هر دندان دارای یک قسمت خارج از لثه به نام تاج و قسمت دیگری درون آرواره به نام ریشه می باشد که مرز بین این دو قسمت را گردن یا یقه دندان می نامند. ریشه دندان در درون حفره ای از استخوان فک قرار گرفته که این استخوان از نوع نابالغ می باشد. تاج دندان از داخل به خارج شامل مغز ، عاج ، مینا است و ریشه دندان از داخل به خارج شامل مغز ، عاج ، سیمان و لیگمان دور دندانی یا پریودونت می باشد.
پوسیدگی به معنی نرم شدن مینای دندان است و باعث آسیب ساختاری دندان می شود، ناشی از اسیدهای ایجاد شده توسط پلاک باکتری هایی که در هنگام شکستن قند در دهان شما ایجاد می شوند.اگر این از دست رفتن مواد معدنی مینای دندان درمان نشود، در دندان حفره ها و پوسیدگی هایی می تواند رخ دهد. بدون درمان، این سوراخ ها در طول زمان بزرگ تر می شوند و حتی ممکن است کل دندان را از بین ببرند.هم چنین اسیدهای پلاک ها می توانند در لایه بعدی دندان (عاج دندان) ایجاد شود و در نهایت آن پوسیدگی را ریشه ای کند. در نتیجه، اعصاب در دندان های شما نمایان می شوند و ممکن است در هنگام خوردن یا نوشیدن احساس درد داشته باشید.
اگر در نزدیکی ریشه دندان؟ درد احساس می کنید، احتمال این وجود دارد که نوعی پوسیدگی دندان داشته باشید و باید به دندان پزشکی بروید. مراقبت خوب از دندان ها بخش مهمی از حفظ سلامت کلی بدن است و این شامل جلوگیری از پوسیدگی دندان نیز می شود.
بخش های مختلف ساختار دندان
در انسان بالغ هر دندان شامل قسمت های مختلفی است که در اینجا به آنها اشاره می کنیم.
- ریشه دندان: بخشی از ساختار دندان، ریشه آن است که از خط لثه پایین می رود و وارد استخوان های فک بالا و فک پایین می شود. درواقع این ریشه است که دندان ها را درون دهان نگه می دارد. دندان های از نظر تعداد ریشه مختلف بوده و بعضی دارای یک، دو و یا سه ریشه هستند. این ریشه ها می توانند به هم جوش خورده و یا از یکدیگر جدا باشند.
- تاج دندان: به بخش بالایی دندان که بالای لثه قرار دارد و هنگام مشاهده داخل دهان دیده می شود تاج دندان می گویند. تاج بخشی از دندان است که با مینا پوشیده شده است.
- مینای دندان: سخت ترین بافت موجود در بدن انسان مینای دندان است. مینای دندان بافتی سفید رنگ است که تاج دندان را می پوشاند. مینای دندان وظیفه حفاظت از عاج را به عهده دارد. تنها بافتی است که هیچ سلول زنده ای در آن وجود ندارد مینای دندان است و چون زنده نیست، نمی تواند پس از پوسیدگی یا آسیب دیدگی خود را ترمیم کند.
- عاج دندان: بخش اصلی هر دندان را عاج تشکیل داده و تقریبا در تمام طول دندان وجود دارد. عاج بافتی سخت تر از استخوان است ولی مواد معدنی آن از مینای دندان کمتر است.
- گردن یا طوق دندان: این بخش از دندان در ناحیه خط لثه قرار دارد و بخش جدا کننده دندان در خط لثه است. در این قسمت از دندان، ریشه و تاج دندان به هم می رسند.
- پالپ دندان: داخلی ترین بخش دندان که داری بافتی نرم است را پالپ دندان می گویند. پالپ دندان از رگ های خونی، فیبر های عصبی و بافت پیوندی تشکیل شده است. این بخش از دندان زیر عاج قرار دارد و از تاج تا نوک ریشه کشیده شده است.
- سمنتوم: یک لایه نازک که سطح ریشه دندان را می پوشاند سمنتوم می گویند. فیبرهای رباط پیرامون دندان در این قسمت قرار دارند.
- لثه: در اصطلاح تخصصی به بافت لثه ژینژیوا گفته می شود. لثه بافتی صورتی رنگ و نرم است که از استخوان فک و ریشه های دندان محافظت می کند و گردن دندان را می پوشاند.
- حفره استخوانی: این قسمت از استخوان فک ریشه دندان را احاطه کرده و دندان را در جای خود نگه می دارد.
- رباط پریودنتال: این رباط دندان را مکم در حفره آن نگه می دارد. این رباط از گروهی از فیبرهای بافتی پیوندی تشکیل شده است.
- کانال ریشه: فضای باز داخل ریشه را کانال ریشه و یا کانال پالپ می گویند. عصب ها و رگ های خونی مرتبط به بافت بیرونی اطراف از راه کانال ریشه وارد پالپ می شود.
- کانال فرعی: کانال های کوچکتری که از کانال اصلی ریشه منشعب می شوند. کانال فرعی در داخل عاج تا رباط پریودنتال امتداد دارند.
راه های سنتی برای از بین بردن پلاک دندان
چگونه می توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟
پیش گیری بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی است. اقدامات زیادی وجود دارند که می توانید برای جلوگیری از خرابی دندان ویا انواع دیگر پوسیدگیها به کار ببرید.
اولین قدم در پیش گیری از سوراخ شدن دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک است. گزینه های بسیاری برای بهداشت دهانی در این روزها وجود دارد و در اینجا یک چک لیست اصلی از موارد اصلی وجود دارد که شما باید در برنامه روزمره خود وارد کنید تا به جلوگیری از آسیب زدن به دندان هایتان کمک کنید، این لیست را دم دست نگه دارید تا به شما کمک کند در مسیر بهداشت دهان و سلامتتان باشید و همچنین از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.همه می دانند که انسان به مسواک نیاز دارد تا دندان های خود را تمیز نگه دارد، اما بسیاری از افراد زیاد مسواک نمی زنند. به دقت مسواکی را پیدا کنید که می تواند به تمام سطوح دندان شما برسد.
هم چنین باید بدانید که باکتری های داخل دهان باعث می شود دهان شما بوی زننده ای بدهد.این، بخش مهمی از برنامه بهداشت دهان شما برای جلوگیری از پوسیدگی دندان است. در حالی که بسیاری از محصولات موجود هستند، اما بیشتر دندانپزشکان توصیه می کنند محصولی را انتخاب کنید که توسط انجمن دندان پزشکی آمریکا پذیرفته شده است (ADA).
