آنچه ما می خوریم رابطه مستقیم با سلامت ما دارد؛ پس طبیعتا نقش پررنگی در سلامت پوست هم دارد. تحقیقات اخیر نشان داده آنچه ما به عنوان غذا وارد بدنمان می کنیم، با سلامت پوست و عوارضی مانند جوش صورت، آکنه و پوست چرب یا حتی پوست خشک رابطه ی زیادی دارد. اما این به این معنی نیست که فقط رژیم غذایی درمان جوش صورت و آکنه است. دلیل جوش صورت می تواند عواملی مانند آلودگی، استرس و هورمون ها باشد. با این وجود تغییر رژیم غذایی می تواند به از بین بردن جوش صورت و آکنه کمک کند.
جوش صورت نشانه چیست؟
به طور کلی جوش صورت و آکنه نتیجه تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) و تکثیر زیاد سلولی، در کنار رشد باکتری ها و البته تاثیر فعالیت هورمون ها است. هرچند در خیلی از مواقع دلیل رفتار اینگونه پوست نامشخص است و شفاف نیست. به همین دلیل برای درمان جوش صورت بیشتر بر روی درمان های موضعی تکیه می کنند. درمان هایی مثل لوسیون های آنتی باکتریال، پاکسازی پوست، کرم رتینوئید در کنار قرص های آنتی بیوتیک خوراکی (در صورت جوش و آکنه شدید) تجویز می شود. در ۲۰ سال گذشته بر اساس باور خیلی از پزشکان تاثیر رژیم غذایی بر آکنه و جوش صورت را رد شده بود و نسبت به رعایت رژیم غذایی خود را بی اعتنا نشان داده بودند و فقط داروهای شیمیای تجویز می کردند.
در حالی که امروزه جدیدترین تحقیقات نشان می دهد که باورهای قدیم اشتباه بوده است و فقط دارو و درمان موضعی برای جوش مفید نیست و تغذیه نقش بسیار موثری در جوش صورت و آکنه دارد. پزشکان دیگر مقاله های پزشکی بسیار زیادی در مورد موثر بود تغذیه در سلامت پوست در همه کشورها منتشر کرده اند که این تاثیرات را بررسی کرده و نمونه های موفق درمان جوش صورت پس از رعایت رژیم غذایی مناسب را به همه اعلام کرده اند.
رژیم غذایی مناسب برای درمان جوش صورت
توصیه اولیه کاهش میزان «گلوکز» وارد شده به صورت روزانه به بدن است. شواهد تحقیقاتی نشان داده است که کسانی که بیش از حد شیر و بستنی می خورند بیشتر دچار آکنه می شوند. در دست دیگر تحقیقات بسیار جامعی در آمریکا بر روی نوجوانان انجام شده است که نشان داده بالای ۹۵ درصد آن ها در سنین بلوغ دچار آکنه و جوش های صورت شده اند، در حالی که همین تحقیق بر نوجوانان جوامع شرقی مانند گینه نو و پاراگوئه، آمار بسیار بسیار ناچیزی را نشان داده است. در نتیجه تغذیه باید نقش پررنگی در آکنه و جوش صورت داشته باشد.
بهتر است چه مواد غذایی مصرف کنیم؟
هر چند پرهیز از خوردن موادغذایی که پیشتر به آنها اشاره کردیم، به خصوص اگر پیش از این همیشه از این مواد غذایی مصرف می کردید، به خودی خود به بهتر شدن شرایط پوست شما کمک خواهد کرد، اما آیا مواد غذایی که در حال حاضر مصرف می کنید، سالم هستند؟ آیا موادغذایی وجود دارند که بتوان با آنها به جنگ جوش های صورت رفت؟ هرچند تحقیقات درباره ی این موضوع در مراحل اولیه ی خود قرار دارد، اما در اینجا ۵ ماده ی غذایی را که ممکن است کمک کننده باشد به شما معرفی می کنیم:
ماهی و تخم کتان
رژیم غذایی معمول برخی مناطق جهان معمولا حاوی مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب امگا ۶ است که ارتباط مستقیمی با التهابات سلول های بدن دارد. بنابراین پیروی از این نوع رژیم های غذایی می تواند مفید باشد. خوردن مواد خوراکی که میزان بیشتری اسیدهای چرب امگا۳ دارند، مانند انواع ماهی های چرب، گردو، بذر کتان و مواد خوراکی مشابه، می تواند از التهاب بیشتر سلول های بدن جلوگیری کرده و وضعیت جوش های صورت را بهبود بخشد.
چای سبز
چای سبز حاوی آنتی اکسیدان هایی است که می تواند بدن را در مقابل آسیب های ناشی از عوامل استرس زای بیرونی که متأسفانه در محیط اطراف ما زیاد هم هستند، حفاظت کند. پس سعی کنید در طول روز چای سبز بیشتری بنوشید.
جوانه گندم
مطالعات مختلف نشان می دهند که ماده ی معدنی مانند روی (زینک) ممکن است بتواند جوش های صورت را کمتر کند. البته بهتر است زینک مورد نیاز بدن همانند دیگر املاح معدنی، از مواد غذایی که حاوی این مواد معدنی هستند تأمین شود چون مصرف بیش از حد مکمل های این مواد (بیش از ۱۰۰میلی گرم در روز) می تواند تأثیرات جانبی برای بدن داشته باشد. خوردن بیشتر جوانه گندم (همراه سالاد یا سبزیجات آب پز)، جگر گوساله، گوشت گاو کبابی، تخم کدو و انواع آجیل و تخم هندوانه می تواند در این مورد مؤثر باشد.
آبمیوه ها
نوشیدن آب بیشتر میوه ها و سبزیجات به طور طبیعی می تواند به روشن شدن پوست کمک کند. بسیاری از میوه ها و سبزیجات حاوی «بتاکاروتن» هستند که به طور طبیعی به کاهش چربی پوست کمک می کند و به طور طبیعی ضد التهاب هستند. برگ سبزیجات تیره نیز ناخالصی ها را از بدن خارج کرده، پوست را روشن تر می کند که در نتیجه می تواند جوش های صورت را کمتر کند. انواع توت ها ی تیره رنگ هم حاوی مواد مغذی گیاهی خوب هستند که می تواند برای پوست مفید باشد.
پروبیوتیک
این ماده التهابات روده را کاهش می دهد، بنابراین ممکن است به کم شدن جوش های صورت کمک کند. بنابر مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ درباره ی فلور روده انجام شد؛ التهابات روده می تواند موجب ایجاد التهاب در سراسر بدن شود که به نوبه ی خود می تواند جوش های صورت را تحت تأثیر قرار دهد. پروبیوتیک ها می تواند التهاب و استرس ناشی از اکسیداسیون بدن را کاهش داده و در نتیجه جوش های پوستی هم کاهش خواهد یافت، چون تحقیقات انجام شده نشان می دهد که میکروب های روده به خاطر یکپارچگی دستگاه گوارش جزو عوامل مؤثر در فرایند تشکیل جوش صورت هستند. برای دریافت پروبیوتیک بیشتر از مواد غذایی مانند؛ ماست، کفیر، ترشی کلم، شکلات تلخ و غذاهای مرسوم در کشورهای خاورِ دور مثل سوپ میسو یا کیمچی و چایی موسوم به چای کامبوچا استفاده کنید.هرچند عوامل بسیاری در بروز جوش صورت یا بهبود آن مؤثر هستند و رژیم غذایی تنها یکی از این عوامل به شمار می رود، اما مشخص است که با خوردن غذاهای سالم همراه با رعایت بسیاری از عوامل دیگر می توانیم از تشدید جوش های صورت جلوگیری کنیم
چه مواد غذایی مصرف نکنیم؟
شیر گاوباعث ایجاد جوش و آکنه می شود
شیر گاو باعث افزایش قند خون می شود و می تواند التهاب ایجاد کند، همچنین سطح انسولین را بالا می برد که تولید چربی پوست را افزایش می دهد. شیر گاو همچنین حاوی هورمون رشد است که تولید سلول های پوستی را تشدید می نماید. در مطالعه ای که در سال 2005 صورت گرفت مشخص شد نوجوانانی که شیر گاو بیشتری مصرف می کردند با آکنه های شدیدتری به نسبت آن هایی که شیر نمی خوردند یا کم می خوردند مواجه شدند. (به این گروه از افراد توصیه می شود برای تأمین کلسیم مورد نیاز بدن خود ماست را جایگزین شیر نمایند.)
شکر باعث ایجاد جوش و اکنه می شود
مصرف زیاد مواد غذایی شیرین مانند انواع نوشیدنی های شیرین شده، کیک، کلوچه، بیسکوییت، شیرینی، شکلات و ... ممکن است باعث آکنه شود. سعی کنید حداقل برای مدتی کوتاه آن را محدود کنید تا نتیجه اثربخش آن را بر روی پوستتان مشاهده نمایید.
مواد غذایی با نمایه گلایسمی بالا باعث ایجاد آکنه و جوش می شود
مواد غذایی با نمایه گلایسمی بالا باعث افزایش سریع قند خون و درنتیجه انسولین می شوند که نتیجه اش افزایش نوسانات هورمونی و التهاب است. که همگی بر آکنه موثر هستند. نان سفید، برنج سفید، چیپس سیب زمینی، کیک، کلوچه و ... نمایه گلایسمی بالا دارند و بهتر است حذف شوند یا کمتر استفاده شوند. در عوض سبزیجات، غلات کامل، سیب زمینی شیرین، بیشتر میوه ها، حبوبات پخته و ... نمایه گلایسمی پایینی دارند و مناسب تر می باشند.
هله هوله ها و فست فودها باعث ایجاد جوش و آکنه می شود
غذاهای آماده مصرف، غذاهای فست فود، سرخ کردنی ها یا هله هوله ها مانند پفک، کراکر، چیپس و ... به علت تشدید عوامل التهابی، بدن را بیشتر در معرض تولید آکنه قرار می دهند.
شکلات باعث ایجاد جوش و آکنه می شود
در مطالعه ای که به منظور تعیین اثر شکلات بر آکنه صورت گرفت؛ به مدت 4 روز خون 7 نفر قبل و بعد از مصرف 50 گرم شکلات جمع آوری شد. و سپس مورد آزمایش قرار گرفت. این آزمایش نشان داد که سلول های خونی بعد از مصرف شکلات مقدار بیشتری از اینتزلوکین -1B تولید می کنند، که یکی از مارکرهای التهابی است و باعث آکنه می شود. از طرفی این حقیقت وجود دارد که شکلات تلخ یک آنتی اکسیدان است. برای تعیین اثر شکلات بر پوستتان یک هفته مصرف شکلات را قطع کنید و اثر آن را بر روی پوست خود ببینید.