نخود سیاه چیست؟ نخود سه نوع مختلف دارد که شامل نخود سفید، سیاه و وحشی است. نخود سیاه از جمله حبوباتی است که حاوی مقادیر بالایی پروتئین است و از حبوبات و مواد غذایی آسیای میانه و جنوب آسیا به ویژه هند محسوب می شود. در زبان انگلیسی به نخود سیاه Black cheakpeas می گویند و از جمله حبوبات کمیاب است. نخود سیاه گرم و خشک است و در طب سنتی هم کاربرد زیادی دارد.
نخودسیاه گونه ای نخود است که دانه های آن را به دو بخش می کنند و با نام لپه در بازار عرضه می کنند. نخود سیاه به شکل غیر لپه بسیار کمیاب استنخود سیاه یکی از چندین نوع نخود است که مصرف کمتری نسبت به دیگر حبوبات دارد. از مهمترین خاصیت های آن خرد کردن سنگ کلیه و سنگ مثانه است.کسانی که از سنگ کلیه رنج می برند هیچگاه خوردن نخود سیاه را فراموش نکنند.
فواید دارویی و درمانی نخود سیاه برای سلامتی
- لاغری و کاهش وزن : نخود سیاه به دلیل مقادیر بالای فیبر محلول و فیبر نامحلول که دارد به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث کاهش کالری دریافتی و درنتیجه لاغری و کاهش وزن می شود.
- سلامت قلب: نخود سیاه حاوی ترکیبی منحصر به فرد از آنتی اکسیدان ها، آنتوسیانین ها، سیانیدین و همچنین فیتون هاست که به سلامت رگ های خونی کمک کرده، خطر ابتلا به استرس اکسیداتیو را کاهش داده و احتمال بیماری های قلبی و عروقی را از بین می برند.همچنین نخود سیاه حاوی مقادیر قابل توجهی فولات و منیزیم است. فولات سطح هموسیستئین را کاهش می دهد بنابراین خطر باریک شدن عروق با تشکیل پلاک و لخته شدن خون و احتمال حمله و سکته قلبی را به حداقل می رساند.
- کلسترول خون: فیبر محلول موجود در نخود سیاه، اسید های صفراوی را به هم چسبانده و از جذب آنها توسط بدن جلوگیری می کند در نتیجه میزان کلسترول خون را کاهش می دهد.تحقیقات نشان داده که مصرف روزانه حدود 3/4 فنجان نخود سیاه به کاهش کلسترول بد خون یا LDL و تری گلیسیرید بالای خون کمک می کند.
- قند خون و دیابت: فیبر محلول موجود در نخود سیاه میزان جذب و ترشح قند خون را کنترل می کند.علاوه بر این نخود سیاه دارای شاخص گلیسمی پایین است به این معنی که کربوهیدرات های آن شکسته شده و به آرامی هضم می شوند بنابراین قند خون را در حد متوسط نگه داشته و به ندرت منجر به افزایش قند خون می شوند.این امر همچنین مقاومت به انسولین را بهبود بخشیده و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.
- منبع غنی آهن: نخود سیاه به عنوان منبع غنی آهن، می تواند از کم خونی جلوگیری کرده و سطح انرژی بدن را تقویت کند. این امر به ویژه برای زنان باردار یا شیرده و همچنین کودکان در حال رشد مفید است.
- منبع خوب پروتئین گیاهی: نخود سیاه به دلیل مقادیر بالای پروتئین که دارد به عنوان یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی و جایگزین عالی پروتئین حیوانی برای گیاهخواران و افراد وگن شناخته می شود.
- سلامت زنان: ساپونین ها و آنتی اکسیدان های موجود در نخود سیاه به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و خطر ابتلا به سرطان پستان و پوکی استخوان را در زنان کاهش می دهند، همچنین گرگرفتگی ها در خانم های یائسه را به حداقل می رسانند.
- سلامت دستگاه گوارش: نخود سیاه سرشار از فیبر است که برای حفظ سلامت دستگاه گوارش بسیار حیاتی است؛ مقادیر بالای فیبر موجود در روده خطر ابتلا به بیماری دیورتریکولیت دردناک و یبوست را کاهش می دهد.هر شب دو مشت نخود سیاه را در 500 میلی لیتر آب خیس کنید، صبح روز بعد این آب را بنوشید تا یبوست شما درمان شود.
- سرطان: فیبر محلول موجود در نخود سیاه توسط باکتری ها به اسید های چرب زنجیره کوتاه که توسط سلول های روده بزرگ جذب می شوند، تجزیه می شود. این باعث می شود سلول های روده بزرگ سالم بمانند و خطر ابتلا به سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
- سنگ کلیه: در صورت وجود سنگ در کلیه یا مثانه، می توانید یک مشت نخود سیاه را در مقداری آب بخیسانید و صبح روز بعد به همراه مقداری عسل بنوشید تا سنگ کلیه یا سنگ مثانه دفع شود.
- درمان پیسی: پیسی یا لوکودرما نوعی بیماری است که با لکه های سفید روی پوست مشخص می شود و گفته می شود که نخود سیاه به درمان این بیماری کمک می کند.
- آکنه و جوش صورت: نخود سیاه به دلیل مقادیر بالای مواد مغذی که دارد برای درمان آکنه و جوش صورت و همچنین جای جوش مفید می باشد.
عوارض نخود سیاه
با وجودی که نخود سیاه یک ماده غذایی بسیار مفید محسوب می شود ولی زیاده روی در مصرف آن میتواند باعث بروز عوارض شود، بهتر است برای کاهش عوارض همیشه از شب قبل نخود سیاه را در آب بخیسانید و آبش را دور بریزید و سپس بپزید.
- آلرژی : مصرف نخود سیاه در برخی از افراد منجر به آلرژی می شود و با علایمی از جمله حالت تهوع ، اسهال ، استفراغ ، سردرد و سرفه مشخص میگردد.
- تداخل دارویی : مقدار پتاسیم در نخود سیاه بالا است و با برخی از داروها از جمله بتابلوکرها تداخل دارد.