بيماری هـاری چیست؟

احتمالا شما هم با شنیدن کلمه هاری یک حیوان عصبانی با دهان کف آلود را در ذهن خود تصور می کنید. زیرا همانگونه که می دانید برخورد با یک حیوان آلوده می تواند منجر به یک وضعیت دردناک و خطرناک شود. این شرایط خطرناک تحت عنوان مشکل یا بیماری هاری شناخته می شود.طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه تا ۵۹۰۰۰ نفر در سراسر جهان بر اثر هاری جان خود را از دست می دهند. ۹۹ درصد این افراد نیز معمولا توسط سگ دچار گاز گرفتگی شده اند. با این حال، در دسترس بودن واکسن برای حیوان و انسان باعث کاهش شدید مشکل هاری در ایالات متحده شده است، جایی که سالانه دو تا سه مرگ براثر هاری وجود دارد.هاری توسط ویروسی ایجاد می شود که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذاشته و التهاب مغز یکی از عوارض اصلی آن است. سگ های خانگی، گربه ها و خرگوش ها و حیوانات وحشی مانند راسوها ، راکون ها و خفاش ها می توانند این ویروس را از طریق گزش و خراش به انسان منتقل کنند. کلید مبارزه با ویروس پاسخ سریع است.

علائم هاری

در بیماری هاری به دوره بین گاز گرفتگی و شروع علائم، دوره کمون یا نهفتگی گفته می شود. معمولاً ۴ تا ۱۲ هفته طول می کشد تا پس از آلوده شدن فرد، علائم هاری در او ظاهر شود. با این حال، دوره کمون می تواند از چند روز تا شش سال هم باشد.

شروع اولیه هاری با علائم شبیه آنفلوانزا شروع می شود، از جمله:

• تب
• ضعف عضلانی
• مور مور شدن
• همچنین ممکن است در محل گاز گرفتگی احساس سوزش کنید.

با ادامه حمله ویروس به سیستم عصبی مرکزی، دو نوع بیماری مختلف ایجاد می شود.

۱) هاری خشمگین

افراد آلوده ای که به هاری خشمگین مبتلا می شوند بیش فعال و تحریک پذیر خواهند بود و ممکن است رفتارهای نامنظمی از خود بروز دهند. علائم دیگر عبارتند از:

• بی خوابی
• اضطراب
• گیجی
• تحریک پذیری
• توهم
• ترشح زیاد بزاق
• مشکلات بلع
• ترس از آب

۲) هاری ساکت (فلجی)

این نوع هاری مدت زمان بیشتری طول می کشد، اما اثرات آن به همان شدت است. افراد آلوده به آرامی فلج می شوند، سرانجام به کما می روند و جان خود را از دس می دهند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۳۰ درصد موارد هاری از نوع ساکت است.

آیا بیماری هاری قابل درمان است؟

بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس هاری، برای جلوگیری از ایجاد عفونت یک سری تزریق توصیه می شود. ایمونوگلوبولین هاری، حاوی دوز فوری آنتی بادی هاری برای مقابله با عفونت، به جلوگیری از تثبیت ویروس کمک می کند. واکسن هاری نیز کلید پیشگیری از بیماری است. برای واکسن هاری در یک دوره ۵ تزریق در طول ۱۴ روز تجویز می شود.

سازمان کنترل حیوانات سعی در یافتن حیوانی دارد که شما را گاز گرفته است تا از نظر هاری آزمایش شود. اگر حیوان هار نیست، نیازی به واکسن با دوز بالا نیست. با این حال، اگر حیوان پیدا نشود، مطمئن ترین اقدام دریافت واکسن های پیشگیرانه است.

انجام واکسیناسیون هاری در اسرع وقت پس از گزش حیوان بهترین راه پیشگیری از عفونت است. پزشکان زخم را با شستشو به مدت حداقل ۱۵ دقیقه با آب و صابون، مواد شوینده یا ید معالجه می کنند. سپس، ایمونوگلوبین هاری را به شما می دهند و دوره تزریق واکسن هاری را شروع خواهید کرد. این پروتکل به عنوان “پروفیلاکسی پس از مواجهه” شناخته می شود.

اقدامات اولیه در برخورد با حیوان گزیدگی

1. خارج ساختن ویروس ازمحل زخم : شستشوي عمقی با آب وصابون حتی با استفاده از برس به مدت 10تا 15دقیقه که رعايت اين نكته مي تواند تا 50 درصد از ابتلا به بيماري پيشگيري نمايد.
2. خارج كردن كف صابون از لابه لاي زخم : با استفاده از آب با فشار، کف صابونهاي باقیمانده درلابه لاي زخم کاملا شسته شود.
3. نبستن محل زخم: به هيچ عنوان زخم بخيه زده نشود (مگر در مورد جراحت هاي شریانهاي خونریزي دهنده)
4. مراجعه فوري به نزديك ترين مركز بهداشت به محل سكونت جهت دريافت واكسن و سرم هاري

بین گاز گرفتگی از روي لباس یا بدون لباس تفاوتی وجود ندارد و بایستی فرد حیوان گزیده تحت درمان پیشگیري قرار گیرد.

• به حیوانات وحشی نزدیک نشوید حتی اگر رام به نظر برسند.
• از سگها و گربه هاي ولگردفاصله بگیرید وسعی نکنید آنها را لمس کنید.
• حیوانات اهلی خود را واکسینه کنید از ریختن زباله ها در معابرواطراف منزل خود خودداري کنید و جهت جلوگیري ازتجمع حیوانات ولگرد زباله ها را در سطل هاي درب دار بریزید.
• اگر توسط حیوانات زخمی یاگزیده شدید به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نمایید.
• درصورتی که درحیوان شما علائم هاري بروز کرد سریعا به دامپزشکی و مرکز بهداشتی یاخانه بهداشت محل سکونت خود اطلاع دهید.
• اگر حیوان خانگی شما توسط حیوان دیگر گزیده شد به دامپزشکی مراجعه نمایید.

هر حیوان گزیدگی را «هارگزیدگی» تلقی کنید

در صورت گزش انسان توسط حیوان مشکوک به هاری، بلافاصله باید اقدامات درمانی ضد هاری آغاز شود.از آنجایی که هر ساله در کشور ما مواردی از آلودگی در حیوانات اهلی و وحوش دیده می شود، لذا هر حیوانی که انسان را مورد گزش قرار دهد مشکوک به هاری قلمداد می شود. به جرأت می توان گفت نیمی از روند درمان هاری وابسته به شستشوی مناسب و کافی (۱۵ تا ۲۰ دقیقه) محل جراحت است و پس از آن ضدعفونی محل عارضه صورت می پذیرد.چنانچه فرد حیوان گزیده به هر دلیل امکان مراجعه سریع به مراکز درمان هاری را ندارد باید در محل مناسب اقدام به شستشوی محل جراحت با آب و صابون کند و سپس در اسرع وقت خود را به نزدیکترین مرکز پیشگیری و درمان هاری برساند.

راه های پیشگیری از بیماری هاری

هاری یک بیماری قابل پیشگیری است. اقدامات ساده ای وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از ابتلا به هاری انجام دهید:

• قبل از سفر به کشورهای در حال توسعه، کار نزدیک با حیوانات یا فعالیت در آزمایشگاهی که روی ویروس هاری کار می کنند، واکسن هاری را دریافت کنید.
• حیوانات خانگی خود را واکسینه کنید.
• اجازه ندهید حیوانات خانگی تان در بیرون از خانه پرسه بزنند.
• حیوانات ولگرد را به سازمان کنترل حیوانات گزارش دهید.
• از تماس با حیوانات وحشی خودداری کنید.
• از ورود خفاش ها به محل زندگی خود جلوگیری کنید.

تب مالت چیست؟