دندان از قابلیت تحمل نیروی شدید برخوردار است، اما اگر نیرویی شدید به یکباره بر یک نقطه از دندان وارد شود، احتمال شکستگی دندان وجود دارد. دندان از هر نقطه ای ممکن است ترک بردارد. عمق ترک ها (میزان نفوذ در ساختار دندان)، طول یا گستردگی آنها و محل شروع آنها با هم متفاوت است. دندان در اثر تحمیل نیروهای تنشی مانند نیروهای حاصل از جویدن خوراکی های سفت یا عادت هایی مانند دندان قروچه ترک برمی دارد. شکستگی دندان با درد هنگام جویدن، احساس فشار هنگام روی هم گذاشتن دندان ها، حساسیت به سرما و گرما و ناراحتی با منشأ دندان نامشخص همراه است.
انواع شکستگی دندان
دندان شکسته با توجه به نوع شکستگی درمان می شود:
- ترک های خطی: ترک های کوچکی روی مینای دندان ایجاد می شود و معمولاً نیازی به درمان ندارد.
- دندان ترک خورده: در این حالت سطح جویدن دندان تا ریشه ترک می خورد، اما دندان نصف نمی شود. اگر ترک به پالپ (مغز دندان) برسد، برای ترمیم دندان می توان از عصب کشی استفاده کرد.
- دندان نصف شده: دندان در صورت درمان نشدن ترک خوردگی نصف می شود. در این حالت کل دندان را نمی توان حفظ کرد، اما بخشی از دندان را می توان با عصب کشی نگه داشت.
- شکستگی کاسپ دندان: در این حالت بخشی از سطح جونده دندان لب پر می شود. شکستگی کاسپ معمولاً دردناک نیست و با روکش یا پر شدن ترمیم می شود.
- شکستگی عمودی ریشه: ترک خوردن نه از سطح جویدن که از ریشه دندان شروع می شود. این نوع شکستگی معمولاً با کشیدن دندان درمان می شود، اگر چه گاهی می توان دندان را با جراحی اندودنتیک حفظ کرد.
نحوه مراقبت از دندان خرد شده یا شکسته
اگر دندان شما دچار تراشه یا شکستگی شده است ، در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در غیر این صورت ، دندان شما می تواند بیشتر آسیب دیده یا آلوده شود ، مراجعه بهنگام به کلینیک دندانپزشکی احتمالاً باعث می شود دندان شما از دست نرود.
در ضمن اقدامات خودمراقبتی زیر را امتحان کنید:
- اگر شکستگی موجب دندان درد است ، استامینوفن یا یکی دیگر از مسکن های بدون نسخه را مصرف کنید. دهان خود را با آب نمک بشویید.
- اگر شکستگی باعث ایجاد لبه تیز یا لبه دار شده است ، آن را با یک تکه پارافین موم یا آدامس بدون قند بپوشانید تا از بریدن زبان یا قسمت داخلی لب یا گونه خود جلوگیری کنید.
- اگر باید غذا بخورید ، غذاهای نرم بخورید و از گاز گرفتن روی دندان شکسته پرهیز کنید.
درمان دندان شکسته یا خرد شده بستگی به میزان آسیب دیدن آن دارد. اگر فقط یک قطعه کوچک مینا شکسته شود ، ترمیم معمولاً می تواند به سادگی در یک ملاقات با دندانپزشک انجام شود. دندان آسیب دیده یا شکسته ممکن است منجر به درمان طولانی تر و پرهزینه تر شود. در اینجا روش هایی وجود دارد که دندانپزشک شما می تواند دندان شکسته یا خرد شده شما را ترمیم کند.
پس از ضربه به دندان جلو چه کار کنیم؟
- كاملا خونسردي خود را حفظ كنيد، عملكرد درست شما به كودك بيشتر از هر چيز ديگر كمك خواهد كرد.
- دندان را از ناحيه تاج بگيريد و اصلا به ريشه آن دست نزنيد. سلولهاي مهم در ناحيه ريشه با لمس دندان از بين ميروند.
- دندان را براي پاك شدن خاك يا ساير آلودگي ها چند ثانيه زير جريان ملايم آب بگيريد. دقت كنيد كه شدت جريان زياد آب و نگه داشتن طولاني دندان زير آب هم سلولها را از بین می برد.
- از پاك كردن دندان با دستمال كاغذي، حوله جدا خودداري كنيد.
- دندان را به سرعت در محل خود قرار دهيد. در اين شرايط اگر سريع عمل نكنيد به علت تشكيل لخته خون در انتهاي حفره دندان كاملا سرجاي خود نخواهد رفت.براي اينكار از لبه دندانهاي مجاور كمك بگيريد. دندان را با فشاري آرام و آهسته تا رسيدن به محل دندان كناري بداخل فشار دهيد. دقت كنيد كه بخش محدب تاج دندان به سمت بيرون و بخش مقعر به سمت داخل دهان قرار بگيرد.اين كار دردناك است ولي انجام سريعش بسيار كمك می کند
- دندان را بكمك گاز يا دستمال در محل نگه داريد و به دندانپزشك مراجعه كنيد.در اين حالت دقت كنيد كه دندان حركت نكند و از جاي خود جابجا نشود. حركات اضافي كودك را كنترل كنيد.
- هرگز دندان را به صورت خشك و پيچده در دستمال كاغذي قرار ندهيد!وقتی که به دندانپزشک مراجعه کنید، ایشان دندان ضربه خورده را با کمک سیم به دندان های کناری متصل می کند تا ثابت شود. به این کار اسپلینت دندان هم گفته می شود.
ترمیم دندان های شکسته جلو با روش های مختلف
زمانی که شما به دندانپزشک و متخصص زیبایی دندان مراجعه می کنید ، دندانپزشک با معاینه دندان و شرایط کلی دندان شما در میابد که چه درمانی متناسب با شرایط خاص شما بوده و نتیجه گیری بهتری را برای شما به همراه دارد که در ادامه به معرفی برخی از درمان های منتخب در این زمینه میپردازیم.
ونیر دندان
دندان های آسیب دیده شده را میتوان از طریق ونیر که روکشی بر روی دندان می باشد ترمیم نمود این روکش ها به جنس پرسلین و کامپوزیت می باشند که همانند ناخن های مصنوعی بر روی دندان ها کاشته میشوند. با استفاده از ونیر میتوان دندان های شکسته جلو ، دندان های لکه دار جلو ، دندان های بدشکل و کج را ترمیم نمود.در صورت مراقبت صحیح از ونیر ها میتوان آن ها را دائما استفاده کرد و نیازی به جایگزینی ندارند و به دلیل مقاومت بالا آن هم در مقابل رنگ ها و مواد غذایی تغیر رنگ نکرده و زیبا باقی خواهند ماند.
شرایط ونیر
با توجه به اینکه دوام ونیر بالا بوده و میتوان تا سی سال بدون نقص باقی بماند اما باید توجه داشت که شما برای استفاده از این درمان نیاز به چند جلسه درمان دارید بنابراین باید وقت خود را تنظیم کنید تا توانایی انجام این درمان خوب را داشته باشید. قابل به ذکر است که ونیر جهت درمان نیاز به تراش مینای دندان و شکل طبیعی دندان تغییر خواهد کرد و عزیزان متقاضی باید این نکته را نیز در نظر بگیرند.
باندینگ دندان
باندینگ دندان روش دیگری برای درمان و ترمیم شکستن و ترک خوردن دندان های جلو می باشد که میتوان برای تغییر رنگ دندان ها و برای پر کردن فواصل دندانی از این روش استفاده کرد ، این روش تا ده سال عمر مفیدی را دارا می باشد و این روش میتواند بدون نیاز به بیهوشی انجام گردد.
درمان از این طریق با زبر کردن دندان ها آغاز شده و با کامپوزیت منتخب شده بر دندان ها متصل میگردد و از طریق قالب به شکل دندان در خواهد آمد پس از این مرحله نوبت به خشک کردن کامپوزیت دندان خواهد رسید که از طریق فرابنفش اتفاق می افتد این درمان جزء درمان های ساده بوده و هر دندان از یک ربع ساعت تا سه ربع ساعت زمان لازم دارد.
شرایط باندینگ دندان
این نوع از درمان که باندینگ دندان می باشد امکان رنگ پذیری دندان را بر کامپوزیت دارد و متاستفانه سبب تغییر رنگ روکش دندان میگردد.
ایمپلنت دندان
متاستفانه برخی از آسیب های دندان سبب میگردند تا شکستگی و ترک دندان تا خط لثه وجود داشته باشد در این صورت معمولا دندان ها کشیده میشوند و قابلیت نگهداری دندان های طبیعی وجود نخواهد داشت اما میتوان از یک روش جایگزین با ظاهری طبیعی برای رفع این مشکل استفاده نمود که ایمپلنت دندان می باشد و جایگزین دندان ها می شود ، ایمپلنت پیچی به جنس تیتانیوم بوده که داخل استخوان دندان متصل میگردد و سپس تاج دندان بر او قرار گرفته میشود و روکش بر او پوشیده میشود و ظاهری کاملا مشابه با دندان های طبیعی دارد.
شکستگی دندان و نکات مهم در مورد آن
