بیماری تب زرد یک عفونت ویروسی است که از طریق نوع خاصی از پشه ها منتقل می شود. عفونت تب زرد عموما در آفریقا و جنوب آمریکا شایع است و سفر کنندگان و ساکنان آن مناطق را درگیر می کند.در موارد خفیف، بیماری تب زرد موجب تب، سردرد، تهوع و استفراغ می شود. اما تب زرد می تواند بسیار جدی شده و مشکلات قلبی، کبدی، کلیوی را در کنار خونریزی به دنبال داشته باشد. بیش از 50 درصد افراد مبتلا به تب زرد شدید جان خود را در اثر بیماری از دست می دهند.درمان مشخصی برای بیماری تب زرد وجود ندارد. اما دریافت واکسن تب زرد قبل از سفر به نواحی که ویروس تب زرد در آن ها وجود دارد از ابتلا به این بیماری پیشگیری می کند.
علت تب زرد
عامل تب زرد یک ویروس است که از طریق پشه ای به نام آئدس اجیپتی منتقل می شود. این پشه ها در نزدیکی محل سکونت انسان ها زیست می کنند جایی که آن ها حتی در تمیز ترین آب ها نیز تولید مثل می کنند. در بیشتر موارد تب زرد در صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی ایجاد می شود.
انسان ها و میمون ها عموما توسط ویروس تب زرد آلوده می شوند. پشه های آئدس اجیپتی ویروس تب زرد را بین میمون ها و انسان ها منتقل می کنند.
زمانی که یک پشه انسان یا میمون آلوده به ویروس تب زرد را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون پشه شده و قبل ورود به غدد بزاق در خون جریان پیدا می کند. زمانی که پشه آلوده انسان یا میمون دیگری را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون میزبان شده و ابتلا به بیماری تب زرد اتفاق می افتد.
علائم تب زرد
علایم خفیف تب زرد :
- تب که به سرعت بالا می رود.
- لرز که حتی با وجود افزایش دمای اتاق نیز می تواند وجود داشته باشد.
- سردردهای مداوم
- تهوع و استفراغ : بیمار ممکن است میل به غذا نداشته باشد، ولی در عوض باید مقدار زیادی مایعات که سرشار از مواد مغذی و ویتامین هستند را استفاده کند.
- خستگی
مراحل بیماری تب زرد چیست؟
در مراحل اولیه، فرد آلوده، دچار سر درد، تب، استفراغ، از دست دادن اشتها، و زردی می شود. حدوداً ظرف 3 تا 4 روز، ممکن است بهبودی مختصری حاصل شود. مرحله بعدی دوره بهبودی است که در آن تب و علائم ناپدید می شوند. بیشتر افراد آلوده در این مرحله بهبود می یابند، در حالی که گروهی دیگر که به اندازه ی گروه اول خوش شانس نیستند، به فاصله ی 24 ساعت وارد مرحله بعدی می شوند. آخرین مرحله، دوره مسمومیت است که در آن یک اختلال چند ارگانی صورت می گیرد. این دوره صرف نظر از نارسایی کبد و کلیه، خون روی (hemorrhage) یا اختلالات خونریزی، شامل اختلال عملکرد مغز مانند هذیان، تشنج، کما، شوک و مرگ است.سردرد، تب، استفراغ از علایم اولیه بیماری تب زرد است
علایم شدید تب زرد چیست؟
مشکلات قلبی و کلیوی و کبدی (نارسایی کلیه و کبد)، خونریزی داخل پوستی، تپش قلب، پشت درد و یبوست.
تب زرد یک بیماری حاد و کشنده است و حدود 85 درصد افراد مبتلا به آن می میرند. لذا به محض این که احتمال این بیماری را در خود می دهید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید
بیماری تب زرد چه علائمی دارد؟
نشانه های بیماری شامل تب، لرز، از دست دادن اشتها، تهوع، دردهای ماهیچه ای و سردرد است. این مشکلات غالباً طی پنج روز بهبود می یابند. در برخی افراد، یک روز پس از بهبودی مجدداً تب بازمی گردد، دردهای شکمی رخ می دهد و آسیب کبدی باعث بروز زردی پوست می شود. در صورت بروز این مشکلات، خطر خونریزی و مشکلات کلیوی نیز افزایش می یابد.
واکسن تب زرد چیست؟
واکسن تب زرد حاوی ویروس زندهٔ ضعیف شده است. ایمن سازی علیه بیماری تب زرد برای افراد ۹ ماهه و بزرگ تری که در مناطق بومی بیماری زندگی می کنند و یا به آن مناطق سفر می کنند و همچنین برای افراد غیرواکسینهٔ ۹ ماهه و بزرگ تری که در کشور بومی بیماری زندگی می کنند و قصد مهاجرت به کشور غیربومی را دارند، توصیه می شود.
برای افرادی که به کشورهای بومی و کشورهای دارای خطر بالا برای انتقال بیماری سفر می کنند و باید گواهی واکسیناسیون را ارائه کنند، تزریق یک نوبت واکسن مشروط برآن که حداقل ۱۰ روز قبل از مسافرت تزریق شده باشد، برای تمام طول عمر کافی است.
واکسن تب زرد را می توان همزمان با سایر واکسن ها تجویز کرد. به عنوان یک قاعدهٔ کلی، واکسن های ویروسی تزریقی زندهٔ ضعیف شده باید همزمان یا با فاصلهٔ ۳۰ روزه تجویز شوند، اما واکسن خوراکی فلج اطفال با هر فاصله ای از واکسن تب زرد قابل دریافت است.اما تجویز واکسن تب زرد همزمان با واکسن MMR توصیه نمی شود و بهتر است تزریق این دو واکسن با فاصلهٔ ۳۰ روز انجام شود. تجویز همزمان واکسن تب زرد با سایر واکسن ها از جمله واکسن تک ظرفیتی سرخک، واکسن تک ظرفیتی سرخجه و واکسن تک ظرفیتی اوریون بلامانع است.چنانچه زنان باردار و شیرده قصد مسافرت به مناطق بومی بیماری را داشته باشند، در صورت عدم امکان لغو یا به تعویق انداختن سفر، می توانند واکسن تب زرد را دریافت کنند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر قصد سفر به مناطقی را دارید که شیوع تب زرد در آن ها بالا است چهار هفته یا بیشتر قبل از سفر به پزشک مراجعه کنید و در مورد نیاز خود به واکسن تب زرد با او مشورت نمایید.
اگر در کمتر از چهار هفته برای سفر آماده شده اید، با پزشک تماس بگیرید. در حالت ایده آل شما باید حداقل سه تا چهار هفته قبل از سفر به مناطقی که شیوع بیماری تب زرد در آن ها بالا است واکسن تب زرد را دریافت کنید تا واکسن کارکرد کافی را داشته باشد. پزشک متخصص بیماری های عفونی شما را در نیازتان به دریافت واکسن تب زرد و محافظت از خود در طول سفر راهنمایی می کند.
در صورتی که اخیرا به نواحی سفر کرده اید که شیوع تب زرد در آن ها بالا است و نشانه های و علائم تب زرد را در فاز سمی دارید، فورا به مراقبت های اورژانس مراجعه کنید.اگر بعد از سفر کردن به نواحی که تب زرد در آن ها دیده می شود، علائم خفیف داشتید به پزشک مراجعه کنید.
فاکتورهای خطر تب زرد چیست؟
شما ممکن است با سفر به مناطقی که پشه ها حال ویروس تب زرد هستند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار بگیرید. این نواحی شامل صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی هستند.
حتی اگر گزارشی مبنی بر افراد مبتلا در این نواحی وجود نداشته باشد، این بدین معنی نیست که شما در معرض خطر ابتلا به بیماری تب زرد قرار ندارید. این امکان وجد دارد که جمعیت بومی واکسن تب زرد را دریافت کرده باشند و در برابر بیماری ایمن باشند و یا افراد مبتلا به تب زرد هنوز شناسایی نشده باشند.
اگر شما قصر سفر به این مناطق را دارید، شما می توانید با دریافت واکسن تب زرد حداقل چندین هفته قبل از سفر خود را در برابر بیماری ایمن کنید. هر فردی ممکن است به ویروس تب زرد آلوده می شود اما افراد مسن در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری تب زرد قرار دارند.
چگونه می توان از تب زرد جلوگیری کرد؟
تنها راه جلوگیری از تب زرد، واکسیناسیون است. واکسن تب زرد به صورت دوره ای تزریق می شود. واکسن شامل نسخه ی زنده و ضعیف شده ی ویروس است که به ایمنی بدن شما کمک می کند.مرکز کنترل بیماری و پیشگیری توصیه می کند؛ افرادی که ۹ماه تا ۵۹ سال سن دارند و در مناطق پرخطر زندگی می کنند، درصورت مسافرت کردن بایستی واکسینه شوند. اگر قصد مسافرت بین والمللی را دارید به سایتCDC مراجعه کنید تا ببینید آیا به واکسیناسیون احتیاج دارید یا خیر.گروه هایی که نباید واکسینه شوند:
- افرادی که به تخم مرغ، پروتئین مرغ یا ژلاتین حساسیت شدید دارند.
- نوزادان کوچکتر از ۶ماه سن
- افرادی که اچ آی وی، ایدز یا شرایط دیگری دارند که سیستم ایمنی بدن را به خطر می اندازد.
- اگر بیشتر از ۶۰ سال سن دارید و قصد سفر به مناطقی را دارید که ممکن است پرخطر باشد، باید در مورد واکسیناسیون با پزشک خود صحبت کنید.
- اگر در حال مسافرت با نوزادی هستید که ۶- ۸ماهه است یا با مادری شیرده درحال سفر هستید، باید در صورت امکان سفر به این مناطق را به تعویق بیندازید یا در مورد واکسیناسیون با پزشک خود صحبت کنید.
- واکسن بسیار بی خطر تلقی می شود. یک دوز واحد حداقل برای سال ها باعث محافظت می شود. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد خفیف
- درد عضلانی
- خستگی
- تب کم درجه
در مورد بیماری هپاتیت چه می دانید؟
