علائم و علل زخم معده و راههای درمان آن

در گذشته های تصور می شد شیوه زندگی مانند علاقه زیاد به غذاهای پرادویه یا شغل های استرس زا، ریشه زخم معده هستند اما امروزه پزشکان دریافتند که علت اصلی زخم معده، استرس یا رژیم غذایی نیست بلکه آلوده شدن به باکتری خاصی به نام هلیکوباکتر پیلوری علت اصلی آن است. این باکتری در بزاق وجود دارد و از طریق استفاده از قاشق و چنگال فرد آلوده یا خوردن غذای نیمه کاره دیگران منتقل می شود. برخی از داروها مانند آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، کتوپروفن و برخی داروهای درمان کننده بیماری آرتریت (درد و ورم مفاصل) ازجمله این داروهاست که می توانند باعث زخم معده شوند به همین علت باید از مصرف هرگونه دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. مصرف سیگار و الکل هم از دیگر علل زخم معده است.

علائم زخم معده

• شکم درد همراه با سوزش؛
• احساس سیری، التهاب یا انقباض؛
• ناتوانی در هضم غذاهای چرب؛
• سوزش معده؛
• حالت تهوع.

علل زخم معده

زخم ها وقتی شکل می گیرد که اسید گوارشی به دیواره های معده یا روده کوچک آسیب برساند اگر لایه مخاطی بیش از حد نازک باشد یا شکم شما باعث ایجاد بیش از حد اسید شود، روده آن را حس می کند.

تشخیص زخم معده

پزشک برای اینکه زخم معده را در شما تشخیص دهد، ابتدا سابقه ی پزشکی تان را بررسی و شما را معاینه می کند. در فرایند تشخیص زخم معده، ممکن است آزمایش های زیر را انجام دهید:

1. آزمایش باکتری H.pylori

پزشک شما آزمایش هایی توصیه می کند تا مشخص شود این باکتری در بدن شما وجود دارد یا خیر. این کار با انجام آزمایش خون، مدفوع یا بازدم انجام می شود. آزمایش بازدم از همه دقیق تر است.

2. آندوسکوپی

گاهی پزشک قسمت فوقانی دستگاه گوارش شما را با یک وسیله معاینه کند. به این کار آندوسکوپی می گویند. در این روش پزشک یک لوله ی توخالی مجهز به یک ذره بین (آندوسکوپ) را از طریق گلو به مری، معده و روده ی کوچک می فرستد. در فرایند آندوسکوپی پزشک به دنبال زخم ها می گردد. اگر پزشک در شما زخم معده تشخیص داد، از بافت معده تان نمونه برداری می شود تا در آزمایشگاه آن را بررسی کنند. در این روش هم چنین می توان تشخیص داد که باکتری H.pylori در لایه ی درونی معده وجود دارد یا خیر.

3. عکس برداری با اشعه ی ایکس از قسمت فوقانی معده و روده

طی یک سری عکس برداری از قسمت فوقانی دستگاه گوارش که گاه «بلع باریوم» نیز نامیده می شود، تصاویری از مری، معده و روده ی کوچک گرفته می شود. برای عکس برداری با اشعه ی ایکس، ابتدا مایعی سفید رنگ می نوشید که حاوی باریوم است. این مایع دستگاه گوارش شما را پر می کند و زخم معده را بیشتر قابل رؤیت می کند.

درمان زخم معده

اگر مبتلا به باکتری هلیکوباکتر پیلوری باشید حتما باید درمان آنتی بیوتیکی چند دارویی برای مدت دو ماه استفاده کنید. همچنین داروهای کاهش دهنده اسید معده مانند رانیتیدین، فاموتیدین، امپرازول و... به کاهش درد معده کمک می کند. اگر زخم معده خونریزی شدید داشته باشد، ممکن است آندوسکوپی برای سوزاندن زخم و کاهش خونریزی لازم باشد. اگر خونریزی با آندوسکوپی کنترل نشود یا سوراخ شدگی زخم رخ دهد، آنگاه جراحی مورد نیاز خواهد بود.

داروهایی که تولید اسید را متوقف می کنند و مسدودکننده های هیستامین (H-2) نیز نامیده می شوند، میزان اسید معده دستگاه گوارش شما را کاهش می دهند و بدین ترتیب زخم معده را بهبود می بخشند و روند درمان آن را سریع می کنند.این داروها که هم بدون نسخه هم با نسخه قابل تهیه هستند، شامل رانیتیدین (Zantac)، فاموتیدین (Pepcid)، سیمتیدین (Tagamet HB) و نیزاتیدین (Axil AR) هستند.

درمان های طبیعی برای زخم معده:

اجتناب از غذاهای تند، کافئین، لبنیات، غذاهای سرخ شده و سایر غذاهایی که فعالیت اسیدی را افزایش می دهند ، بهترین کار ،حذف شکر و غذاهای فرآوری شده است.مقدار زیادی از سبزیجات (کلم پیچ،اسفناج، کلم بروکلی و غیره)، کرفس و آوکادو و محصولات نارگیل بخورید.

• نمک دریا بر روی غذاها بپاشید.
• موزهای سبز نارس را قورت دهید.
• آب بعضی از کلم ها را بگیرید.
• عسل خام، دارچین، و سیر (آنتی میکروبی طبیعی) را بخورید.
• فلفل قرمز بخورید.

نکته

زخم پپتیک، زخمی نیست که شما بتوانید به تنهایی و بدون مراجعه به پزشک آن را درمان کنید. اگرچه داروهای بلوکه کننده اسید و آنتی اسیدها، درد را تسکین می دهند اما این بهبودی، کوتاه مدت است. چنانچه علائم یا نشانه هایی از زخم مشاهده کردید، برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید. و از طرف دیگر درد معده شما ممکن است نشانه بیماری خطرناک دیگری مثل حمله قلبی باشد، پس اگر با درد معده به پزشک مراجعه کردید و او برایتان نوار قلب درخواست کرد تعجب نکنید.