چگونه میتوان مزه ی بد دهان را درمان کرد؟

تعریف طعم بد دهان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای برخی افراد طعم دهان ناخوشایند و مانند طعم فلز و ترشی خواهد شد. گروهی دیگر هم طعم تلخی در دهان خود احساس می کنند. طعمی که فرد در دهان خود احساس می کند به دلیل به وجود آمدن آن بستگی دارد. حتی ممکن است فرد متوجه ی کم شدن حس چشایی در هنگام غذا خوردن شود. بهداشت دهان و دندان رایج ترین دلیل طعم بد در دهان است. مرتب مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن می تواند به ورم لثه (gingivitis) و در نهایت ایجاد طعم بد در دهان منجر شود.

اگر طعم بد پس از یک یا دو روز از بین نرود با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید چه چیزی باعث آن می شود. همچنین در مورد هر گونه تغییر در اشتها و بو مطمئن شوید.
طعم بد در دهان می تواند منجر به طیف گسترده ای از شرایط پزشکی و حتی شرایط روزمره شود. ممکن است پس از خوردن، پس از سرفه یا به طور مداوم بسته به علت رخ دهد. بسیاری از انواع داروهای تجویز شده یا بدون نسخه می توانند سبب احساس طعم در دهان شوند و ممکن است باعث احساس ناخوشایند مزه شوند. احساس یک طعم بد در دهان معمولاً موقت است و زمانی که علت اصلی درمان شود بهبود می یابد. مصرف غذاهای خاص یا استفاده از محصولات تنباکو می تواند منجر به طعم ناخوشایند یا بد در دهان شود. سلامت ضعیف و بهداشت ضعیف دندانپزشکی دیگر علل احتمالی طعم بد در دهان است.
Dysgeusia اصطلاح پزشکی برای احساس معیشت مزه است. این باعث می شود احساسات ناخوشایند طعم فلز، نمک و یا تلخی را در دهان داشته باشید. طعم بد نیز ممکن است به عنوان فاسد توصیف شود. شدت طعم بد در افراد مبتلا به بیماری متفاوت است. Dysgeusia می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت های سینوسی)، التهاب، آسیب و یا عوامل محیطی باشد. سابقه پرتودرمانی برای درمان سرطان به سر و گردن همچنین می تواند یک طعم بد در دهان ایجاد کند. گاهی اوقات زنان در مراحل اولیه بارداری متوجه می شوند که احساس سلیقه آنها تغییر کرده است و احتمالاً طعم بدی را در دهان ایجاد می کند. بسته به علت احساس طعم بد، ممکن است سایر علائم مربوطه مانند حالت تهوع یا خشکی وجود داشته باشد.

چشایی چگونه کار میکند؟

طعم در دهان توسط ساختارهای ویژه ای به نام جوانه های چشایی احساس میشود. به طور متوسط 10000 جوانه چشایی در دهان وجود دارد که اکثر آنها روی زبان قرار گرفته اند اما برخی نیز در سقف دهان و در پشت حلق واقع شده اند. هر یک از این جوانه های چشایی حدود 50 سلول گیرنده حسی دارد که به نوشیدنیها و غذاها واکنش نشان میدهند.

جوانه های چشایی به پنج طعم اصلی حساس هستند: شیرینی، ترشی، شوری، تلخی و اومامی (طعم گوشتی / لذیذ). بزاق موجود در دهان، مواد شیمیایی موجود در غذا و نوشیدنیهایی که مصرف میکنیم را در خود حل میکند و پرزهای چشایی کوچک روی سلولهای گیرنده، سیگنالهایی به مرکز چشایی در مغز ارسال میکند.

بو نیز نقش مهمی در چشایی ما ایفا میکند. پوشش داخلی بینی حاوی سلولهای گیرنده بو است که بوی غذاها را میگیرند و این دو حس در کنار هم کار کرده و طعمهای متفاوت گوناگون را شناسایی میکنند. حس چشایی بستگی به ترکیب غذا نیز دارد. اگر غذای شیرین را پس از بلع غذای بی مزه، بخورید طعم آن شیرین تر احساس میشود. اگر به خوردن یک نوع غذا پشت سر هم ادامه دهید، کاهش رضایت از طعم را احساس میکنید که به علت سازگاری و انطباق با آن غذا است.

چرا مزه دهان ترش می شود؟

چه وقت باید به خاطر طعم فلز در دهان به پزشک مراجعه کرد؟

اگر کسی به خاطر طعم فلز در دهان دارو مصرف کند و بعد از مدتی متوجه شود که مشکل از بین نرفته، این مسئله می تواند نشانه یک مشکل حادتر باشد. هم چنین اگر کسی اخیرا دچار مشکلات سینوسی یا دندانی شده و یا هر یک از مشکلاتی که در بالا ذکر شد را پیش از این داشته باشد و هم چنان طعم فلز در دهانش حس کند، بهترین کار این خواهد بود که به پزشک مراجعه کند.طعم فلز می تواند باعث کم شدن اشتها شود. اگر این وضعیت درمان نشود به کاهش وزن، تغذیه نامناسب، افسردگی و حتی تضعیف سیستم ایمنی خواهد انجامید.
برای افرادی که سن شان بالاتر است، عدم درمان طعم فلز در دهان می تواند نشانه اختلال سیستم عصبی مرکزی بدن باشد مانند بیماری آلزایمر و یا پارکینسون.

تشخیص و درمان

ممکن است پزشک، فردی را که دچار چنین مشکلی است به یک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع دهد. نخستین گام در تشخیص علت مشکل نهفته در پشت طعم فلز مستلزم انجام برخی آزمایش ها خواهد بود از جمله:
-آزمایش فیزیکی گوش، حلق، بینی
-آزمایش دندان ها برای تعیین سطح سلامت دهان
-بازبینی و بررسی سابقه سلامت عمومی بدن
-تست چشایی برای تشخیص اختلالات چشایی
تست چشایی شامل مقایسه طعم چیزهای مختلف برای تعیین و شناسایی قابلیت جذب تغییرات در شدت چشایی است. علاوه بر آن، پزشک از بیمار خواهد خواست تا تست «سر کشیدن، تف کردن و شستشو دادن» را انجام دهد. تست های مشابه هم برای تشخیص هر نوع اختلالات چشایی که منجر به از بین رفتن حس چشایی می شود انجام خواهد گرفت.