احتمالا برای شما پیش آمده که در طول تابستان به تعطیلات کنار ساحل یا در دل طبیعت رفته باشید یا حتی چند ساعتی زیر نور آفتاب بیرون باشید و بعد پوست تان قرمز شود و سوزش زیادی حس کنید. معمولا آفتاب سوختگی به علت عدم استفاده از کرم های ضدآفتاب ایجاد می شود و تا چند روز حس ناخوشایندش همراه مان می ماند. احتمال آفتاب سوختگی در طول تابستان بیشتر هم می شود.
رنگ دانه های تیره موجود در لایه ی بالایی پوست، ملانین نامیده می شود که وظیفه آن ها تامین رنگ اصلی پوست است. زمانی که در برابر اشعه UV قرار بگیرید بدن برای محافظت و ترمیم خود شروع به تولید بیش از حد ملانین خواهد کرد. این ملانین اضافه به پوست رنگ تیره و برنزه ی ناشی از آفتاب سوختگی را خواهد داد.برای پیشگیری از قرار گرفتن در برابر نور خورشید توصیه می شود از کرم ضدآفتاب، لباس های پوشاننده و عینک های آفتابی با پوشش مناسب پرتوهای فرابنفش استفاده کنید.توصیه می شود کرم های ضدآفتاب دارای SPF مناسب بخرید. لازم است بدانید که اعداد بالاتر SPF الزاما بیانگر قدرت محافظت بیشتر کرم های ضدآفتاب نیستند و ممکن است به پوست صورت شما آسیب وارد کنند. خبر بد برای آن دسته از افرادی که دوست دارند پوست برنزه داشته باشند، اینکه متأسفانه راهی برای «برنزه شدن بی خطر» درآفتاب وجود ندارد و حتی صدمات حمام آفتاب به مرور زمان جبران ناپذیر است.
لباس خنک و نخی بپوشید، پارچه نخی را با آب یخ کاملا خیس کنید و روی پوست آفتاب سوخته بگذارید. همچنین استفاده از پارچه آغشته به روغن فندق روش دیگری است که برای کاهش التهاب پوست آفتاب سوخته مفید است.
آفتاب سوختگى برخلاف سوختگى حرارتى فوراً تظاهر نمى کند. بنابراین هنگامى که دردناکى و قرمزى پوست شروع می شود، آسیب پوستى از قبل رخ داده است. درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدایى پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد. در موارد شدید ممکن است پوست تاول بزند. تورم پوست، به خصوص پاها شایع است.سمومى در بدن به علت آفتاب سوختگى آزاد مى شوند و باعث ایجاد تب به صورت یک علامت معمول می شوند. پوسته ریزى معمولاً سه تا هشت روز پس از قرارگرفتن در معرض آفتاب شدید رخ مى دهد.عواقب درازمدت سال هاى متوالى قرار گرفتن در معرض نور تند خورشید نیز مهم هستند. یک بار آفتاب سوختگى همراه با تاول زدن پوست احتمال سرطان سلول هاى رنگى پوست (ملانوسیت ها) را که ملانوم نامیده مى شود دو برابر مى کند. قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید باعث پیرى زودرس پوست و ایجاد چین و چروک در آن مى شود. لکه هاى پیرى (lentigo) نتیجه تابش نور خورشید به پوست هستند.سرطان پوست (چه از نوع سلول پایه اى و چه از نوع سلول فلسى) مستقیماً با میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب (که بر حسب دو عامل رنگدانه هاى پوست و ساعات زیر آفتاب بودن معین مى شود) ارتباط دارد. [جلوگیری از سرطان پوست] نهایتاً در معرض قرارگیرى به نور خورشید و صدمه ناشى از اشعه ماوراى بنفش در ایجاد آب مروارید دخیل دانسته شده است.کرم هاى ضد آفتاب بسیار موثرى براى محافظت در برابر اشعه هاى ماوراى بنفش A و B (به ترتیب اشعه ماوراى بنفش داراى طول موج بلند و کوتاه)، که اجزاى نور خورشید هستند، مسئول سوختن و تغییرات سرطانى در پوست هستند. کرم هاى ضدآفتاب، لباس هاى پوشاننده و عینک هاى آفتابى ضد اشعه ماوراى بنفش، همگى براى پیشگیرى از قرار گرفتن در برابر نور خورشید توصیه مى شوند. استفاده از کرم ضدآفتاب داراى فاکتور محافظتى نور خورشید (SPF) بالا توصیه مى شود. اعداد بالاتر SPF بیانگر قدرت محافظت بیشتر کرم است.
چگونه از آفتاب سوختگی جلوگیری کنیم؟
باید با پوشیدن لباس مناسب، پیدا کردن سایه بان و استفاده از کرم ضد آفتاب از پوست خود در برابر خورشید محافظت کنید. لباس مناسب:وقتی بیرون از خانه و در معرض مستقیم نور خورشید هستید، لباس مناسب بپوشید، یعنی از پوشش های زیر استفاده کنید:
لباس مناسب بپوشید
- کلاه لبه داری که روی صورت، گردن و گوشتان سایه بیندازد.
- لباس آستین بلند.
- شلوار یا دامن بلند با بافت فشرده طوری که نور خورشید را عبور ندهد. (توری نباشد)
- عینک آفتابی با عدسی های بزرگ که تمام گوشه و کنار های چشمتان و اطرافش را بپوشاند.
از کرم ضد آفتاب استفاده کنید
هنگامی که کرم ضد آفتاب خوب برای پوستتان می خرید، دقت کنید که پوست شما را از هر دو اشعه ی فرابنفش UVA و UVB محافظت کند.
کرم ضد آفتابی را بخرید که روی برچسبش اطلاعات زیر را داشته باشد:
- کلمه ی UVA در یک دایره قرار داشته باشد و حداقل ۴ ستاره برای محافظت در برابر آن باشد.
- برای محافظت در برابر UVB حداقل SPF 15 باشد.
بیشتر افراد از کرم ضد آفتاب به مقدار کافی استفاده نمی کنند. افراد بزرگسال حدود ۳۵ میلی لیتر یا ۸ قاشق چای خوری از این کرم را برای پوشش همه ی بدنشان لازم دارند.هرچه لایه ی کرم روی پوستتان کمتر و نازکتر باشد، محافظت آن از پوستتان کمتر خواهد شد.با توجه به منطقه جغرافیایی ایران باید دست کم از ضد آفتابی با SPF 30 استفاده کنید. اگر نگرانید که SPF 30 برای حفاظت پوستتان کافی نباشد، می توانید از کرمی با SPF بالاتر استفاده کنید.
اقدامات آماده سازی برای انجام سولاریوم چیست؟
چه مقدار ضد آفتاب بزنیم؟
تحقیقات نشان می دهد که بیشتر افراد فقط ۲۵ تا ۵۰ درصد از مقدار توصیه شده ی ضد آفتاب را استفاده می کنند. به عبارتی، بیشتر افراد بسیار کمتر از مقدار لازم از ضد آفتاب استفاده می کنند.
قانون ساده ای برای مصرف صحیح ضد آفتاب وجود دارد که از سال ۲۰۰۲ به قانون قاشق چای خوری معروف است. طبق این قانون هر سانتیمتر مربع پوست، با ۲ میلی گرم ضد آفتاب پوشیده شده است. همانطور که در تصویر می بینید، مقدار ضد آفتاب لازم برای هر یک از اعضای بدن به ترتیب زیر است:
• صورت و گردن، ۱ قاشق چای خوری (۵ میلی لیتر)
• هر یک از دست ها (از بازو تا نوک انگشتان دست) ۱ قاشق چای خوری
• هر یک از پاها (از ران تا نوک انگشتان) ۲ قاشق چای خوری
• تنه پشت و جلو ۲ قاشق چای خوری
چه زمان هایی باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنیم؟
اگر قرار است مدتی طولانی در محیط رو باز و در معرض خورشید باشید، لازم است که کرم ضد آفتاب را دو بار استفاده کنید تا احتمال آفتاب سوختگی کمتر شود. به این ترتیب که یک بار ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن و یک بار هنگام بیرون رفتن از خانه، ضد آفتاب بزنید.کرم را باید به تمام مناطقی از پوستتان که بدون پوشش است، بزنید. مثل صورت، گردن، گوش ها. اگر موهای سرتان نازک یا کم پشت است یا بی مو هستید، به پوست سرتان نیز کرم بزنید. اما، استفاده از یک کلاه با لبه های پهن بهتر است.اینکه چقدر طول می کشد تا پوست بسوزد و قرمز شود در هر شخص متفاوت است. اگر عرق می ریزید یا احتمال دارد در آب باشید از کرم ضد آفتاب مقاوم به آب استفاده کنید.کرم ضد آفتاب مناسب پوست خود را آزادانه، مرتب و طبق دستور العملی که روی آن نوشته شده، استفاده کنید. این یعنی حتی اگر تازه از آب بیرون آمده اید و کرمتان مقاوم به آب بوده است، بعد از خشک کردن بدن خود باید دوباره کرم بزنید.
بعد از عرق کردن نیز، پوست خود را تمیز کنید و دوباره ضد آفتاب بزنید.
