساله تا به امروز برجای مانده، تندرستون (تندرستان) نامیده می شود.
این جشن یکی از آیین های مهم مردم کرمان محسوب می شود و برخی دیگر از ایرانیان نیز درآن مشارکت داشته اند. در مورد این جشن گفته می شود که از گوشه و کنار کشور مردمان بسیاری کوشش می کردند تا در چهلم نوروز، با پیمودن مسافت هایی طولانی، خود را به این جشن برسانند و سلامت روان و جسم را برای خود و خانواده آرزو کنند.
این جشن همه ساله با باشندگی (حضور) خانواده های کرمانی و بویژه با محوریت مادربزرگان و بزرگان طایفه و خانواده ها، در دامنه سپندینه (مقدس) شیوشگان، در پشت پارک پردیسان امروزی و در همجواری قلعه دختر و در پایه کوه که تپه هایی سنگی نام تندرستان است، برگزار می گردد.
کرمانی های باستان معتقد بودند که دامنه شیوشگان در شرق قلعه کهن گواشیر و قلعه دختر، مکانی مقدس است و موجبات حیات و سلامت و روزی آنها را فراهم می سازد، لذا هرساله در روز چهلم عید نوروز به مکانی به نام تندرستان که در همین منطقه شیوشگان قرار دارد، می رفتند و از الهه آناهیتا یا اهورا مزدا و پس از اسلام از خداوند بزرگ تقاضای ادامه روزی و باران و سلامتی خانواده خود را می کردند.
در این میان بیشترین تقاضای سلامتی برای زنان نازا بوده است؛ زیرا آناهیتا، الهه روزی و زایش و حیات می باشد. در این خصوص زنان نازا اقدام به انجام غسلی شبیه به غسل تعمید می کردند که هنوز هم انجام می شود.
در این مراسم با سفره انداختن، آش پختن، نذری دادن، نواختن انواع سازهای موسیقی و... به دست افشانی و شادی کردن می پردازند.
نتیجه این جشن به این گونه بوده است که برای یک سال، هر نوع بیماری از دور خانواده ها رخت برمی بسته و بسیاری از دوشیزگان به خانه بخت می رفتند.
در این جشن که در گویش محلی کرمان “تندرستون” نامیده می شود، دوشیزگان و زنان غسل مخصوصی را در جشن گاه به جا می آورند که به آن “آب چهل ریختن” می گویند.
“آب چهل” ریختن شبیه به غسل تعمید است و در باور مردم محلی خاصیت آن باز شدن بخت و یافتن خواستگار برای دوشیزگان, بارداری برای زنان نازا و یا بانوانی است که فرزندآوری آن ها به تعویق افتاده است.
شرکت کنندگان اغلب با حضور خانواده خود به جشن گاه می آیند و یکی از رسوم جدایی ناپذیر این جشن پختن آش است. به باور اهالی کرمان، کوه محل جشن در این روز مقدس تر از همیشه خواهد بود. در مکان تندرستان قبرستان های قدیمی مسیحیان و یهودیان قرار دارد که در سال های گذشته تخریب شده اند.محل برگزاری جشن تندرستان اکنون در پارک پدر انتهای خیابان زریسف قرار گرفته است.
آشنایی با جشن بیل گردانی
