واژه ارتوگناتیک به معنی “صاف کردن فک” است. امروزه در اصطلاح پزشکی از این واژه به طور اختصاصی برای اشاره به عمل جراحی که با هدف صاف کردن یا ردیف سازی فک ها انجام می گیرد، استفاده می شود. جراحی ارتوگناتیک یا اصلاح فک با هدف اصلاح طیف وسیعی از ناهنجاری های دندانی از جمله عدم انطباق فک ها و دندان های بالا و پایین بر روی هم انجام می شود. این عمل جراحی می تواند باعث بهبود توانایی جویدن غذا، تکلم و تنفس در بیمار شود. با وجود آنکه جراحی ارتوگناتیک می تواند در بهبود زیبایی و وضعیت ظاهری بیمار هم تأثير زيادي داشته باشد، اما اصولاً این عمل جراحی با هدف اصلاح مشکلات ساختاری و عملکردی فک ها انجام می شود. دوری از عوارض مکیدن انگشت شست توسط کودک یکی از نگرانی های عمده ی والدین می باشد. بعد از امتحان کردن هر روشی در خانه از جمله استفاده از مواد بدمزه روی انگشت و روش تشویقی و سیستم پاداش، اغلب به والدین توصیه می شود که از پلاک های عادت شکن در دهان کودک خود استفاده کنند. این عادت شکن ها به صورت پیچ در پیچ می باشند. این وسایل به این دلیل پیشنهاد می شوند که متخصصین دندانپزشکی کودکان از اثرات مضر مکیدن طولانی مدت انگشتان بر رشد دهان و نحوه ی حرف زدن آگاهی دارند.
چه کسانی به جراحی فک نیاز دارند؟
جراحی فک و ارتوگانتیک به منظور اصلاح نامرتبی فک و دندان ها که با درمان ارتودنسی قابل درمان نمی باشد، انجام می شود. مشکلات نامرتبی فک و دندان می توانند ژنتیکی، مادرزادی یا تکاملی باشند، بنابراین یا در بدو تولد وجود دارند و یا در حین رشد فرد ایجاد می شوند. آسیب فک و مفاصل فک و نیز پاتولوژی (یعنی مراکز رشد غیرعادی، تومورها و غیره) نیز می توانند باعث بدشکلی های فک و دندان در هر سنی شوند. علائمی که ممکن است یک فرد مبتلا به ناهنجاری فک و دندان داشته باشد عبارتند از:
- رشد بیشتر یا کمتر از حد طبیعی در هر دو فک
- عدم تقارن صورت
- عدم قرارگیری دندان ها روی یکدیگر
- ناتوانی در خوردن و جویدن بطور صحیح
- مشکلات راه هوایی بخصوص برای تنفس
- مشکلات گفتاری ناشی از ناهنجاری
- اپن بایت که در آن دندان هایی جلویی یا عقبی هنگام تماس دندان های دیگر روی هم قرار نمی گیرند.
- درد در عضلات یا مفاصل فک
آیا با وجود ارتودنسی امکان ورزش وجود دارد؟
درمان لبخند نازیبا و صورت کشیده
بسیاری از لبخند های نازیبا و مشاهده شدن بیش از حد لثه می تواند در نتیجه دندان های کوتاه، لب فوقانی کوتاه ، دندان سانترال بلند فک بالا، تحرک بیش از حد لب بالا در لبخند، و یا رشد عمودی زیاد فک فوقانی باشد. رشد عمودی فک فوقانی اغلب به عنوان "سندروم صورت کشیده" نامیده می شود و توسط یک سوم تحتانی بلند تر صورت، ناتوانی در روی هم قرار دادن لب در حالت استراحت، و زیاد دیده شدن لثه در هنگام لبخند مشخص می شود. سندرم صورت کشیده یا افزایش رشد عمودی فک بالا اغلب با مال اکلوژن بایت باز همراه است، و اصلاح آن توسط عمل جراحی فک فوقانی و جابه جایی آن به سمت بالا صورت می گیرد، که به نوبه خود باعث کاهش میزان دیده شدن لثه می شود.
درمان صورت کوتاه
همانطور که فک فوقانی ممکن است دچار رشد عمودی بیش از حد گردد، در برخی از موارد، احتمال رشد عمودی ناکافی نیز وجود دارد. این حالت تحت عنوان "سندرم صورت کوتاه" نامیده می شود و توسط کوتاهی یک سوم تحتانی صورت و دیده شدن ناکافی دندان ها در حین لبخند مشخص می شود. در این حالت، افزایش طول صورت باعث تناسب بهتر صورت و همچنین بهبود ظاهر لب می شود.
