تب مالت، یک عفونت باکتریایی است که اغلب از حیوانات در بین انسان ها گسترش یافته است.اینگونه که با مصرف شیر، پنیر و سایر محصولات لبنی غیرپاستوریزه از حیوانات به انسان ها منتقل می شود.باکتری مولد این بیماری، به ندرت می تواند از طریق هوا یا تماس مستقیم با حیوانات آلوده منقل شود و گسترش یابد.علائم تب مالت شامل تب، درد مفصل و خستگی می باشد.این عفونت در اکثر اوقات، با مصرف آنتی بیوتیک با موفقیت درمان می شود و در کل، درمان آن از چند هفته تا چند ماه طول می کشد و احتمال عود کردن مجدد نیز بسیار زیاد است.
بیماری تب مالت صدها هزار انسان و حیوان را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. اجتناب از محصولات لبنی غیرپاستوریزه و رعایت ایمنی در هنگام کار کردن با حیوانات یا در یک آزمایشگاه به جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک می کند.
علائم و نشانه های تب مالت
- تب و لرز
- بی اشتهایی
- تعریق
- ضعف
- خستگی
- درد مفاصل، عضلانی و کمر
- سردرد
علائم تب مالت ممکن است به مدت چندین هفته یا چندین ماه ناپدید شود و دوباره ظاهر شوند.در برخی افراد این بیماری مزمن می شود و علائم آن تا سال ها حتی پس از درمان ادامه می یابند.
علل تب مالت
تب مالت می تواند بسیاری از حیوانات وحشی و اهلی را گرفتار کند. گله های گاو، بزها، گوسفندان، خوک ها، سگ ها، شترها، گرازهای وحشی و گوزن های شمالی، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. یک نوع تب مالت نیز وجود دارد که بر فُک بندرگاه، خوک دریایی و برخی از نهنگ ها تأثیر می گذارد. باکتری مولد این بیماری (بروسلا) ممکن است از سه راه اصلی از حیوانات به انسان ها سرایت کند:
۱. محصولات لبنی خام
باکتری تب مالت موجود در شیر حیوانات آلوده می تواند از طریق شیر، بستنی، کره و پنیرهای غیرپاستوریزه به انسان ها منتقل شود. همچنین این باکتری می تواند از طریق گوشت خام یا نپخته ی حیوانات آلوده نیز وارد بدن انسان شود.
۲. استنشاق
باکتری بروسلا به راحتی در هوا پخش می شود. کشاورزان، تکنسین های آزمایشگاه و کارگران کشتارگاه ممکن است این باکتری را استنشاق کنند.
۳. تماس مستقیم
باکتری موجود در خون، اسپرم یا جفت یک حیوان آلوده می تواند از طریق یک بریدگی یا جراحت دیگر، وارد جریان خون شما شود. از آنجا که تماس طبیعی با حیوانات – لمس کردن، برس کشیدن یا بازی کردن – باعث سرایت مالت نمی شود، مردم به ندرت از حیوانات خانگی خود تب مالت می گیرند. با این حال افرادی که سیستم های ایمنی ضعیفی دارند، باید از تماس با سگ های مبتلا به این بیماری اجتناب کنند.
تب مالت معمولا از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود اما در موارد معدود ممکن است زنان، این بیماری را در هنگام زایمان یا از طریق شیر دادن به نوزادان شان انتقال دهند. تب مالت به ندرت ممکن است از طریق فعالیت جنسی یا تزریق خون آلوده یا پیوند مغز استخوان انتقال یابد.
تب مالت در کدام مناطق دنیا شایع تر است؟
تب مالت در ایالات متحده بسیار نادر است. اما میزان ابتلا به عفونت تب مالت در سایر نقاط جهان بیشتر است، خصوصا مناطق زیر:
- اطراف دریای مدیترانه؛
- اروپای شرقی؛
- آمریکای لاتین؛
- آسیا؛
- آفریقا؛
- منطقه ی کارائیب؛
- خاورمیانه.
افرادی که در این نواحی زندگی یا به آنجا سفر می کنند، بیشتر احتمال دارد که پنیر بز غیرپاستوریزه – که گاهی اوقات پنیر روستایی نامیده می شود – مصرف کنند. پنیر بز غیرپاستوریزه ی واردشده از مکزیک با بسیاری از موارد تب مالت در ایالات متحده مرتبط دانسته شده است.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به تب مالت هستند؟
افرادی که با حیوانات کار می کنند یا با خون آلوده تماس دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تب مالت قرار دارند. ازجمله:
- دام پزشکان؛
- کشاورزان تولیدکننده ی لبنیات؛
- گله داران؛
- کارگران کشتارگاه؛
- شکارچیان؛
- میکروبیولوژیست ها.
عوارض تب مالت
تب مالت می تواند بر هر عضوی از بدن از جمله سیستم باروری، کبد، قلب و سیستم اعصاب مرکزی اثر بگذارد. تب مالت مزمن می تواند سبب ایجاد عارضه در یک عضو یا در کل بدن شود. عارضه ممکن این بیماری عبارتست از:
- عفونت لایه درونی قلب (اندوکاردیت): این مشکل یکی از جدی ترین عوارض تب مالت است. اندوکاردیت درمان نشده می تواند به دریچه های قلب آسیب زده و یا آنها را تخریب کند که مهمترین عامل مرگ و میر مرتبط با تب مال است.
- آرتریت: عفونت مفاصل با درد، سفتی و تورم در مفاصل به ویژه در زانو، لگن، قوزک، مچ و کمر مشخص می گردد. درمان عفونت مفاصل بین مهره های کمری یا لگنی می تواند مشکل تر باشد و منجر به آسیب های دائمی گردد.
- التهاب و عفونت بیضه ها: باکتری هایی که سبب تب مالت می شوند می توانند منجر به عفونت بیضه ها و کلاف پیچیده ای شود که مجرای وابران را به بیضه ها متصل می کند. از این مسیر، عفونت به بیضه ها رسیده و سبب درد و تورم شود که گاهی شدید است.
- التهاب و عفونت کبد و طحال: تب مالت می تواند سبب آسیب به کبد و طحال گردد و سبب بزرگتر شدن آنها نسبت به اندازه نرمال گردد.
- عفونت سیستم اعصاب مرکزی: این مشکل شامل بیماری های تهدید کننده زندگی از جمله مننژیت (التهاب پرده اطراف مغز و نخاع) و انسفالیت (التهاب مغز) است.
راه های پیشگیری از تب مالت
برای پیشگیری کسانی که با گوشت و پوست حیوان در تماس هستند، لازم است از عینک و دستکش استفاده کنند تا ترشحات حیوان آلوده به مخاط چشم و تنفس آن ها منتقل نشود.شیوه دیگر پیشگیری از تب مالت، این است که از مصرف پنیر تازه خودداری شود. پنیر باید ۹۰ روز در آب نمک بماند و سپس مصرف شود. شیر نیز باید حتما پس از جوشاندن میل شود.مؤثرترین راه پیشگیری از بیماری استفاده از محصولات لبنی پاستوریزه است، زیرا میکروب با جوشاندن شیر از بین می رود. همچنین بیاد داشته باشید فریز کردن مواد غذایی این میکروب را نابود نمی کند.قابل ذکر است که علاوه بر این واکسیناسیون دام ها و کنترل بیماری در دام یک راه مؤثر دیگری برای کنترل این میکروب است.افراد ی هم که در کشتارگاه ها فعالیت می کنند، قصاب ها و شکارچیان حیوانات باید هنگام تمیز کردن احشاء حیوان از دستکش های لاستیکی استفاده کنند.