ثابت شده است که قسمت های مختلف گیاه خردل برای درمان بسیاری از بیماری ها مفید است. ازجمله این موارد می توان به تسکین دردها و دردهای عضلانی یا کاهش التهابات ناشی از درماتیت اشاره کرد. همچنین مشخص شده است که دانه و برگ خردل، جدا از تأثیر مثبتی که در سلامت قلب دارد، دارای خاصیت ضد دیابت هستند. در طب سنتی نیز، از مخلوط شدن دانه های خردل برای پوست و مو استفاده می کنند.
گیاه خردل چیست؟
خردل یک سبزی چلیپایی همه کاره است که از خانواده براسیکا است و شبیه کلم بروکلی و کلم می باشد. گیاه خردل بومی مناطق معتدل اروپا بوده و ازجمله محصولات اولیه رشد یافته در این منطقه است. اما هزاران سال است که گیاه خردل در آفریقای شمالی و آسیا نیز کشت می شود. حتی در بین یونانیان باستان و رومیان نیز بسیار محبوب می باشد.در حال حاضر خردل در بیش از 21 کشور مانند کشورهای اروپا، نپال، کانادا، اوکراین و هند به صورت عمده کشت می شود. استفاده از خردل با داشتن عطروطعم و طبیعت درمانی بسیار مفید است و حجم زیادی از آن در سرتاسر دنیا در طول یک سال مصرف می شود.
انواع خردل
خردل یک گیاه چندوجهی است و دارای چندین نوع مختلف می باشد. سه نوع از مهم ترین انواع خردل شامل خردل سفید (Brassica alba)، خردل سیاه (Brassica nigra) و خردل قهوه ای (Brassica juncea) هستند که محبوبیت بیشتری نسبت به سایر خردل ها دارند و به صورت تجاری کشت و برداشت می شوند. در میان این سه نوع نیز خردل سفید (که گاهی اوقات خردل زرد نیز نامیده می شود) طعم مطبوع تری دارد و به طورمعمول در تهیه چاشنی معروف یعنی سس خردل استفاده می شود. خردل سیاه نیز به دلیل رایحه و عطروطعم قوی محبوب است. خردل قهوه ای که برای تهیه خردل دیژون نیز استفاده می شود، طعم تندی دارد و به همین دلیل بیشتر در غذاهای هندی که طرفدار طعم تند هستند به کار می رود.
ارزش غذایی خردل برای سلامتی
دانه خردل منبع غنی از انواع روغن اساسی، مواد معدنی و ویتامین ها است. در هر 100 گرم خردل مواد زیر با مقداری که گفته شده وجود دارد:
- آب: gr5.27
- انرژی: 508 کالری
- پروتئین: gr 26.08
- چربی کل: gr 36.24
- کربوهیدرات: gr 28.09
- فیبر: gr12.2
- قندها: gr79/6
- ساکاروز :gr: 69/3
- گلوکز: (دکستروز) gr2.88
- فروکتوز: gr0.02
- گالاکتوز: gr0.2
- کلسیم: mgr266
- آهن: mgr 9.21
- منیزیم: mgr 370
- فسفر: mgr828
- پتاسیم : mgr 738
- سدیم: mgr 13
البته توجه داشته باشید که خردل علاوه بر موارد گفته شده در بالا ترکیبات مفید بسیار زیاد دیگری هم مانند انواع ویتامین ها را دارد که به دلیل خسته نکردن شما عزیزان از آوردن آن ها صرف نظر کردیم.
خواص خردل برای سلامتی
مزایای دانه های خردل بسیار زیاد است و به طور معمول برای طعم و مزه مورد استفاده قرار می گیرد و سس خردل بسیار ترجیح داده می شود. همچنین دارای کاربردهای دارویی و درمانی نیز است، که از زمان بقراط وجود داشته است. دانه خردل در انواع سفید، قهوه ای و سیاه در سراسر جهان یافت می شود. یونانیان، رومی ها، آسیایی ها و آفریقایی ها از آن در آشپزی های خود استفاده می کنند. اجزای فِنولی و سایر مواد مغذی ارزشمند در بخش های مختلف گیاه خردل مانند دانه، برگ و روغن خردل فواید بسیاری برای بدن دارند. در زیر به بررسی خواص خردل و فواید درمانی آن برای بدن می پردازیم.
پیشگیری از سرطان
پیشگیری از سرطان یکی از خواص خردل است. دانه های گیاه خردل دارای مقادیر زیادی از فیتونوترینت هایی به نام «گلوکوزینولات » هستند. گلوکوزینولات ها در پیشگیری از سرطان هایی مانند سرطان مثانه، سرطان روده بزرگ و سرطان دهانه رحم مؤثرند. گلوکوزینولات ها به کمک آنزیم «میروسیناز» موجود در خردل تجزیه و به «ایزوتیوسیانات» تبدیل می شود. مطالعات زیادی از خواص ضدسرطانیِ ایزوتیوسیانات ها حکایت دارند. این ترکیبات از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کند و مانع تشکیل تومورهای بدخیم می شوند. خواص ضدسرطانیِ دانه ی خردل موجب افزایش سطح گلوتاتیون می شود و بدون تأثیر بر سلول های عادی، به «آپوپتوز» کمک می کند. آپوپتوز مرگ برنامه ریزی شده ی سلول هاست که انجام نشدن آن می تواند موجب بروز سرطان شود.
درمان پسوریازیس
پسوریازیس نوعی اختلال خودایمنیِ التهابیِ مزمنِ پوست است. دانه ی خردل در درمان این بیماری مؤثر است. مطالعات نیز از تأثیر خردل در درمان التهابات و ضایعات ناشی از پسوریازیس حکایت دارند. براساس مطالعه ای دانه ی خردل با افزایش فعالیت آنزیم های مفیدی مانند سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز می تواند در محافظت بدن از این بیماری و درمان آن مؤثر باشد.
کمک به بهبود درماتیت تماسی
درماتیت تماسی نوعی التهاب پوست است. دانه ی خردل در درمان درماتیت تماسی مؤثر است. براساس پژوهش ها مصرف دانه ی خردل با کمک به ترمیم بافت ها و کاهش ورم گوش موجب بهبود علائم ناشی از درماتیت تماسی می شود.
کمک به سلامت قلب
روغن خردل یکی از بهترین روغن ها برای کمک به سلامت قلب است. مطالعات انجام شده برای ارزیابی اثرات آن روی بیماران مستعد حملات قلبی، نتایج مثبتی را در کاهش آریتمی قلب، هایپرتروفی بطنی و دردهای قفسه ی سینه نشان داد. به نظر می رسد اسیدهای چرب امگا ۳ در کنار سایر اجزای مفید موجود در روغن خردل، مسئول تأثیر آن بر سلامت قلب هستند.
درمان اختلالات تنفسی
دانه ی خردل به درمان سرماخوردگی و درمان مشکلات سینوس کمک می کند. دانه ی خردل خاصیت ضداحتقان فوق العاده ای دارد و موجب پاک سازی مخاط از مسیر عبور هوا می شود. در آیورودا (یک علم باستانی که در آن از گیاهان طبی، ماساژ و یوگا برای درمان بیماران استفاده می شود) دانه ی خردل به عنوان یک غذا با طبع گرم شناخته می شود که در تنظیم وضعیت بدن مؤثر است. مدت هاست که روش های خانگی از دانه ی خردل یا روغن آن در درمان گستره ی وسیعی از ناراحتی های مرتبط با سینوس استفاده می کنند. به عنوان مثال از پاشویه ی پودر خردل در رفع احتقان اندام های تنفسی و از غرغره کردن چای خردل برای تسکین زخم های گلو استفاده می شود. گرمای حاصل از این گیاه به عمق بافت ها نفوذ و از تشکیل مخاط اضافی جلوگیری می کند. البته باید مراقب خاصیت گرمازایی خردل باشید، زیرا ممکن است باعث سوزش بافت ها شود.همچنین دانه ی خردل در درمان برونشیت مزمن مؤثر است. طی حمله ی آسم، انجام ماساژ با ترکیب روغن خردل و مقدار کم کافور با تجزیه ی خلط، می تواند به تنفس آسان کمک کند. در گذشته، از ضمادهای تهیه شده از دانه ی خردل در درمان برونشیت و کمک به گردش خون استفاده می شده است.
تسکین دردها
ضمادهای تهیه شده از دانه ی خردل در درمان دردها و درمان اسپاسم (گرفتگی عضلات) مؤثرند. ضماد خردل با خاصیت ضددرد خود موجب تسکین دردهای ناشی از فلج اندام ها، تسکین درد روماتیسم و سایر دردهای عضلات می شود. البته ضماد خردل خاصیت گرمازایی دارد و ممکن است استفاده ی مستقیم از آن موجب ایجاد تاول پوستی شود. بنابراین بهتر است بین ضماد و پوست یک تکه پارچه قرار بدهید.
دفع سموم
دانه ی خردل مانند داروهای استفراغ آور است و می تواند از بدن در برابر سموم محافظت کند. عصاره ی تهیه شده از دانه ی خردل در پاک سازی بدن از سموم مؤثر است. این ویژگی در زمان مسمومیت ناشی از مواد مخدر یا مصرف زیاد مشروبات الکلی اهمیت زیادی دارد.
درمان درماتوفیتوز
درماتوفیتوز (کچلی یا قارچ پوستی) یک بیماری پوستی مشترک بین انسان و حیوان است که به وسیله ی قارچ هایی به نام «درماتوفیت» ایجاد می شود. دانه ی خردل با خواص ضدباکتری اش، می تواند به درمان زخم های ناشی از درماتوفیتوز کمک کند. برای درمان درماتوفیتوز ابتدا پوست خود را با آب گرم بشویید، سپس خمیر خردل را روی محل موردنظر بمالید.
محافظت از پوست و مو
یکی از خواص خردل کمک به سلامت پوست و مو است. جوشاندن برگ حنا با آب و مقداری روغن خردل، آن را به دارویی سالم برای رشد مو تبدیل می کند. همچنین می توانید دانه ی خردل را در روغن کنجد یا روغن نارگیل حرارت بدهید و سپس آن را صاف کنید. روغن حاصل می تواند به درمان آکنه و شفافیت پوست کمک کند.
کنترل دیابت
کمک به کنترل دیابت از خواص خردل است. برگ خردل درمانی مؤثر برای بیماران دیابتی است. خاصیت آنتی اکسیدانی گیاه خردل می تواند اثرات مولکول های آزاد اکسیژن را خنثی و از آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو در افراد دیابتی جلوگیری کند. مطالعه ای نشان می دهد، روغن خردل در کاهش سطح پروتئین های گلیکوزیله و گلوکز سرم مؤثر است. خردل به کاهش پراکسیداسیون چربی ها و افزایش متابولیسم گلوکز کمک می کند.
کاهش کلسترول
برگ های گیاه خردل می توانند کلسترول را به طور چشمگیری کاهش دهند. براساس مطالعات، سبزیجات چلیپایی مانند (برگ های) خردل توانایی زیادی در اتصال به اسیدهای صفراوی دارند و به دفع راحت تر آنها کمک می کنند. اسیدهای صفراوی کلسترول زیادی دارند. بنابراین با اتصال خردل به آنها و دفع راحت ترشان، سطح کلسترول در بدن کاهش می یابد. توانایی برگ خردل در اتصال به اسیدهای صفراوی پس از حرارت دادن افزایش می یابد. بنابراین به برگ های آن کمی حرارت (بخار) بدهید، سپس کمی زیره بوداده، نمک و فلفل به آن اضافه کنید و از آن لذت ببرید.برگ خردل از انسداد سرخرگ ها و اختلالات ناشی از آن مانند تصلب شرایین جلوگیری می کند. ویتامین B۶ موجود در برگ خردل از تشکیل لخته های خون در رگ ها جلوگیری می کند و خطر ترومبوز را کاهش می دهند.
کاهش عوارض یائسگی
برگ خردل در کاهش عوارض یائسگی مؤثر است. منیزیم و کلسیم موجود در آن به سلامت استخوان ها کمک و از کاهش توده ی استخوان در دوره ی یائسگی جلوگیری می کند. خردل با جبران کمبود منیزیم استخوان ها، شاید بتواند در کاهش خطر پوکی استخوان در زنان یائسه مؤثر باشد.
کمک به سم زدایی بدن
برگ های خردل به لطف وجود آنتی اکسیدان های قوی و مقدار زیاد فیبرشان می توانند در سم زدایی بدن مؤثر باشند. گلوکوزینولات های موجود در برگ خردل به تنظیم فعالیت آنزیم های مسئول دفع سموم در بدن کمک می کند. درنتیجه سموم مضر راحت تر از بدن دفع می شوند.
استفاده در آشپزی
خردل در جهان به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده در غذاهای مختلف به کار می رود. افزودن خردل زرد خشک شده به عنوان ادویه به سالاد، مایونز و سایر سس ها طعم خوبی به آنها می بخشد. از خردل زرد برای تهیه ی سس هایی مانند سس خردل معمولی استفاده می شود. دانه ی کامل خردل نیز به ترشی ها و سس ها طعم خوبی می دهد. روغن خردل، روغنی مناسب برای روغن پزی عمیق و تفت دادن با روغن داغ است. آرد خردل زرد یک امولسیفایر و تثبیت کننده ی خوب است که می توان در تهیه ی سوسیس و کالباس از آن استفاده کرد. برگ های خردل را می توان به سوپ ها اضافه کرد. همچنین می توان از آنها در تهیه ی نان ذرت استفاده کرد که در فصل های سرد سال مصرف آن در جنوب هندوستان رواج دارد. همچنین از گذشته ها از خردل برای کمک به تخمیر سرکه سیب و افزایش ماندگاری فرآورده های گوشتی استفاده می شده است.
چند نکته در مورد خردل برای سلامتی
- سس خردل زرد، سدیم زیادی دارد بنابراین در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید.
- از دچار هر نوع بیماری قلبی هستید، از مصرف سس خردل اجتناب کنید.
- در مصرف این چاشنی تند زیاده روی نکنید چون ممکن است مشکلات گوارشی ایجاد کند.
- خردل، طبیعتی گرم دارد و می تواند دمای بدن را بالا ببرد، پس این هم دلیلی دیگر برای حفظ اعتدال در مصرف خردل.
- خودتان در خانه هم می توانید سس خردل درست کنید و با ادویه هایی چون فلفل، سیر و یا پاپریکا و کمی نمک طعم دارش کنید.
- روغن خردل را با عصاره ی خردل اشتباه نگیرید.
- روغن خردلی که آلوده به روغن خشخاش است مصرف مکنید چون برای سلامتی تان خطرناک است.
مضرات برگ خردل
- برگ خردل سبز اگر قبل از گل دادن گیاه برداشت شود، تقریبا فاقد ماده سمی ایزوتیوسیانات میباشد و لی چنانچه برداشت برگها به موقع انجام نگیرد، بایستی از زیاده روی در مصرف این نوع خردل خودداری نمود.
- مقدار ماده اگزالات موجود در برگهای گیاه خردل نسبتا بالا است، از این رو مصرف آن برای افراد دارای سابقه سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا بایستی با احیاط همراه باشد.
- خردل حاوی مواد گواترزا بوده، لذا افراد مستعد بایستی از زیاده روی در مصرف آن خودداری کنند مگر اینکه میزان ید کافی از سایر منابع غذایی دریافت نمایند.
- به طورکلی لازم به ذکر است با وجود فراوان بودن خواص خردل، مصرف آن برای کودکان زیر 6 سال، زنان باردار و شیرده، بیماران دارای ناراحتی های گوارشی و یا التهاب کلیوی توصیه نمیشود.
آشنایی با فواید و خواص ترخون برای سلامتی بدن
