امروزه کمتر کسی ست که با خواص شوید آشنایی نداشته باشد اما بسیاری از افراد، از خواص و فواید محدودی از این گیاه اعجاب انگیز اطلاع دارند. اگر به غذای شب عیدتان توجه کرده باشید، می بینید که شوید در سفره شب عید شما جایگاه ویژه ای دارد. شوید علاوه بر طعم بی نظیرش، می تواند برای هزار و یک مشکل، راه گشا باشد. بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که اگر می خواهید سیستم ایمنی کارآمدی داشته باشید، فواید شوید را از یاد نبرید.
شوید یکی از گیاهانی ست که از زمان باستان وجود داشته و در کشورهای مختلفی به عنوان یک افزودنی یا یک روش درمانی مورد استفاده قرار می گرفته است. بسیاری از پزشکان طب سنتی خواص شوید را به ویتامین ها و عناصر مفید آن نسبت می دهند و معتقدند شوید می تواند سپر بلای شما در برابر بیماری های مختلف باشد. احتمالا به این فکر می کنید که همین امروز برای خرید شوید اقدام کنید اما بهتر است ابتدا با خواص بیشتری از این گیاه رازآلود آشنا شوید.
ارزش غذایی شوید
عشق افرادی که رژیم دارند، شوید حاوی فقط 43 کالری در هر 3.5 اونس است. همین مقدار 3.5 گرم پروتئین و فقط 1 گرم چربی دارد.بیش از 150 درصد از ذخیره روزانه ویتامین A (که برای سلامت چشم مفید است) را شامل می شود و حاوی بیش از 100 درصد از نیاز روزانه شما به ویتامین C است، تا سیستم ایمنی خود را تقویت کنید. شوید همچنین حاوی منیزیم، فولات، آهن، کلسیم، ویتامین B6،. پتاسیم، منگنات و آنتی اکسیدان هایی است که باعث حذف رادیکال های آزاد می شود. حتما برای مصرف روشن ترین برگ های شوید را انتخاب کنید.
بهترین خواص شوید
شوید بخورید تا لاغر ، سالم ، زیبا و سرحال شوید. از خواص شوید و خواص آب و تخم شوید در طب سنتی بسیار گفته شده است که البته مانند هر ماده خوراکی دیگری شوید مضراتی دارد که باید دانست. اغلب ما از تمام مزایای این طعم تلخ آگاه نیستیم. چه چیزی بهتر از این که ماده ای با طعم و بوی خوش در سالاد و سبزی پلو و نان و… استفاده بشود و هم زمان، علاوه بر طعمی که دارد سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان و ضدسرطان هم باشد:
خواص ضدسرطانی شوید
شوید به خاطر وجود ۳ مونوترپنی که عنوان شد (لیمونن، کاروون، آنتوفران) دارای خاصیت ضدسرطان است. مونوترپن ها، آنزیم هایی موسوم به ﮔﻠﻮﺗﺎﺗﯿﻮن اس. ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮاز (glutathione-S-transferase) را تحت تأثیر قرار می دهند و با تحریک این آنزیم ها مانع از پا گرفتن سرطان در بدن می شوند. گلوتاتیون به طور کلی نوعی آنتی اکسیدان مؤثر است و مونوترپن ها به تقویت فعالیت آنزیمی آن کمک می کنند. شوید، علاوه بر مونوترپن ها و…، حاوی آنتی اکسیدانی قوی برای مقابله با سرطان هم هست و توانایی بدن در مبارزه با سرطان را دو برابر می کند.
شوید و آنتی اکسیدان ها
مونوترپن ها و زردینه های قوی موجود در شوید که وایسنین (vicenin) و کائمفرول (kaempferol) نام دارند، موجب کمک رسانی به مولکول های آنتی اکسیدان می شوند. آنها به مولکول های اکسیداتیو خطرناک در سلول ها متصل می شوند و مبارزه ای جانانه میان مولکول های اکسیداتیو و و مواد مفید موجود در شوید شکل می گیرد. مولکول های اکسیداتیو باعث بروز مشکلات و بیماری های مختلفی در بدن می شوند. از جمله بیماری هایی که این مولکول ها در وقوع آنها نقش دارند، سرطان و انواع دیابت است. آنتی اکسیدان ها اولین خط دفاعی بدن در برابر این رادیکال های آزاد خطرناک هستند و از خطر ابتلا به بیماری های مزمن در بدن می کاهند.
ویتامین سی یا اسید آسکوربیک هم نوعی آنتی اکسیدان قوی است که به وفور در شوید یافت می شود. این ویتامین هم از بدن در برابر ابتلا به بیماری های مختلف جلوگیری می کند و در تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب بدن هم نقش مهمی دارد.
شوید و کاهش کلسترول
برگ های شوید می تواند موجب کاهش کلسترول بشود. مطالعه ای در این حوزه روی موش ها انجام گرفته و مشخص شده است که مصرف عصاره و قرص شوید در موش هایی با کلسترول بالا باعث ایجاد اثرات مثبتی روی پروفایل لیپیدی آنها شده است. علاوه برآن، اثرات شوید روی آنزیم های کبد، بیان ژنی و فعالیت عمومی آنزیم ها هم تأثیرات مثبتی نشان داده است. در این پژوهش، موش هایی که از شوید استفاده کرده بودند یعنی گروه کنترل، نسبت به گروهی که شوید دریافت نکرده بودند، تغییرات مثبت چشم گیری در پروفایل لیپیدی، سطح گلوکز و تعداد آنزیم های کبدی داشتند.
پژوهشی مشابه روی انسان هم نشان از اثرات مثبت شوید روی انسان داشت. در این آزمایش، در گروه کنترلی که شوید مصرف کرده بودند، کاهش کلسترول و سطح تری گلیسیرید دیده شده بود. البته میزان HDL یا کلسترول خوب یا اصلا تغییری نکرده یا تغییراتش بسیار جزئی و نامشهود بود.
شوید و بهبود هاضمه
شوید به عنوان درمانی خانگی برای رفع مشکلات متعددی استفاده می شود. مثلا برای درمان بی اشتهایی، درمان نفخ شکم، تحریک تولید صفرا و آب گوارشی (digestive juices) کاربرد دارد. آب گوارشی از لوزالمعده ترشح می شود و شامل آنزیم هایی است که کربوهیدرات، چربی و پروتئین های غذا را تجزیه می کند. روغن های موجود در شوید باعث افزایش صفرا و آب گوارشی می شوند. یکی دیگر از خواص شوید برای دستگاه گوارش، درمان یبوست و کمک به حرکات روده است. مونوترپنِ کاروُون یکی دیگر از منابع مفید شوید برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش است و به رفع ناراحتی های معده و تخلیه ی گاز آن کمک می کند.
از برگ های شوید می توان برای درست کردن دمنوش گیاهی هم استفاده کرد. دم نوش برگ شوید برای معده بسیار مفید است. از جمله مزایای دم نوش می توان به تسکین معده، رفع سوزش معده، تخلیه ی گاز و رفع سوءهاضمه اشاره کرد.
شوید و دردهای قاعدگی
به دردهای دوران قاعدگی دیسمنوره (Dysmenorrhea ) گفته می شود. قاعدگی دردناک یا دیسمنوره می تواند موجب ناراحتی های بسیار شدیدی در ناحیه ی شکمی شود. علاوه بر شکم، ران ها، لگن و قسمت پایینی کمر هم به شدت تحت تأثیر درد قاعدگی قرار می گیرند. سرگیجه، اسهال، حالت تهوع و استفراغ هم از دیگر علائم دردهای قاعدگی هستند. یکی از خواص شوید، درمان این دردهاست. شوید در مقایسه با مُسکن ها و داروهای شیمیایی، گزینه ای مناسب تر به نظر می رسد. طبیعی است که شوید به عنوان ماده ای طبیعی، در مقابل مواد دارویی مانند مفنامیک اسید به عنوان دارویی ضدالتهاب و غیراستروئیدی که برای کاهش دردهای خفیف و شدید قاعدگی استفاده می شود، بسیار مفیدتر و بی خطرتر است.
مطالعات و پژوهش های دانشگاهی زیادی صورت گرفته و نشان می دهد که استفاده از شوید و سایر گیاهان با خواص دارویی مانند دارچین، بابونه و… در کاهش دردهای قاعدگی مؤثر است. هر چند برخی از این آثار، آن چنان مشهود نبوده اما نشان از اثربخشی گیاهان نام برده داشته است.
شوید و بهبود علائم افسردگی
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که در سراسر دنیا، حدود ۳۵۰ میلیون نفر دچار افسردگی هستند. ازآنجایی که داروهای ضدافسردگی و درمان آن، عوارض جانبی متعددی ایجاد می کنند، جایگزین کردن درمان های گیاهی می تواند ایده ی بسیار خوبی برای بهبود علائم افسردگی باشد. درواقع، بسیاری از گیاهان بدون هیچ گونه عارضه ای به درمان اضطراب، درمان افسردگی و درمان بی خوابی کمک می کنند. کاروُون موجود در شوید، در ایجاد آرامش و درمان افسردگی نقش مهمی ایفا می کند. درواقع، شبیه آرام بخشی ملایم عمل می کند که به کاهش اضطراب و افسردگی، کاهش استرس و کاهش عصبانیت می انجامد.
شوید و خواص ضدمیکروبی
کاروون موجود در شوید به عنوان ترکیبی جادویی شناخته می شود. این ماده در ایجاد آرامش، بهبود عملکرد معده و هاضمه و جلوگیری از سرطان مفید است. ضمن اینکه خواص ضدمیکروبی و ضدقارچ هم دارد. روغن های موجود در شوید در برابر انواع باکتری ها مقاومت می کنند. شوید در برابر ۵ نوع باکتری از جمله استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم است. علاوه برآن، شوید در برابر رشد قارچ کاندیدا هم ایستادگی می کند. این قارچ خطرناک مشکلات زیادی نظیر مِه مغزی، مشکلات معده، اضطراب و افسردگی به وجود می آورد. خواص ضدمیکروبی شوید باعث رفع عفونت های میکروبی می شوند که منجر به تولید زخم های باز و بریدگی های پوستی شده اند.
شوید و افزایش کیفیت خواب
از سایر خواص شوید می توان به رفع بی خوابی و افزایش کیفیت خواب اشاره کرد. دو زردینه موجود در شوید یعنی وایسنین (vicenin) و کائمفرول (kaempferol) به تسریع تولید هورمون ها در بدن کمک می کنند و باعث احساس آرامش در بدن می شوند. این خاصیت در کنار اثرات مثبت کاروون در بدن بسیار جالب توجه و مؤثر است.
مهم تر از همه ی اینها، وجود ویتامین B6 در شوید است که به درمان اختلالات خواب می انجامد. پژوهش ها حاکی از آن است که کمبود ویتامین B6 در بدن، باعث افزایش استرس روانی و مشکلات خواب می شود. البته شایان ذکر است که افزایش میزان این ویتامین در بدن هم مانند کمبود آن می تواند باعث اختلالات خواب بشود.
شوید و خواص ضدالتهابی
قرن ها است که از شوید برای خواص ضدالتهابی آن در نقاط مختلف دنیا استفاده می شود. یکی از خواص شوید درمان التهاب مفاصل است. برای رفع التهاب در بدن بهتر است از داروهای گیاهی استفاده شود، زیرا مواد شیمیایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، عوارض جانبی بسیار نامطلوبی دارند. وجود شوید در آشپزخانه تان برای مبارزه با انواع التهاب بدنی، ایده ی خوبی است. بسیاری از شواهد و مطالعات نشان می دهند که التهاب نه تنها یکی از علائم بیماری های مزمن است، بلکه عاملی اساسی در پیشرفت بیماری ها نیز به شمار می رود. به کمک خواص شوید می توان از شر این مشکلات رهایی پیدا کرد.
شوید و تقویت استخوان ها
علاوه بر مواد معدنی، مونوترپن ها، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مفیدی که در شوید وجود دارد، ماده ی بسیار مفید دیگری هم در آن دیده می شود و آن ماده چیزی نیست جز کلسیم. شوید منبعی غنی از کلسیم است که به تقویت و استحکام استخوان ها و دندان ها کمک می کند. کلسیم، ماده ای حیاتی و واجب برای حفظ استخوان ها و تراکم معدنی آنهاست. البته برخی از افراد در برشمردن اهمیت و خواص شوید برای جلوگیری از شکستگی زیادی اغراق می کنند، ولی در هر حال این گیاه خوش بو، ماده ی معدنی مفیدی است که باید در رژیم غذایی تان، آن را لحاظ کنید. مصرف کلسیم و ویتامین D در کنار هم می تواند از مشکلاتی نظیر نرمی استخوان ممانعت کند.
شوید و بهداشت دهان
برگ شوید به خوش بو شدن دهان هم کمک می کند. روغن های سازنده ی شوید دارای خواص ضدمیکروبی و ضدعفونی کننده هستند. علاوه بر اینها، حاوی آنتی اکسیدان نیز هستند و به خاطر این خواص به رفع عفونت های میکروبی دهان کمک می کنند. آنتی اکسیدان موجود در شوید هم باعث به حداقل رسیدن تخریب ناشی از رادیکال های آزاد در لثه و دندان ها می شود.
شوید و رفع اخلالات تنفسی
کائمفرول (kaempferol) و سایر زردینه ها و مونوترپن ها در روغن های موجود در شوید دارای خواص ضدانسدادی هستند و به طور طبیعی در ساختارشان آنتی هستامین وجود دارد. به همین خاطر شوید می تواند مانع از ایجاد انسداد در دستگاه تنفسی بشود و انسدادی را که در راه تنفس ایجاد شده و ناشی از سرفه، هسیتامین ها و حساسیت است، از بین می برند.
شوید و ممانعت از تجمع گازها
تجمع گاز در معده و روده بسیار ناخوشایند است. اما یکی از خواص شوید، رفع این مشکل آزاردهنده است و از تجع گاز در بدن که بعضا باعث فشار به حفره ی سینه می شود جلوگیری می کند. شوید با خاصیت ضدنفاخ بودن، می تواند گازهای اضافی بدن را به راه خروج معرفی کند.
یکی از خواص دیگر شوید رفع سکسکه است. بروز سکسکه، دلایل متعددی دارد. اما اساسا به خاطر اسیر شدن گاز و حرکت برعکس آن در لوله ی غذا رخ می دهد. دومین دلیل شایع آن هم حساسیت شدید، بیش فعالی و نقص در عملکرد عصبی است. شوید می تواند باعث جلوگیری از تجمع گاز، خروج راحت تر آن در بدن شود و مشکلات عصبی و حساسیت را هم با خواص آرامش بخش و مسکنی اش حل کند.
نحوه نگهداری شوید
برای نگهداری شوید تازه، ابتدا می خواهید برگ ها را با آب تازه بپاشید، شاخه ها را در یک حوله کاغذی بپیچید و سپس آن ها را در یک کیسه پلاستیکی زیپ دار قرار دهید.شوید را تا 1 هفته در کشوی سبزیجات یخچال خود نگهداری کنید. برای نگهداری طولانی تر، می توانید شوید تازه را با آبکشی و سپس قرار دادن شاخه ها در یک لایه روی یک صفحه کوکی در فریزر منجمد کنید.پس از یخ زدن، شاخه ها را به یک کیسه فریزر منتقل کنید و تا 6 ماه به فریزر برگردانید تا طعم بهتری داشته باشد.شوید منجمد را می توان در پخت و پز بدون آب شدن اول استفاده کرد. دانه های شوید خشک و شوید را باید در ظرف دربسته در مکانی خنک و تاریک به مدت 6 ماه تا 1 سال نگهداری کرد.
عوارض جانبی روغن شوید
زمانی که روی پوست اعمال می شود، می تواند موجب خارش پوست شود. هم چنین می تواند باعث شود که پوست نسبت به خورشید حساسیت بیشتری پیدا کند.این ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری برای سرطان پوست و آفتاب سوختگی قرار دهد.از نور خورشید پرهیز کنید و لباس های محافظ و عینک بپوشید، به خصوص اگر پوست سفیدی دارید.