احساسی بدی است وقتی که حس کنیم انگار چیزی داخل چشم هایمان رفته است ولی در حقیقت چیزی آنجا نیست. اگر چشم ها قرمز و تحریک شده هستند ولی در عین حال جسم خاصی درون آن ها دیده نمی شود، احتمالاً فرد به آلرژی چشم (eye allergy) مبتلا شده است. علائم گاهی به تنهایی ظاهر می شوند ولی گاهی هم عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی که با آلرژی بینی مرتبط است هم با آن ها همراه می شود. یک متخصص آلرژی می تواند تشخیص دهد که آیا علائم فرد به آلرژی چشم ارتباط دارد یا خیر؟
آلرژی چشم که با نام آلرژی یا حساسیت ملتحمه (allergic conjunctivitis) هم شناخته می شود، یک نوع واکنش ایمنی مضر است که در نتیجه ی تماس چشم با مواد محرک ایجاد می شود. این مواد محرک تحت عنوان مواد آلرژن یا حساسیت زا شناخته می شوند و گرد و غبار، دود و گرده گیاهان مثال هایی از این مواد هستند.
دستگاه ایمنی بدن به صورت طبیعی از بدن در برابر مهاجمین خطرناکی همچون ویروس ها و باکتری ها محافظت می کند تا خطر بیماری را از انسان دور کند . در این میان دستگاه ایمنی بدن به اشتباه آلرژن ها را به عنوان مهاجمین خطرناک شناسایی کرده و مواد شیمیایی خاصی برای مبارزه با آن ها تولید می کند. این مواد حساسیت زا حتی ممکن است بی خطر باشند ولی بدن در برابر آن ها یک واکنش دفاعی از خود نشان می دهد.این واکنش منجر به ایجاد علائم در فرد می شود که خارش، قرمزی وریزش اشک چشم از آن جمله هستند. در برخی موارد، آلرژی های چشمی با بیماری هایی همچون اگزما و آسم مرتبط است.داروهای بدون نسخه به بهبود علائم آلرژی چشمی کمک می کنند، ولی در مواردی که حساسیت بسیار شدید باشد باید اقدامات درمانی مناسب توسط پزشک انجام شود.
رهایی از آلرژی چشمی
برای رهایی از حساسیت چشمی و خارش چشم و آبریزش آن، می توانید چند روش را دنبال کنید:
از قرار گرفتن در معرض آلرژن ها خودداری کنید
بهترین روش برای کنترل علائم حساسیت چشمی، عدم انجام هر کاری می باشد که ممکن است شما را مجبور به قرار گرفتن در معرض آلرژن های متداولی کند که می دانید نسبت به آنها حساس هستید. به عنوان مثال، در روزهایی که گرده ها زیاد است، تا حد امکان در داخل خانه بمانید و از تهویه هوا برای فیلتر کردن هوا کمک بگیرید. از فیلترهای باکیفیت استفاده کنید که می توانند آلرژن های موجود را به دام بیندازند و فیلترها را به دفعات تعویض کنید. هنگامی که در فصول حساسیت زا به بیرون از منزل می روید، عینک آفتابی بزنید تا در محافظت از چشمان شما در برابر گرده، گرد و غبار و غیره کمک کنند و با پنجره های بسته رانندگی کنید.
لنزهای خود را بردارید
از آنجا که سطح لنزهای تماسی قادر به جذب و تجمع آلرژن های موجود در هوا هستند، در فصل حساسیت زا به جای لنز از عینک استفاده کنید. یا برای جلوگیری از ایجاد حساسیت و سایر بقایای لنزها، از لنزهای یکبار مصرف روزانه استفاده کنید.
اغلب، اگر آلرژی چشم شما را آزار می دهد، بهترین انتخاب قطع استفاده از لنز به طور کلی است- حداقل تا زمانی که تمام علائم آلرژی شما از بین برود. همچنین استفاده از عینک با لنزهای فتوکرومیک می تواند حساسیت به نور را کاهش دهد و می تواند به محافظت از چشم شما در برابر آلرژن های موجود در هوا کمک کند.
از قطره های چشم استفاده کنید
از آنجا که آلرژی چشم بسیار رایج است، بسیاری از مارک های قطره چشمی بدون نسخه موجود هستند که برای تسکین خارش، قرمزی و آبریزش چشم ناشی از آلرژی ساخته شده اند.اگر علائم آلرژی چشم شما نسبتاً خفیف است، استفاده از قطره های چشم بدون نسخه برای تسکین آلرژی شما ممکن است بسیار مناسب باشد و شاید حتی ارزان تر از قطره های با نسخه چشم یا سایر داروها باشد.
داروهای تجویزی برای درمان آلرژی چشم
اگر علائم آلرژی شما نسبتاً شدید است یا قطره چشم بدون نسخه در تسکین آن بی اثر است، ممکن است لازم باشد برای تجویز داروی قوی تری به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
قطره های چشم و داروهای خوراکی که برای تسکین آلرژی چشم استفاده می شود عبارتند از:
آنتی هیستامین ها
بخشی از پاسخ آلرژیک طبیعی بدن آزاد سازی هیستامین است، یعنی ماده ای که رگ های خونی را گشاد می کند و دیواره رگ های خونی را نفوذ پذیر می کند. علائم ناشی از رهاسازی هیستامین شامل آبریزش بینی و خارش و آبریزش چشم است. آنتی هیستامین ها با مسدود کردن گیرنده های هیستامین در سلول های بدن که یک واکنش آلرژیک را ایجاد می کنند، علایم آلرژی را کاهش می دهند.
ضد احتقان
ضد احتقان ها با کاهش تورم بینی به بهبود تنفس کمک می کنند. آنها همچنین برای تسکین قرمزی چشم ها، اندازه رگ های خونی روی سفیده (اسکلرا) چشم را کاهش می دهند. مواد موثره اصلی در این دسته از داروها شامل فنیل افرین و شبه ادرین است. داروهای ترکیبی نیز در دسترس هستند که هم شامل داروی آنتی هیستامین و هم ماده ضد احتقان هستند.
تثبیت کننده های ماست سل
این داروها باعث تغییر در سلول های حاوی هیستامین واقع در بافت های مختلف بدن از جمله بخش ملتحمه چشم و پلک ها می شوند که مانع از انتشار هیستامین و واسطه های مرتبط با آن در واکنش های آلرژیک می شوند. از آنجا که ممکن است چندین هفته طول بکشد تا اثرات کامل تثبیت کننده های ماست سل مشاهده شود، مصرف این داروها قبل از شروع فصل آلرژی به عنوان روشی برای جلوگیری یا کاهش شدت واکنش های آلرژیک در آینده (به جای درمان علائم حاد آلرژیک که قبلاً مشاهده شده است) توصیه می شود.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
(NSAIDs نیز نامیده می شوند، این قطره های چشم را می توان برای کاهش تورم، التهاب و سایر علائم مرتبط با ورم ملتحمه آلرژیک فصلی (که به آن زکام نیز گفته می شود) تجویز کرد.
استروئیدها
قطره چشم کورتیکواستروئید گاهی اوقات برای رفع علائم حاد آلرژی چشمی تجویز می شود. اما عوارض احتمالی استفاده طولانی مدت از این داروها شامل فشار زیاد چشم، گلوکوم و آب مروارید است، بنابراین آنها معمولاً فقط برای استفاده کوتاه مدت تجویز می شوند.
درمان با ایمونوتراپی
اگر هیچ یک از اقدامات فوق مؤثر نبود، در مورد روش های ایمونوتراپی از پزشک خود سؤال کنید. این درمانی است که یک متخصص آلرژی به شما مقدار کمی آلرژن تزریق می کند تا در ایجاد تدریجی ایمنی بدن شما کمک کند و از این طریق واکنش های آلرژیک را کاهش دهد.
چشمان خود را نمالید
اگر چشمتان خارش دارد، مالیدن آن فقط این مشکل را چند برابر می کند. زمانی که چشمان خود را می مالید، سلول های چشم مواد واکنشی بیشتری تولید می کند؛ بنابراین مشکل چشم های شما چندین برابر می شود. در چنین شرایطی اگر از لنز استفاده می کنید آن ها را درآورید، آرایش چشم خود را پاک کنید و کمپرس سرد روی چشم های خود قرار دهید. به منظور رهایی از حساسیت های چشمی فراموش نکنید دستان خود را به طور مرتب بشویید.
محرک های آلرژی چشم
اگر در فصل بهار یا تابستان دچار آبریزش چشم شدید، ممکن است به آلرژی فصلی مبتلا شده باشید. گرده های ناشی از سبزه ها، علف ها و درختان، به عنوان بدترین نوع آلرژی زاها محسوب می شود. زمانی که مواد آلاینده و آلرژی زا در هوا زیاد است در منزل بمانید، پنجره ها را ببندید و کولر را روشن کنید. همچنین می توانید برای جلوگیری از ورود مواد آلرژی زا به چشمان خود از عینک آفتابی استفاده کنید.
مایت ها را از محیط خانه دور کنید
مایت ها (mite) یا هیره ها، موجودات میکروسکوپی هستند که در گرد و غبار خانه یافت می شوند. اگر این موجودات باعث بروز آلرژی چشم های شما می شود، آن ها را از روبالشتی و روتختی خود از بین ببرید، برای این کار باید روکش ها را با آب داغ بشویید. همچنین به منظور پیشگیری از حساسیت های ناشی از این ریز موجودات توصیه می شود سطح رطوبت منزل را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد نگه دارید و از زمین شوی تمیز و مرطوب برای پاک کردن سطوح استفاده کنید. موضوع قابل توجه اینکه در چنین شرایطی منزل خود را نباید جارو بزنید، زیرا با انجام این کار مواد آلرژی زا در هوا پخش می شود.