بسیاری بر این باورند که مسجد جامع دهلی بزرگترین مسجد در هندوستان است ، اما در حقیقت این مسجد تاج المساجد در شهر بوپال است که با ظرفیت 175000 نفر ، می تواند عنوان بزرگترین مسجد هندوستان را به خود اختصاص بدهد.
همانطور که از نامش پیداست این مسجد به زیبایی ساخته شده است و معماری خارق العاده ای نیز دارد. تاج المساجد بین سالهای 1868 تا 1901 ساخته شد. بدنه این مسجد از سنگهای سرخ ساخته شده است که به زیبایی این مسجد می افزاید و قرار گرفتن این مسجد در کنار رودخانه نیز از دیگر دلایل جذابیت آن است. این مسجد سه گنبد و دو مناره دارد و تمام روزهای سال باز است. دکور و معماری تاج المساجد بسیار شبیه به مسجد جامع دهلی است.
شهر بوپال به دهلی و بمبئی متصل است و زمانیکه وارد این شهر شوید پیدا کردن این مسجد کار دشواری نخواهد بود چرا که بعنوان مهم ترین نماد شهر به آسانی قابل مشاهده و پیدا شدن است.
اما وقتی صحبت از شهر بوپال در هندوستان به میان می آید شهرت چندانی از این شهر در میان گردشگران نمی بینیم ، بلکه مساله ای دیگر نام این شهر را بر سرزبانها انداخته است. بوپال به دلیل حادثه وخیمی که در دسامبر سال 1984 رخ داد همچنان شهرت دارد. در این حادثه در شب سوم دسامبر سال 1984 ، 32 تن گاز سمی یک کارخانه حشره کش سازی نشت کرد ، این گاز سمی همانند ابری سطح شهر را پوشاند ، گفته می شود بیش از دو هزار نفر در اثر خفگی درگذشتند و تقریبا دویست هزار نفر نیز آسیب دیدند. این حادثه و گاز بسیار سمی آن همچنان در این شهر تلفات به جای می گذارد. حادثه دسامبر 1984 بعنوان فاجعه بار ترین حادثه صنعتی جهان شناخته شده است.
تاج المساجد کجاست؟
تاج محل (به اردو: تاج محال) بنایی زیبا و باشکوه در هندوستان است که به عبارتی نوعی نماد برای این کشور محسوب می شود و از عجایب هفت گانه جدید دنیا به شمار می آید. از این عمارت مرمرین چشم نواز امروزه به عنوان یکی از پرآوازه ترین بناهای موجود در جهان نام می برند که ساختمان آن با ترکیبی از معماری ایرانی، گورکانی و اسلامی شکل گرفت.
تاج محل در واقع آرامگاه «شاه جهان» پنجمین امپراتور گورکانی هند و همسر ایرانی اش «ارجمند بانو بیگم» مشهور به «ممتاز محل» به حساب می آید که به یادبود این بانو و به دستور شاه جهان در فاصله سال های ۱۶۴۷ - ۱۶۳۲ میلادی ساخته شد.
مقبره تاج محل در مرکز باغ وسیعی در کرانه جنوبی رودخانه یامونا (جمنا) واقع شده که در یکی از ایالت های شمالی هندوستان به نام اوتار پرادش (Uttar Pradesh) و در نزدیکی شهر آگره یا آگرا (در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند) قرار گرفته است. این بنای با عظمت و منحصربه فرد سالانه پذیرای جمع کثیری از گردشگرانی می شود که شکوه معماری و تبلور عشقی راستین را یک جا به تماشا می نشینند.
معماری تاج المساجد
معماری اسلامی هند از دوران سلاطین قرون ۶ تا ۱۰ هجری قمری آغاز می شود. معماران آن دوران از شیوه ای خاص به نام «هندو اسلامی» که تلفیقی از معماری هندی و معماری اسلامی ایرانی است، استفاده می کردند. معماری اسلامی از مساجد آغاز می شود، به این معنا که با به وجود آمدن مساجد، این شیوه معماری نیز رواج پیدا کرد.
«بوپال» از جمله شهرهای مهم هند محسوب می شود و قرارگیری این شهر بین دو دریاچه و کوهستانی که از شمال آن را احاطه کرده، بوپال را به شهری با آب وهوای معتدل تبدیل کرده است. این شهر در گذشته مرکز منطقه «نواب نشین» بود و از مناطق بسیار مهم حکومتی مسلمانان در شبه قاره به شمار می آمد.
شهر بوپال به شهرهای دهلی و بمبئی متصل است؛ اما به اندازه آن دو شهر در بین گردشگران شهرت ندارد. از جمله حوادثی که این شهر پشت سر گذاشته است می توان به شورش های سال ۱۸۵۷ و فاجعه بارترین حادثه صنعتی جهان در دسامبر ۱۹۸۴ اشاره کرد.
«تاج المساجد» مهم ترین نماد شهر بوپال در هند بوده و بین سال های ۱۸۶۸ تا ۱۹۰۱ به دستور شاه جهان ساخته شده است؛ اما به علت کمبود بودجه ساخت آن متوقف شد و در سال ۱۹۷۱ میلادی دوباره ساخت این مسجد از سر گرفته شد.
شکوه و زیبایی این بنا از نام آن پیداست. از ویژگی های خاص «تاج المساجد» که باعث زیبایی آن شده می توان به بنای این مسجد که از سنگ های سرخ ساخته شده اشاره کرد. همچنین نزدیکی این مسجد به رودخانه شهر بوپال باعث شده جاذبه خاص و دوچندانی ایجاد شود. این مسجد دارای سه گنبد و دو مناره بوده که معماری مشابه مسجد جامع دهلی دارد.
این مسجد بزرگ ترین مسجد هندوستان است و به عنوان مدرسه اسلامی نیز از آن استفاده می شود. مسجد «تاج المساجد» ظرفیتی بالغ بر ۱۷۵ هزار نفر دارد و این گواهی است بر تصور اشتباه کسانی که بر این باورند بزرگترین مسجد هند، مسجد جامع دهلی است. همچنین این مسجد بسیار عظیم و باشکوه است و در تمام روزهای سال امکان بازدید از آن وجود دارد.
تاج المساجد همچنین شامل چند سالن مختلف است که در بخش اصلی این سالن ها معمولا نماز جمعه و نیز نماز اعیاد اقامه می شود. همچنین سخنرانان دینی برای سخنرانی نیز از این سالن اصلی استفاده می کنند. شاید بتوان گفت سه گنبد مرمرین تاج المساجد یکی از اصلی ترین شاخصه های معماری زیبای آن در کنار دیگر جلوه های موجود در فضای داخلی این بنا به حساب می آید.