به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، خود کم بینی یا عقده حقارت حالتی است که در آن فرد عزت نفس ندارد، در مورد خودش شک دارد و دچار عدم قطعیت می باشد. احساس می کند در حد استاندارد ها عمل نمی کند و در واقع پایین تر از استانداردها می باشد. در واقع خود کم بینی یک جور احساس ناکافی بودن است که برخاسته از واقعیت یا خیال می باشد. این احساس معمولا به شکل ناخودآگاه حضور دارد و باعث می شود که فرد خود کم بین دست به اقدامات جبرانی و در واقع جبران افراطی بزند. خود کم بینی از افکار منفی نشأت می گیرد و مانند یک چرخه معیوب منجر به تشدید افکار منفی می شود.
احساس خودکم بینی و عقده حقارت وضعیتی است که همه افراد در بدو تولد آن را احساس می کنند. این جریان به علت ناتوان بودن کودک از انجام بسیاری از کار ها ناشی می شود. در واقع خود کم بینی و حقارت یک وضعیت طبیعی است که به رشد فرد کمک می کند. افراد با احساس خود کم بینی تشویق می شوند تا بر آن غلبه کنند و در نتیجه رشد کرده و به موفقیت نائل می شوند.
هنگامی که احساس خود کم بینی شدید باشد و منجر به احساس حقارت زیاد شود، فرد تلاش های بسیار زیادی برای جبران این احساس حقارت می کند و همین امر می تواند منجر به دستاورد های بسیار بزرگ برای او شود. یعنی عملا یک وضعیت حقارت آمیز منجر به دستاوردهای بسیار بزرگ می شود. از طرف دیگر فرد ممکن است برای جبران این احساس خود کم بینی دست به هر کاری بزند و خلاف اجتماع و قوانین عمل کند. در این صورت هم برای خود و هم برای دیگران خطرناک خواهد بود.
برخی از افراد هم به هیچ یک از طرق بالا عمل نمی کنند. یعنی به شکل آگاهانه خود را دست کم می گیرند و دائما در مورد خود شک و تردید دارند. این افراد ظاهرشان کم اعتماد به نفس بوده و به خاطر همین اعتماد به نفس کم از مشارکت های سود بخش در اجتماع و کار خودداری می کنند و هیچ وقت نمی توانند پتانسیل های خود را شکوفا کنند. افراد دارای شخصیت اجتنابی و شخصیت وسواسی با احتمال بیشتری احساس خود کم بینی را تجربه خواهند کرد.
احساس حقارت از کجا ناشی می شود؟
وجود حوادث زیر در کودکی:
- نادیده گرفته شدن توسط والدین
- آزار توسط والدین
- فقدان حمایت عاطفی
- نوع تربیت خانواده (انتقاد بیش از حد و انتظارات بالا)
- تبعیض و محرومیت اجتماعی
- تعلق به گروه های اقلیت جامعه
- نقص های جسمی
- عملکرد تحصیلی ضعف
و ناتوانی در رسیدن به اهداف در بزرگسالی منشا این احساس به شمار می روند.
خود کم بینی چه تاثیری در سلامت روان شخص دارد؟
به صورت طبیعی همه انسان ها گاهی دچار این حس می شوند.
این اصلا بد نیست.
بلکه می تواند مایه پیشرفت فرد برای جبران کمبودهای خود باشد.
اما در صورتی که خودکم بینی به احساس غالب در فرد تبدیل شود، می تواند موجب افسردگی، اضطراب، خشم، ناامیدی و ناتوانی، حسادت و احساس گناه شود.
و حتی خود مانعی برای پیشرفت او به شمار می رود.
علائم احساس حقارت چیست؟
لازم است که شخص علائم خود را بشناسد تا برای درمان اقدام کند.
- انزوای اجتماعی
- ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- ترس از قضاوت دیگران
- نگرانی در مورد ظاهر، موفقیت و خصوصیات خود
- یافتن نقص در خود
- نادیده گرفتن توانایی ها و موفقیت های خود
- بزرگ نمایی زندگی و موفقیت های دیگران
- اضطراب عملکرد
- نیاز به توجه افراطی از سوی دیگران
- حساسیت بیش از حد و زود رنج بودن
راهکارهای کاهش احساس خود کم بینی:
گذشته را فراموش کنید و با خاطراتتان کنار بیایید:
وجود تروما در گذشته و شکست های متعدد می تواند یکی از دلیل بروز احساس حقارت در فرد باشد.
چه چیزی در گذشته باعث بروز این احساس در شما شده است؟
نسبت به چه کسی احساس حقارت می کنید؟
شناسایی این موقعیت ها و افراد به یافتن ریشه مشکل و حل بهتر آن کمک می کند.
راهی برای جبران یا رفع نواقص گذشته پیدا کنید و از این حس خلاص شوید.
با خودتان مهربان باشید:
تمرین مهربان بودن برای فردی مثل شما بسیار دشوار است.
شما همیشه همان فردی بوده اید که در مورد خودتان بد فکر کرده اید.
اما این بار سعی کنید با خودتان مهربان باشید.
از خودتان مراقبت کنید.
نه تنها ذهن، بلکه روح و بدنتان.
غذاهای سالم بخورید.
مدیتیشن کنید.
کارهایی انجام دهید که دوست دارید و به نیازهایتان توجه کنید.
به کسانی ارتباط برقرار کنید که به شما حس خوبی می دهند:
آیا در روابط سمی هستید؟
از این روابط خارج شوید.
این روابط احساس اعتماد به نفس را در شما می کشند.
در عوض برای شکست دادن خود کم بینی باید با کسانی رابطه داشته باشید که باعث می شوند حس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید.
مهارت نه گفتن را یاد بگیرید:
قبول کردن خواسته همه به تدریج باعث می شود از خودتان بدتان بیاید.
برای مراقبت از خودتان لازم است گاهی نه بگویید.
کارهایی را انجام دهید که از دستتان برمی آید و به آن علاقه دارید.
قاطع تر باشید:
از شکست نترسید.
اگر کاری را امتحان نکنید، فرصت یادگیری را از دست خواهید داد.
تنها کسی که مانع موفقیت شماست خودتان هستید.
برای خودباوری و کاهش احساس خود کم بینی لازم است طعم موفقیت را بچشید.
توانایی های خود را بشناسید:
اکثر ما عادت به دیدن جنبه های منفی داریم.
مسلما چیزهای خوب زیادی در مورد شما وجود دارد.
کاغذی بردارید و هر چیز خوبی را در مورد خودتان بنویسید.
متوجه خواهید شد که توانایی هایتان فراتر از حد تصورتان است.
با خودتان بهتر حرف بزنید:
به حرف زدن با خودتان دقت کنید.
آیا با خودتان گفتگوی منفی دارید؟
خودتان را دائما تحقیر می کنید؟
این الگو باید تغییر کند و باید یاد بگیرید که از جملات مثبت در مورد خودتان استفاده کنید.
از انتظارات غیرمعقول دست بکشید:
چیزهای زیادی خارج از کنترل شماست.
همیشه نمی تواند همه چیز مطابق میل شما باشد.
لازم است گاهی تجدید نظری در مورد اهداف و انتظاراتتان داشته باشید.
این می توانید حتی سرعت پیشرفتتان را بیشتر کند.
خودتان را تشویق کنید:
برای کاهش احساس خود کم بینی لازم است خودتان را برای کارهای خوبی که انجام داده اید تشویق کنید.
فهرستی از کارهای خوبی که در طول هفته انجام داده اید و پیشرفت هایتان ثبت کنید.
مقایسه نکنید:
ظاهر زندگی دیگران اغلب آراسته است.
این تصویری فوتوشاپ شده از زندگی است که آنها خواسته اند شما آن را ببینید.
تصاویر ویرایش شده و جزئی زندگی دیگران را با تصویر واقعی و درونی زندگی خود مقایسه نکنید.
آیا برای شکست دادن خود کم بینی و احساس حقارت به کمک مشاور نیاز است؟
هر چند می توانید با تغییر نگرش و احساستان نسبت به خودتان این حس را از بین ببرید، اما در عین حال گاهی به کمک روانشناس/مشاور و گروه درمانی نیاز دارید.
گروه درمانی:
این روش می تواند محیط امن و مناسبی را برای غلبه بر احساس بی ارزشی ایجاد کند.
در این گروه ها افراد با هم ملاقات می کنند و به کمک بیان تجربه و راهکار بر این حس غلبه می کنند.
رفتار درمانی شناختی:
در این روش درمانی، درمانگر می تواند راهکارهایی برای اصلاح رفتار، احساسات و افکارتان برای تبدیل شدن به یک فرد با اعتماد به نفس پیشنهاد دهد.
