چک موردی چیست؟
اگر در حال حاضر در یکی از بانک های کشور دارای حساب جاری هستید، اما تاکنون دسته چکی دریافت نکرده اید و قصد هم ندارید دریافت کنید، برای موارد ضروری که نیاز به ارائه چک دارید، می توانید از بانک چک موردی بگیرید. برای دریافت این چک پروسه خیلی سختی هم در پیش ندارید و تنها کافی است تا از طریق سامانه صیاد برای هر برگ چک موردی خود شناسه یکتا بگیرید. این نوید را هم بدهیم که دیگر لازم نیست مانند دسته چک گرفتن مراحل مربوط به اعتبارسنجی را پشت سر بگذارید. این نکته را فراموش نکنید که این نوع چک برای موارد خاص صادر می شود. پس تنها قادر خواهید بود تعداد محدودی از آن را در یک سال دریافت کنید. قانون جدید چک حاکی از آن است که شما می توانید حداکثر ۵ فقره چک موردی در سال از بانک بگیرید. دیگر ویژگی خاص چک های موردی این است که غیرقابل انتقال هستند و تنها توسط شخصی که چک در وجه او صادر شده، قابل تسویه هستند.
بخشنامه صدور چک موردی توسط بانک مرکزی
بانک مرکزی بخشنامه چک موردی را بر اساس تبصره ۲ ماده ۶ اصلاحیه قانون جدید چک به تمامی بانک ها ابلاغ و تاکید نموده که اجرای این مقررات از ماه مرداد سال ۱۴۰۰ الزامی است. ویژگی های صدور چک موردی عبارتند از:
- فرد متقاضی اخذ چک موردی، در هر سال حداکثر می تواند ۵ فقره چک موردی را دریافت نماید.
- چک موردی غیرقابل انتقال می باشد و فقط کسی که چک در وجه او صادر گردیده است میتواند چک را وصول نماید.
- فرد متقاضی اخذ چک موردی، می بایست دارای حساب جاری بدون دسته چک در بانک محال علیه باشد.
- قبل از تعیین تکلیف نسبت به چک های موردی سابق در سامانه صیاد یا ارائه به بانک، چک موردی جدید صادر نمی گردد.
- سقف مبلغ مجاز سالیانه برای صدور چک موردی بر اساس شیوه نامه موضوع ماده ۷ دستورالعمل اجرایی ماده ۶ اصلاحی قانون است. (بر اساس ماده ۷ این دستورالعمل سقف اعتبار مجاز متقاضی دسته چک اعم از اشخاص حقیقی دارای حساب جاری غیرتجاری، اشخاص حقیقی دارای حساب جاری تجاری و اشخاص حقوقی، حسب مورد با توجه به انفرادی یا مشترک بودن حساب و نیز متناسب با نتایج گزارش اعتباری و امتیاز اعتباری دریافتی از شرکت های اعتبارسنجی و یا گزارش رتبه بندی دریافتی از مؤسسات رتبه بندی اعتباری، توسط سامانه صیاد بر اساس شیوه نامه ای که توسط بانک مرکزی تدوین و به تصویب شورای پول و اعتبار می رسد، محاسبه خواهد شد. تا قبل از ابلاغ شیوه نامه یاد شده صرفاً رتبه اعتباری و یا امتیاز اعتباری مذکور به وی اعلام می گردد.)
- قوانین و مقررات ناظر بر چک های موردی، کلیه قوانین و مقرراتی است که در مورد چک های عادی وجود دارد.
- برای تسویه نمودن چک موردی می بایست ثبت مشخصات آن و نیز ثبت عملیات تسویه در سامانه صیاد انجام گیرد.
- دارنده چک موردی این امکان را دارد که بتواند از طریق سامانه صیاد، آخرین وضعیت صادرکننده چک را در سه سال اخیر شامل سابقه چک برگشتی و میزان تعهدات چک های تسویه نشده او را استعلام نماید.
- در صورت پرداخت نشدن وجه چک موردی بدلیل عدم موجودی کافی و یا … صاحب حساب یا وکیل یا نماینده امضا کننده چک، تا زمان پرداخت وجه چک، مشمول محرومیت های مندرج در ذیل ماده ۵ قانون جدید صدور چک و نیز محرومیت استفاده از چک جدید، می شود.
شرایط دریافت چک موردی
اگر مطلب قانون جدید چک و شرایط دریافت دسته چک را مطالعه کرده باشید، احتمالاً می دانید که متقاضیان دریافت دسته چک ملزم به این هستند تا بعد از اعتبارسنجی با توجه به سقف اعتبارشان، دسته چک دریافت کنند. اما این محدودیت برای چک موردی وجود ندارد. تنها محدودیتی که برای این نوع چک ها درنظر گرفته می شود این است که شما فقط ۵ بار در سال مجاز هستید تقاضا بدهید و تنها می توانید در هر نوبت ۲ عدد چک دریافت کنید. البته اگر درخواست صدور ۲ عدد چک موردی را داده باشید تا وقتی که آنها را پاس نکرده باشید، نمی توانید درخواست جدید دیگری را ثبت کنید. از لحاظ ترتیب اثر، احکام حقوقی و ضمانت اجرایی، این چک فرقی با چک های عادی ندارد و تنها تفاوت آن در این است که برای دریافت آن نیازی به اعتبارسنجی نیست.
مدارک لازم برای چک موردی
- همراه داشتن مدارک هویتی (کارت ملی جدید)
- داشتن حساب جاری
- پر کردن فرم درخواست
- نداشتن هرگونه سوءسابقه بانکی (بدهی معوقه چک برگشتی و…).
سقف اعتبار مجاز برای چک های موردی چقدر است؟
با توجه به ماده ۷ شیوه نامه اجرایی، سقف مبلغ مجاز سالیانه برای صدور چک موردی، برای متقاضیان حقیقی دارای حساب جاری غیرتجاری، اشخاص حقیقی دارای حساب جاری تجاری و اشخاص حقوقی، بسته به انفرادی یا مشترک بودن حساب آنها، متناسب با نتایج گزارش اعتباری و امتیاز اعتباری شان توسط سامانه صیاد تعیین می شود.
چه کسانی نمی توانند چک موردی بگیرند؟
لیست قرمزی که برای دریافت چک موردی درنظر گرفته شده است، دقیقا شبیه به لیست قرمز سایر چک های بانکی است و افراد با شرایط زیر قادر به دریافت آن نخواهند بود؛ همراه ساعد نیوز باشید تا با شرایط کسانی که نمی توانند از چک موردی بهره مند شوند آشنا شوید.
- افرادی که حکم ورشکستی از مراجع قضائی دارند.
- افرادی که چک برگشتی دارند که رفع سوءاثر نشده باشد.
- وکیل یا نماینده صادرکننده (امضاءکننده) چک برگشتی که رفع سوءاثر نشده باشد.
- افرادی که بنا به رأی قطعی مراجع قضایی به محرومیت از داشتن دسته چک و چک موردی محکوم شده باشند.
- افرادی که حساب جاری آن ها به دلایل قانونی مسدود و برداشت از آن ممنوع شده باشد. البته در مواردی که صرفاً بخشی از موجودی حساب جاری فرد مذکور مسدود بوده و برداشت از مابقی موجودی حساب او مجاز باشد، امکان صدور چک وجود خواهد داشت.
استعلام وضعیت چک موردی در سامانه صیاد
سامانه صیاد برای بالا بردن امنیت انواع چک های بانکی فعالیت می کند. برای این منظور چک های موردی هم درست مانند چک های عادی باید در سامانه صیاد ثبت شوند. پس برای اینکه چک موردی بگیرید باید وارد سامانه صیاد شوید و نام دریافت کننده چک را قید کنید. همچنین لازم است از شخص دریافت کننده هم بخواهید تا نام خود را تأیید کند. نگران نباشید! برخلاف روال معمول دیگر چک های بانکی، برای دریافت چک های موردی، نیازی به پشت نویسی و انتقال نخواهید داشت و چک در وجه فرد دریافت کننده صادر خواهد شد. اگر شما دریافت کننده چک هستید، حتما پیش از تایید نام خود، سری به سامانه صیاد بزنید و با اجازه خود صادرکننده، سابقه چک برگشتی او را بررسی کنید. این امکان برای شما وجود دارد تا از طریق پنل خود در مای رده خیلی سریع و راحت، تنها با وارد کردن کد ملی و شماره موبایل فرد صادرکننده، سابقه چک برگشتی او را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که برای تسویه چک موردی خود حتما باید اطلاعات مربوط به آن را از قبل در سامانه صیاد ثبت ثبت کرده باشید. ثبت عملیات تسویه نیز باید در سامانه صیاد صورت گیرد.
اگر چک موردی برگشت بخورد چه می شود؟
هیچ فرقی نمی کند که چه نوع چک بانکی کشیده باشید. برگشت خوردن چک برای شما دردسرها و محرومیت های زیادی به همراه خواهد داشت و سابقه اعتبار بانکی تان را خراب خواهد کرد. برای بالا بردن امنیت چک های موردی این شرط گذاشته شده که تا قبل از تعیین تکلیف چک های قبلی اجازه درخواست چک جدید در سامانه صیاد ممنوع خواهد بود. همین امر یعنی اگر چک تان برگشت بخورد دیگر امکان دریافت چک جدیدی نخواهید داشت. اما این تمام ماجرا نیست! در صورتی که موجودی فرد برای پاس کردن چک کافی نباشد و چکش برگشت بخورد، سامانه یکپارچه بانک مرکزی، خیلی سریع این موضوع را به تمام بانک ها و مؤسسه های اعتباری گزارش می دهد. پس اگر چک موردی فردی برگشت بخورد، در صورت رفع نشدن سوءاثر آن باید منتظر باشد تا محرومیت های زیر برای فرد خاطی اعمال شود؛
- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود شدن کلیه حساب ها، کارت های بانکی و هر مبلغی که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری وجود دارد
- عدم ارائه هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه های ارزی یا ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
چک بلامحل چیست؟ و مجازات آن چیست؟
