آشنایی با رشته ورزش والیبال +قوانین و مقررات والیبال 

ورزش والیبال در سال ۱۸۹۵ در کشور آمريکا و به وسیله ویلیام مورگان ابداع شد. بعد به سرعت فراگیر شد؛ به طوریکه در بازي های المپیک تابستانه ۱۹۶۰ براي اولین بار در برنامه بازي های المپیک قرار گرفت و امروزه تقریبا در تمام دنیا بازي ميشود. این رشته تقریبا براي تمام گروه های سنی مطلوب است و وسایل بازي شامل توپ و تور است. امروزه، بیش از ۸۰۰ ميليون بازیکن بازی والیبال در سراسر دنیا وجود دارند، که ۴۶ ميليون نفر از آنها از ایالات متحده آمريکا هستند.

تاریخچه والیبال در جهان

والیــبال در روز دوم فوریه سال 1895 میلادی مطابق با بیستم بهمن ماه سال 1273 هجری شمسی، توسط ویلیام . جی. مورگـان مدیر تربیت بدنی کالج Y.M.C.A در شهر هولیوک ایالت ماسا چوست امریکا ابداع و معرفی شد که ابتدا مینتونت نام داشت. مورگان پس از این که دوستش، جیمز نایسمیت، در سال 1891 ورزش بسکتبال را درهمان کالج ابداع کرد، با تلفیق ورزش هایی همچون بسکتبال و تنیس، شالوده ورزشی نو و مفرح را برای دانشجویان خود ریخت که بازی آن با توپی شبیه به توپ بسکتبال از روی توری مثل تور تنیس انجام می گرفت. به همین منظور مورگان با استفاده از تور تنیس روی چمن که به دو طرف دیوار سالن ورزش بسته می شد و با استفاده از توئی توپ بسکتبال که به دلیل سبکی وزن به دست ها آسیب نمی رساند ، بازی را شروع کرد و همین شروع کافی بود تا این ورزش به سرعت از یک کالج به کالج دیگر و از شهری به شهر دیگر معرفی و منتقل شود. تا جایی که پس از یک سال (1896) مردم اکثر ایالت های امریکا با آن اشنا شده بودند. در همین سال کمیته بین المللی ورزش کالج از مورگان دعوت کرد تا طی یک کنفرانس، قوانین و مقررات ورزش ابداعی اش را در حضور اساتید کالج تشریح کند. مورگان هم کنفرانس را در سالن ورزشی کالج تشکیل داد. جایی که تعدادی از دانشجویان را به دو گروه تقسیم کرده بود و در حالی که آنها مشغول بازی بودند نقطه نظرات خود را برای اساتید و اعضای کمیته شرح می داد. پروفسور آلفرد.تی.هالستید در جریان همین کنفرانس و با مــشاهده نحوه این بازی، پیشنهاد داد که این ورزش از مینتونت به والیبال تغییر نام پیدا کند. چراکه حرکت و نمود اصلی این بازی در رد و بدل شدن توپ از روی تور است. مورگان هم این پیشنهاد را پذیرفت و به این ترتیب ورزش ابداعی اش شد والیبال. با اینکه والیبال در آغاز ورزشی سالنی بود و در محل های سرپوشیده انجام می شــد، ولی کم کم توسط خود مردم به زمین هــای روبـــاز کشـیده شد و به شکل یکی از سرگرمی های محبوب تابستانی در پارک ها و ساحل ها درآمد.

قوانین و مقررات والیبال

▪ تعداد کل بازیکنان هر تیم:

یک تیم ورزش والیبال متشكل از ۶ تا ۱۲ بازیکن میباشد كه از این تعداد یک نفر بازیکن لیبرو – ازاد است.

▪ تعداد بازیکنان داخل زمین:

۶ نفر.

▪ تعداد کل داوران:

۱۰ نفر( یک داور بالا، یک داور پایین و یک داور ذخیره- ۴ داور خط و یک داور خط ذخیره- یک نویسنده و یک کمک نویسنده.)

▪ اندازه زمین:

طول زمین والیبال ۱۸ و عرض آن ۹ است.

▪ نِت (تور):

برخورد توپ به لبه تور اشکال ندارد و خطا نیست.

▪ مقدار باد توپ:

معمولاً با فشار انگشتان شصت بر روی توپ مشخص می شود.

▪ وزن و رنگ توپ:

وزن توپ ۲۶۰ گرم است و تا ۱۰ گرم کمتر یا بیشتر اشکال ندارد و رنگ آن مخلوطی از زرد و آبی و سفید می باشد. (استاندارد فدراسیون جهانی)

▪ شروع بازی:

شروع بازی به وسیله سکه توسط داور قرعه کشی می شود تا یک تیم زمین و تیم دیگر توپ را انتخاب کند.

▪ زمان بازی:

۵ گیم بصورت رالی، ۴ ست با نتیجه ۲۵ امتیاز و ست آخر با نتیجه ۱۵ امتیاز می باشد. (البته در مسابقات مدارس ۳ گیم می باشد.)

▪ تعداد استراحت:

در امتیاز ۸ و ۱۶، اولین تیمی که به این امتیاز رسید یک استراحت فنی به مدت یک دقیقه به هر دو تیم داده می شود. هر تیم به غیر از استراحت فنی دارای ۲ استراحت ۲۰ ثانیه ای می باشد.

▪ روش تعویض بازیکنان:

داور ابتدای خط یک سوم رو به تور می ایستد و همانجا بازیکن ورودی، تابلوی شماره تعویض را به بازیکن خود می دهد. (در قسمت یک سوم زمین)

▪ تعداد تعویض:

هر تیم ۶ تعویض می تواند داشته باشد. مثلاً اگر بازیکن شماره ۵ به جای بازیکن شماره ۸ وارد زمین شد، در تعویض بعدی حتماً ۸ باید به جای ۵ وارد زمین شود (یک رفت و یک برگشت).

▪ شماره بازیکنان:

از ۱ الی ۱۵ (البته در مسابقات جوانان شماره بالاتر اشکال ندارد).

▪ طریقه زدن توپ (سرویس):

سرویس از پشت خط عرضی و با سوت داور زده می شود و باید توپ از دست جدا شود.

▪ پهنای خطوط:

پهنای خطوط زمین والیبال ۵ سانتی متر می باشد.

▪ اخطار:

برای اخطار داور کارت زرد به بازیکن نشان می دهد و یک امتیاز هم به تیم مقابل تعلق می گیرد و اگر سرویس هم داشته باشند به تیم مقابل واگذار می شود.

▪ اخراج و جریمه آن:

داور کارت قرمز نشان ميدهد و بازیکن یک ست اخراج ميشود. و تیمی که اخراجی داشته، یک امتیاز از دست ميدهد و بازیکن اخراج شده باید روی صندلی پشت نیمکت ذخیره ها بنشیند.

▪ ارتفاع تور تا زمین:

برای بزرگسالان در بخش مردان ۴۳/۲ متر و در بخش زنان ۲۴/۲ متر می باشد.

▪ بازی مساوی:

نتیجه تساوی برای مسابقه والیبال وجود ندارد و اگر امتیاز هر دو تیم در یک ست ۲۴ یا ۱۴ شود، بازی ادامه خواهد داشت تا اینکه یک تیم با اختلاف ۲ امتیاز برنده شود.

▪ لیبرو:

لیبرو بازیکنی است که رنگ پیراهنش با سایر هم تیمی هایش متفاوت است و تنها میتواند توپ را جمع کند و پاس بدهد ولی حق سرويس و آبشار را ندارد و تعویضش در ورقه نوشته نمی شود و هنگامی که در منطقه ۵ قرار داشت، موقع چرخش بیرون میرود و با بازیکن های مناطق ۱- ۶- ۵ میتواند تعویض شود.

▪ ابعاد تور:

طول تور ۵/ ۹ و عرض آن ۱ متر است. و از سوراخ های مربع شکلی به ضلع ۱۰ سانتیمتر تشکیل شده است. پارچه ای از جنس کتانی به ضخامت ۵ سانتیمتر به لبه بالایی تور دوخته شده است. ارتفاع تور از مرکز زمین 2. 43 متر است. تعيين ارتفاع تور براي خردسالان و نوجوانان به عهده مجمع ملي گذاشته ميشود. هر دو انتهای تور از زمین به یک فاصله هستند و نباید حتی ۲ سانتیمتر بالاتر از میزان برقرار باشند. پارچه ای از جنس کتانی که عرض آن ۵ سانتیمتر بوده و سفید رنگ میباشد، در کناره های تور و عمود بر لبه های آن کشیده ميشود.

بازی والیبال :(the game of volleyball)

والیبال بازی ساده ای است و قابل اجرا برای تما گروههای سنی در داخل یا خارج خانه می باشد. در بسیاری از مناطق جهان به عنوان یکی از اساسی ترین ورزشهای تفریحی و در مناطق دیگر به عنوان یکی از ورزشهای رقابتی شناخته شده است. این ورزش نه تنها یکی از بازیهای خوب محسوب می شود بلکه ورزش پرورشی جالبی برای ورزشکاران ، شناگران و بازیکنان سایر رشته های ورزشی می باشد و احتیاج به پرش، چابکی، سرعت، عکس العمل و تنظیم حرکات در وقت تعیین شده دارد.
بطور اساسی والیبال به تنیس تشبیه شده است ولی تفاوتی که وجود دارد آن است که در والیبال هیچ یک از بازیکنان انفرادی بازی نمی کنند و توپ را از روی تور رد نمی کنند. هر تیمی می تواند قبل از گذراندن توپ از روی تور و فرستادن آن بسوی تیم دیگر ۳ بار ضربه بزند ولی هیچ یک از بازیکنان نمی توانند دوبار متوالی با توپ تماس یابند (استثناء در مورد دفاع وجود دارد). زمانی بازی شروع می شود که توپ توسط یکی از بازیکنان واقع در قسمت راست قطاع دایره خط پشتی سرو می شود. به طور رسمی هر تیمی دارای شش بازیکن می باشد به طوری که ۳ تن از بازیکنان در خط پشتی و ۳ تن دیگر در خط جلوئی قرار می گیرند. هر تیمی تلاش می کند که توپ را در زمین حریف فرود آورد و اگر موفق به انجام این کار شود حریف را وادار به اشتباه سازد و امتیاز کسب کند. تیمی که ابتدا ۱۵ امتیاز کسب می کند، ست را تصاحب می کند. فقط تیمی که سرو می زند امتیاز کسب می کند. اگر تیمی موفق به فرود آوردن توپ در زمین حریف گردد مسئولیت زدن سرویس را به عهده می گیرد. بازیکن به زدن سرو تا زمانی که توپ در زمین تیم او فرود آید ادامه می دهد. زمانی که توپی از طرف حریف دریافت می شود تمام بازیکنان در جهت حرکت عقربه های ساعت چرخش انجام می دهند و بازیکنی که در سمت پشتی قطاع دایره راست قرار می گیرد مسئول زدن سرو می شود. اگر در هنگام زدن سرو، توپ به تور اصابت کند، سرویس به دست تیم مقابل می افتد. در والیبال نیز مانند سایر رشته های ورزشی حرکت و ضد حرکت وجود دارد. حرکات اساسی والیبال ست و ضربه مخرب و دفاع مراحلی هستند که در والیبال اجرا می شوند.

توپ :(the ball)

توپ به شکل کروی و از جنس چرم است و شامل توپی لاستیکی یا ماده ای از این قبیل می شود. قسمت رویی آن یک رنگ است و قسمت تویی نیز باید روشن تر باشد.
– محیط دایره : ۶۵ الی ۶۷ سانتیمتر.
– وزن : ۲۵۰ الی ۲۸۰ گرم .

تیم ها :(the teams)

هر تیمی شامل ۶ بازیکن می شود. سه بازیکن در خط جلو و سه بازیکن در خط عقب قرار می گیرند. زمانی که توپ سرو می شود، سه بازیکن خط جلو باید در جلوی بازیکنان خط عقب قرار گیرند. بازیکن از قطاع دایره سمت راست خط عقب با یک دست سرو می زند. زمانی که توپ در زمین وارد می شود، بازیکنان می توانند برای پرتاب توپ به هر نقطه ای نقل مکان کنند حتی اجازه دارند که برای جلوگیری از تماس توپ با زمین به خارج از زمین بروند.

مسئولین :(the officials)

– هر مسابقه دارای یک داور می باشد که در بالای تور ایستاده و ناظر بر اجرای مسابقه است.
– سرداور نیز روبروی داور نشسته و در امر قضاوت به او کمک می کند.
– دو نفر نیز در کنار خطوط قرار می گیرند.
– مانند سایر رشته های ورزشی مسئول ثبت امتیازات نیز حضور دارد.
دو تیم ۶ نفری با یکدیگر روبرو می شوند. داور در بالای تور قرار گرفته و ناظر بر اجرای مسابقه بوده و سوتی در دست دارد. سر داور نیز مقابل او قرار می گیرد. در اینجا تیمی که سرویس را دریافت می کند منتظر توپ می شود. بازیکنان در وضعیت آماده باش بوده و دستها، انگشتان، بازوها و پاها در حالات مطلوب قرار می گیرند. بازیکنان در مرکز زمین می ایستند و در این محل اکثر تهاجمات اتفاق می افتد به طوری که یکی از آن ها در نزدیک تور ایستاده و بقیه بازیکنان فرم w را تشکیل می دهند.

حرکت توپ در هوا = والی :(the volley)

پاس بالای سر یکی از مشخص ترین عملیات والیبال است. هرگز نباید به توپ مشت زد بلکه باید آن را با دو دست پاس کرد. پاس کردن از عقب نیز معرف همین عمل است. به طور کلی در مسابقات پاس کردن، ست زدن و فرستادن توپهای بلند از بالای تور صورت می گیرد. حرکت توپ در هوا در پرتاب آرام توپ از بالای تور اجرا می شود. اگر قبل از تماس با توپ دستها دور شوند توپ به وسط پیشانی برخورد خواهد کرد. همیشه باید به توپ نگاه کرد. ابتدا پاها را حرکت داده، آنها را خم نکرده و بدن را در زیر توپ قرار داد. به منظور حفظ تعادل و توازن یکی از پاها را به آرامی در جلوی پای دیگر قرار داده، زانوها را خم کرده و سپس باید تمام بدن را راست کرد. به عنوان یک قانون کلی شستها را در حالت اشاره به طرف عقب و بینی نگهدارید. بازوها را راحت قرار داده و تا آن جایی که امکان دارد حرکات را بسیار ساده انجام داد. شصت و دو انگشت اول به این عمل قدرت بخشیده و بقیه انگشتان به آن جهت می دهند.
بهترین و معمول ترین مرحله والیبال ( حرکت توپ در هوا ) می باشد. برخی معتقدند که برای شروع تمرینات می توان از بادکنک استفاده کرد. تمرین پرتاب توپ پس از پرش برای گرفتن آن بسیار موثر است و مفید. البته همیشه پس از رسیدن توپ به نقطه اوج این عمل را انجام دهید.

سرویس :(the service)

سرویس عملی است که به منظور وارد کردن توپ در بازی به کار می رود.

خطاهای والیبال

خطاهای عمده عبارت اند از:

1- بازیکن تیم از خط افقی زیر تور بگذرد و زمین و یا یکی از بازیکنان حریف را لمس کند .

2- بازیکن تیم مانع بازی یکی از بازیکنان تیم حریف شود.

3- بازیکنان یک تیم در جای خودشان قرار نگرفته باشند.

4- بازیکنان یک تیم بیش از سه بار توپ را لمس کنند.

5- بازیکنان تیم دوبار پی در پی توپ را لمس کنند.

6- بازیکن از بالای زمین حریف به توپ ضربه بزند.

7- توپ بیرون از خط های مرزی به زمین بخورد.

8- توپ به زمین اصابت کند.

اثرات مفید ورزش والیبال بر بدن انسان

• افزایش حداکثر جذب اکسیژن در بدن.

• افزایش کارآیی قلب از طریق حجم خون پمپ شده در یک ضربان.

• کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشار خون.

• کاهش عوارض و احتمال مرگ و میر ناشی از نارساییهای قلبی.

• کاهش مقاومت عروقی برای عبور دادن جریان خون.

• افزایش جریان خون منطقهای و نقل و انتقال اکسیژن به بافتها.

• افزایش توانایی بدن در مصرف اسیدهای چرب آزاد به عنوان سوبسترا در هنگام فعالیت.

• افزایش تولید لیپوپروتئینهای سنگین (hdl) که برای بدن مفید هستند.

• افزایش و بهبود تحمل بدن در هنگام تمرین.

• کاهش و یا از بین بردن چاقی و افزایش قدرت عضلانی.

• افزایش تولید اندروفینها که مخدرهای درونی هستند.

• افزایش تولید عرق به هنگام فعالیت که در نتیجه تحمل بدن در برابر گرما بالا میرود.

• جلوگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان در صورت انجام تمرینات تحمل وزن.

• افزایش تحمل گلوکز در بدن.

• افزایش تحمل کار بدنی و کاهش تنگی نفس در بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه.

محدودیت سنی والیبال:

سنین 12 _10 سالگی :سطح شعور و فهم و توانایی یادگیری، تعادلی حرکتی کودک افزایش می یابد و می تواند حرکت های پیچیده و تکنیک و تاکنیک را یاد بگیرد و در ورزش های سازمان یافته و برخوردی شرکت کند.

کالری مصرفی در هر ساعت:

نوع فعالیت 73 کیلوگرم 91 کیلوگرم 109 کیلوگرم

والیبال 292 364 436

بهترین والیبالیست حال حاضر دنیا

1 – زایتسف (ایتالیا)

2 – موزرسکی (روسیه)

3 – اندرسون (آمریکا)

4 – معروف (ایران)

آشنایی با رشته ورزشی پرتاب دیسک