سنبل الطیب عضو خانواده سنبل کوهی، گیاهان چند ساله ای هستند که به صورت گسترده ای در نواحی مختلف از جمله آمریکای شمالی، اروپا و آسیا کشت می شوند. حدود 200 گونه آنها در اروپا و آسیا شناخته شده اند و بیشتر برای کاربردهای پزشکی کشت می شوند. ریشه ی زیرزمینی خشک شده آن یک بوی تند و نامطبوعی دارد. این گیاه تو خالی که می تواند تا بیش از 2 متر رشد کند، در انتهای خود جدا شده و در برگ های متقابل هم دارای گل های سفید یا صورتی می باشد.
سنبل الطیب به انگلیسی
سنبل الطیب که در زبان فرانسوی با نام “herbe aux chats” و در زبان یونانی با نام ” Valeriana ” به معنای شفابخش و سلامتی شناخته می شود. از زمان های قدیم به دلیل اثرات آرام بخشی سنبل الطیب، طبیبانی همچون بقراط و دیوسکوریدس آن را برای درمان بی خوابی توصیه می کردند.
و در مکان های سایه دار و مرطوب یافت می شود. گل های این گیاه غالباً به رنگ سفید یا صورتی هستند و میوه آن عمدتاً از نوع کرک دار شبیه پر می باشد. ارتفاع گیاه سنبل الطیب 1 تا 1.5 متر است که در ماه های سپتامبر تا اکتبر شروع به گلدهی و میوه می نماید.
این گیاه علاوه بر اینکه خاصیت آرام بخشی دارد و از بوی خاصی برخوردار است که معمولاً گربه ها را به سوی خود جذب می کند. در حال حاضر بیش از 250 گونه سنبل الطیب در سراسر دنیا وجود دارد که تنها نوع Valeriana officinalis آن برای اهداف دارویی و در درمان بی خوابی و اضطراب استفاده می شود.
خواص سنبل الطیب برای سلامتی
- کمک به خواب راحت : مطالعات نشان می دهند که سنبل الطیب زمان موردنیاز برای به خواب رفتن را کاهش داده و کیفیت خواب را ارتقا می دهد. بنابراین اگر نمی توانید بخوابید، شاید دوای دردتان همین گیاه باشد. برخلاف قرص خواب، سنبل الطیب عوارض جانبی کمی دارد و احتمال خواب آلودگی و خستگی صبحگاهی ناشی از مصرف سنبل الطیب بسیار کمتر است.
- ازبین بردن اضطراب : دانشمندان دریافته اند که سنبل الطیب می تواند میزان گاما آمینوبوتیریک اسید را در مغز افزایش دهد. گاما آمینوبوتیریک اسید به تنظیم فعالیت سلول های عصبی و کاهش اضطراب کمک می کند. داروهایی مانند آلپرازولام و دیازپام نیز با افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید در مغز عمل می کنند. والرنیک اسید و والرنول موجود در عصاره ی سنبل الطیب به عنوان عوامل ضداضطراب عمل می کنند.این بسیار فوق العاده است که یک داروی گیاهی مانند سنبل الطیب بتواند بدون عوارض جانبی داروهای روان گرا، اثری مشابه آن ها را در کاهش اضطراب داشته باشد.
- کاهش فشار خون: حالا دیگر می دانید که سنبل الطیب می تواند برای ذهن و بدن آرام بخش باشد، شاید خیلی تعجب آور نباشد که بدانید این گیاه در کاهش فشار خون نیز مؤثر است. همان ترکیبات فعال سنبل الطیب که در کنترل استرس و اضطراب مؤثر بودند، به بدن کمک می کنند تا فشار خون را به درستی تنظیم کند.فشار خون بالا خطرناک است، زیرا خطر سکته مغزی و حملات قلبی را افزایش می دهد. این گیاه می تواند به طور طبیعی فشار خون را کاهش داده و آن را در محدوده ی سالم نگه دارد. این امر تأثیر مستقیم بر سلامت قلب دارد.
- تسکین قاعدگی دردناک : قاعدگی دردناک به معنای درد شدید و غیرمعمول در ناحیه ی شکم در زمان قاعدگی است. طبع آرام بخش سنبل الطیب آن را به انتخابی هوشمندانه برای تسکین درد قاعدگی تبدیل کرده است. این گیاه می تواند شدت و مدت زمان ناراحتی ناشی از قاعدگی دردناک را کاهش دهد. این دردها در زنانی که از سندروم پیش از قاعدگی رنج می برند، رایج است.اما سنبل الطیب چگونه می تواند به شما کمک کند؟ این گیاه آرام بخش و داروی ضداسپاسم طبیعی است. درنتیجه می تواند از اسپاسم عضلانی جلوگیری و مانند آرام بخش طبیعی عضلات عمل کند. براساس مطالعه ی صورت گرفته در دانشگاه آزاد اسلامی ایران سنبل الطیب می تواند از شدت انقباضات عضلات رحم که موجب درد شدید در دوره ی قاعدگی می شود، بکاهد.
- کمک به کنترل استرس : با کاهش اضطراب و افزایش زمان و کیفیت خواب، سنبل الطیب می تواند به کنترل استرس روزمره کمک کند. استرس مزمن موجب احساس اضطراب شده و این اضطراب، انواع استرس ها را تشدید می کند.سنبل الطیب با افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید موجب آرامش ذهن و بدن می شود. ازجایی که آرامش در نقطه ی مقابل استرس قرار دارد، این گیاه می تواند راهی طبیعی برای کنترل استرس و بهبود کیفیت زندگی باشد.براساس مطالعه ای که در مجله ی طب مکمل و جایگزین BMC (انرژی درمانی) به چاپ رسید، سنبل الطیب می تواند با تثبیت سطح سروتونین استرس های بدنی و روانی را سرکوب کند. سروتونین یک پیام رسان عصبی و یکی از هورمون های شادی است که به تنظیم خلق وخو کمک می کند.
مقدار و زمان مصرف سنبل الطیب
در منابع مختلف علمی درباره مقدار مصرف گیاهان دارویی، چیزی حدود 1 تا 10 گرم است.اگر برای درمان بیماری بی خوابی از عصاره تغلیظ شده ریشه گیاه سنبل الطیب(سنبل الطیب موجود در قرص ها و کپسول ها) استفاده می کنید، 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب آن را مصرف نمایید.فرآورده های خشک شده ریشه این گیاه را که به صورت 5/1 تا 2 گرمی هستند، 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب مصرف کنید.
برای اینکه بتوانید از خواص سنبل الطیب بیشتر بهره ببرید بهتر است این گیاه را تازه مصرف نمایید. بسیاری از متخصصان ریشه تازه سنبل الطیب را ترجیح می دهد. گزارش ها نشان می دهند که مصرف دائم ریشه خشک آن ممکن است باعث تحریکات احساسی شود. با مقدار کم شروع کنید و در صورت نیاز افزایش دهید.
جمله داروهایی که در ترکیب آن ها از سنبل الطیب استفاده می شود :
- داروهای مسکن
- داروهای ضد اضطراب
- داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد میگرن
- داروهای ضد درد
- داروهای قلبی
- هشدارها
افرادی که به سنبل الطیب حساسیت دارند نباید از ریشه آن نیز استفاده کنند. به زنان باردار و شیرده نیز توصیه نمی شود. استفاده زیاد از آن منجر به هیجان زدگی، سردرد، سرگیجه، اختلالات بینایی، حرکات اسپاسمی، معده درد، دلزدگی، بی حسی، افسردگی و بی قراری می شود.
با مصرف سنبل الطیب ممکن است باعث واکنش های حساسیت زا مانند تنفس سخت، تورم و جوش زدن شوید. این گیاه نباید با دیگر داروهای افسردگی مصرف شود.مصرف سنبل الطیب اثر مخربی روی توانایی افراد برای رانندگی و کار با ماشین آلات مختلف ندارد. مصرف مقدار توصیه شده سنبل الطیب منجر به اعتیاد و وابستگی نمی شود. مصرف سنبل الطیب قبل از خواب در هوشیاری و تمرکز فرد اختلال ایجاد نمی کند.
خواص روغن فندق برای پوست چیست؟
