اگر کودک برای مدت کوتاهی ناخن هایش را بجود و یا دچار اختلال عادتی دیگری باشد، غیرعادی نیست. ولی وقتی این عادت دائمی و شدید شود، بایستی والدین و سایر افراد خانواده در پی درمان آن باشند.
کودکان ممکن است عادات بد و نامطلوبی داشته باشند مثل مکیدن انگشت شست، پیچ دادن موی سر، دندان قروچه (ساییدن دندان ها به هم)، دست کردن به بینی، جویدن یک جسم مثل مداد، خاراندن وسواسی، کوبیدن سر، گاز گرفتن خودشان مثل دست، تکان دادن بدن مثل پا، چرخیدن، کندن پوست و حتی جویدن ناخن دست. در بسیاری از موارد، این اختلالات عادتی می توانند با کمک والدین، معلم و یا یک راهنمای مناسب برطرف شوند.اما در موارد کمی، کودک این عادت را تا بزرگسالی نیز دارد که می تواند ارادی یا غیرارادی باشد. یکی از رایج ترین این اختلالات عادتی در بزرگسالان، جویدن ناخن است. فرد مبتلا معمولا ناخن های دستش را هنگام عصبانیت، فشار عصبی، خستگی و یا در محیط پر تنش می جود.بر اساس آمار، جویدن ناخن در کودکان و نوجوانان شایع است، اما 5 درصد آن ها این عادت را تا بزرگسالی نیز با خود دارند.
برخی محققان معتقدند رایج ترین علل جویدن ناخن شامل استرس، افسردگی و خستگی است.سایر دلایل احتمالی جویدن ناخن و اختلالات عادتی دیگر عبارتند از : مصرف مواد مخدر به خصوص آمفتامین و کوکائین، اختلالات روانی مهم، بیماری های مغزی، عقب ماندگی ذهنی و نداشتن یکی از حواس پنج گانه اصلی مثل کر یا کور بودن.
اونیکوفاژی
ناخن جویدن یا به اصطلاح پزشکان، «اونیکوفاژی» یکی از مشکلات شایعی است که هنوزتحقیقات پزشکی دریافتن علت دقیق آن به نظر واحدی نرسیده اند. اضطراب، ژنتیک، کسالت، عدم اعتماد به نفس و حتی یادگیری رفتار به عنوان علت های احتمالی مطرح شده اند ولی درنهایت این رفتارزیر مجموعه حرکات تکرار شونده دراختلال وسواسی- جبری به حساب می آید.مطالعات نشان داده که 30 درصد کودکان 7 تا 10 سال و 45 درصد نوجوانان ناخن های خود را می جوند. البته با پا نهادن به دوران جوانی کم کم این افراد هم یاد می گیرند چطور با اضطراب خود کنار بیایند؛ علاوه بر این به دلیل شرمندگی از تغییر شکلی که ناخنشان در اثر جویدن پیدا کرده، سعی می کنند این عادت زشت را ترک کرده و به همین علت آمار بزرگسالان ناخن خور(!) تا 20 درصد پایین می آید.
با این وجود درمان این افراد و در واقع وادار کردن آنها به ترک این عادت، کار بسیار مشکلی است. به تازگی یکی از فعالان صنعت بهداشتی – آرایشی هلند با ایجاد یک کلینیک مخصوص، ادعا کرده که می توان با استفاده از یک محافظ دندان در عرض 4 هفته عادت ناخن جویدن را برای همیشه از بین برد. این محافظ که قالب دندان های بالا وپایین می شود، جویدن ناخن را غیر ممکن می کند، البته بدون اینکه دیده شود و زیبایی فرد را به خطر بیندازد. برای خوردن غذا لازم است این محافظ از دهان خارج شود و این یک نقطه ضعف برای این وسیله به حساب می آید اما این ایراد هم از پنهان کردن ناخن های جویده شده زیر دستکش و دوری از ارتباطات اجتماعی – که برای پنهان کردن ناخنهای جویده شده از انظار عمومی به کار می رود – بدتر نیست.
اگر چه جویدن ناخن ممکن است تنها یک عادت و تقلیدی از رفتار کودکان دیگرباشد، اما معمولا یک واکنش شایع در برابر استرس است. رونالد برونو متخصص پوست از دانشگاه کالیفرنیا معتقد است این افراد ممکن است از عدم اعتماد به نفس در رنج بوده و خود را به خاطر اضطراب و مشکلاتی عمیق تر سرزنش کنند. دراصل گاهی این عادت، تظاهر یک مشکل دیگر و جایگزینی برای آن است. در بسیاری از موارد هم به عنوان تسکینی برای فشار و تنش بکار می رود. ناسازگاری با دوستان، خانواده، همکاران ومدرسه ممکن است این عادت را تشدید کند. اگرچه اغلب این افراد (99 درصد) مشکلات کوچکی دارند اما در موارد نادر ممکن است بیماری جدی تری در پس این عادت باشد. در این حالت دیگر جویدن ناخن تنها یک عادت نبوده و علامت یک اختلال طبی است.
مثلا کودکی که در اثر جنگ و دعوای مداوم والدینش دچار آسیب روانی شده ممکن است ناخن های خود را بجود! این رفتار به تدریج مانند یک عادت معمولی آنقدر پیشرفت می کند که به صورت یک رفتار وسواسی در آمده و در عملکرد روزانه و روابط اجتماعی او اختلال ایجاد می کند.
بهترین راه ها برای ترک عادت ناخن جویدن
- کیفیت فضای عاطفی خانواده را بالا برده و فضای شاد و امن برای کودک ایجاد کنید.
- همواره برای ارزشیابی رفتار کودک به نکات مثبت او بیش از ضعف ها و ناتوانی هایش توجه داشته باشید.
- ویژگی های رفتار های مثبت وی را تشویق و نسبت به رفتارهای منفی او بی تفاوت باشید.
- ار سرزنش کودک بپرهیزید.
- او را با دیگران مقایسه نکنید.
- تبعیض بین او و خواهر و برادرانش قائل نشوید.
- واگذاری مسئو لیت ها در حد توان او در خانه و مدرسه به او داده شود.
- مراقب باشید کودکتان در موقعیت های ترسناک از جمله فیلم وحشتناک توجه به موجودات موهوم و خرافاتی قرار نگیرد.
- تفریحات و سر گرمی مناسب را در برنامه روز مره کودک خود قرار دهید.
- استعدادهای بالقوه کودکتان را شناسایی و امکان حضور در بازی گروهی، مشارکت های اجتماعی، مدرسه ای، سرگرمی ها و تفریحات ورزشی شاد و پر تحرک را فراهم آورید.
- از تنبیه، تلخ کردن انگشت، مالیدن فلفل به انگشت و زدن خط کش روی انگشتان خودداری کنید.
- یکی از روش های بسیار موثر تشویق و پاداش دادن به کودک در صورت تلاش خود برای رفع ناخن جویدن می باشد. به طوری که کودک با گرفتن آن پاداش بزرگ شگفت زده می شود.
- داشتن هم بازی و وسایل سر گرم کننده می تواند کودک را در ترک عادت کمک کند.
- با تمسخر و تهدید هم کاری از پیش نمی برید، باید درمان شامل درک مشکل و کمک به شخص باشد تا بتواند سازش شخصیتی کافی و راه های مناسب تری برای خالی کردن فشار روحی خود پیدا کند.
- برای آرامش کودک در هنگام خواب کارهایی از جمله حمام کردن کودک قبل از خواب به خصوص در یک وان پر از کف برای کودک مهیج است و از لحاظ روانی به کودک کمک می کند به آرامش به خواب رود.
- گوش دادن به داستان گوئی شما هنگام خواب می تواند کمک کننده باشد و اگر کودک نیاز به آرامش بیشتری می کند پشتش را بمالید و یا کمی کنار تختش دراز بکشید. اگر ضرورت می دانید برای چند شب اول کنار او تا به خواب رفتن رداز بکشید. به تدریج مقدار زمانی که هر شب با او میگذرانید را کاهش دهید.
- هنگام خاموش کردن چراغ ها، پخش یک موزیک ملایم با یک نوار آرامش دهنده بی نهایت مفید می باشد.
عوارض مکیدن انگشت شست توسط نوزاد چیست؟
عوارض
علاوه بر احساس خجالت به دلیل جویدن ناخن و داشتن ناخن های زشت، اثرات منفی و خطرناک دیگری نیز این عادت زشت دارد، مانند:
عفونت های دهان
موقع جویدن ناخن، معمولا دست ها کثیف و آلوده هستند. لذا باکتری ها و میکروب های مضر روی دست باعث عفونت دهان، لب ها و لثه می شود.آیا می دانید که حدود 2000 نوع عفونت پوستی در سالن های آرایش ناخن کشف شده است؟ آن وقت متوجه می شوید که شما با جویدن ناخن های خود در معرض ابتلا به چه بیماری هایی هستید.
مشکلات دندانی
ناخن ها سفت هستند و جویدن آن ها کاری سخت است. لذا اگر ناخن های خود را بجوید، دندان ها به خصوص دندان های جلویی خود را خراب می کنید.این عادت حتی روی ظاهر دندان های شما نیز موثر است. لذا علی رغم داشتن دست هایی زشت، دندان های جلویی شما شکسته و ترک خورده می شوند.
ناتوانی استفاده از دست ها
اگر عادت کرده باشید که مدام ناخن های خود را بجوید و دستتان داخل دهانتان باشد، نمی توانید به درستی وظایف شغلی خود را انجام دهید.در موارد شدید، جویدن ناخن باعث می شود فرد نتواند کارهای عادی و روزمره خود را نیز انجام دهد.
عفونت ناخن
جویدن ناخن باعث می شود ناخن های شما ضعیف و سست شده و باکتری ها و قارچ ها وارد ترک های کوچک و زخم های روی ناخن شما شوند.اگرچه برخی انواع عفونت های ناخن به راحتی درمان می شود، ولی برخی دیگر مثل قارچ ناخن به سختی بر طرف می شود.
