معمولاً هر وقت کسی به اصطلاح ارتودنسی یا متخصص ارتودنسی اشاره می کند، به طور ناخودآگاه تصاویری از بریس های فلزی و سیم کشی دندان ها و تجهیزات ارتودنسی در ذهن ما مجسم می شود. البته با وجود آنکه سیم کشی دندان ها مهم ترین زمینه فعالیت تخصصی در ارتودنسی به شمار می رود، اما خدمات ارتودنسی در عمل فقط به سیم کشی دندان ها محدود نمی شود، بلکه خدمات گسترده دیگری بخصوص به منظور مرتب کردن دندان ها و اصلاح موقعیت فک ها را نیز شامل می شود. متخصصین ارتودنسی خدمات و روش های درمانی و وسایل ارتودنسی بسیار زیادی را برای رفع این گونه مشکلات در بیماران ارائه می دهند. در این مقاله توضیحاتی در مورد خدماتی که متخصصین ارتودنسی انجام می دهند، ارائه می کنیم.
سیم کشی
اگرچه سیم کشی دندان ها تنها خدماتی نیست که متخصصین ارتودنسی ارائه می کنند، اما در واقع اولین و مهم ترین درمان ارائه شده توسط آنهاست. سیم کشی شامل استفاده از براکت ها، سیم ها و کش هایی است که برای یک دوره زمانی معین به طور پیوسته به دندان ها بسته می شوند تا دندان ها را صاف و ردیف کنند. سیم کشی دندان ها برای تعداد زیادی از افرادی که به دنبال اصلاح طرح لبخندو ایجاد دندان هایی زیبا و بی نقص هستند، انجام می شود. علاوه بر آن از سیم کشی دندان ها به منظور درمان انواع ناهنجاری های فک و دندان از جمله اوربایت،آندربایت، شلوغی دندان ها، کراس بایت و یا فاصله زیاد بین دندان ها در افرادی که با این مشکلات مواجه هستند، استفاده می شود. همان طور که می دانید، اغلب بریس هایی که برای سیم کشی دندان ها استفاده می شوند از نوع فلزی هستند و برای کودکان از کش های رنگی و جالب در براکت های آن استفاده می شود. اما براکت های نوع سرامیکی و شفاف یا بیرنگ نیز وجود دارد که از آنها برای افرادی که نمی خواهند سیم کشی دندان هایشان خیلی مشخص باشد، استفاده می شود.
کش های ارتودنسی (کش لاستیکی)
استفاده از کش ارتودنسی (یا کش های لاستیکی) باعث بهبود همردیفی بین دندان های بالا و پایین می شود. بیماران باید کش های ارتودنسی را طبق دستور متخصص استفاده کنند و به خاطر داشته باشند که اگر این کش ها دقیقاً مطابق با دستور تجویز شده استفاده شوند، کارآیی آنها بسیار بیشتر خواهد بود.
بریس ها
به طور کلی از بریس ها برای “اصلاح موقعیت دندان ها” استفاده می شود. به عبارت دیگر، آن ها فقط برای ما یک اتصالی را ایجاد می کنند که به کمک آن می توانیم دندان ها را احاطه کرده و به نحو دلخواه حرکت دهیم. به طور معمول، این وسایل ارتودنسی شامل باندهایی هستند که بروی دندان های مولر (دندان های آسیای بزرگ) (به طور کامل اطراف دندان را در برمی گیرند) نصب می شوند، سپس توسط براکت ها به بقیه دندان ها متصل می گردند. از یک نوع چسب مخصوص استفاده می شود تا براکت ها به دندان ها متصل شوند. این چسب به اندازه کافی قوی می باشد تا بریس ها را در طول درمان در موقعیت خود حفظ نماید، اما نباید زیاد محکم باشند زیرا که پس از اتمام درمان، بریس ها باید برداشته شوند.
براکت های توربو یا پشت دندانی
براکت های توربو لوازمی هستند که برای کاهش اوربایت های (عدم تراز بودن ردیف های دندانی) عمیق استفاده می شوند. این ابزار مانع گاز گرفتن بیمار توسط دندان های عقب رفته می شود، این امر باعث می شود به طور طبیعی دندان های عقب رفته جلو آیند و در نتیجه عدم تراز دندان ها اصلاح گردد. براکت توربو از براکت های کوچک فلزی متشکل شده که در پشت دندان های جلوی فک بالا نصب می شوند. آن ها بسیار مؤثر هستند چون به راحتی جدا نمی شوند. با این حال، ممکن است در ابتدا آن ها در هنگام غذا خوردن برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کنند. توصیه می کنیم در طول این دوره کوتاه، از غذاهای نرم استفاده نمایید. انتظار می رود ظرف چند ماه موقعیت دندان ها اصلاح گردد.
آرک های دندانی
قبل از آنکه بتوانیم بریس ها را برای تمام دندان ها استفاده کنیم، اغلب نیازمند ایجاد فضای لازم و اصلاح اوربایت (تداخل بیش از حد عمودی دندان های جلو) بیمار هستیم. یک راه برای اصلاح این امر، استفاده از ابزاری به نمام آرک دندانی در فک بالا یا پایین می باشد. این ابزار از سیم هایی تشکیل شده است که مستقیماً از دندان های مولر (آسیای بزرگ) به دندان های جلو متصل می شوند، در واقع دندان های پرمولر (آسیاب کوچک) را دور می زنند.
هدگیر
هنگامی که بین رشد فک بالا و پایین اختلاف وجود داشته باشد از این ابزار استفاده می شود. در این حالت دندان ها و فک بالا از دندان ها و فک پایین جلوتر واقع می شوند. در بیمارانی که برای اصلاح جویدن خود از اکسترکشن استفاده می کنند، این دستگاه کمک می کند هنگام نزدیک کردن فاصله های دندانی، دندان های عقبی بالا، به سمت جلو نلغزند. هدگیر دارای یک تکیه گاه است که در پشت گردن نصب می شود. قسمت داخلی دستگاه هدگیر بر روی لوله ای که در کنار اولین دندان آسیاب بزرگ قرار دارد، نصب می شود.
هدگیر کششی معکوس
هدگیر کششی معکوس برای اصلاح مال اکلوژن اسکلتی کلاس III، استفاده می شود، در این حالت فک بالا کمتر از فک پایین برآمده است. هدف از استفاده از هدگیر کششی معکوس، تشویق به رشد و جلو آمدن فک بالا می باشد که در پی آن اندربایت بیمار اصلاح شده و ظاهر او بهبود می یابد. استفاده از این ابزار در اوایل سن جوانی متداول است، در برخی از موارد، استفاده درست و مداوم از این ابزار می تواند نیاز بیمار به جراحی ارتودنسی فک را برطرف نماید.
بایت پلیت
بایت پلیت وسیله ای است که از آن برای اصلاح اوربایت استفاده می شود. اوربایت به وضعیتی گفته می شود که در آن به علت رشد بیش از حد فک بالا یا عقب ماندن فک پایین، هنگام بسته بودن فکها چانه عقب ماندگی داشته و دندانهای جلویی بالایی جلوتر از دندانهای جلویی پایینی قرار می گیرند و بیش از اندازه با دندانهای پایینی همپوشانی دارند. بایت پلیت بدنه پلاستیکی دارد که در پشت دندان ها قرار گرفته و نمی گذارد دندانهای جلویی بالایی بیش از اندازه پایین بیایند. همچنین این وسیله حاوی قطعات فلزی است که به ثابت نگه داشتن آن کمک می کنند.
وسیع کننده کام
وسیع کننده کام یک وسیله ارتودنسی مختص فک بالا است که برای بزرگتر کردن فک بالا و افزایش فضای قوس دندانی مورد استفاده قرار می گیرد. وسیع کننده انواع مختلف دارد اما همه انواع آن یک بدنه دو تکه ای دارند که در سقف دهان جای می گیرد و در وسط آن یک پیچ قرار دارد که با پیچاندن آن به دندان ها نیرو وارد شده و دو نیمه کام از هم دور می شوند. به این ترتیب در خط میانی کام فضای خالی ایجاد می شود که با رشد سلول های استخوانی جدید بعدا پر می شود.