دلایل صدا دادن و خرابی گیربکس یا جعبه دنده

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، گشتاور تولیدی توسط موتور پس از انتقال توسط کلاچ به گیربکس یا جعبه دنده می رسد. وظیفه گیربکس یا جعبه دنده انتقال دور موتور با نسبتهای گوناگون و رساندن آن به خطوط انتقال و میل گاردان در خودروهای دیفرانسیل عقب یا مستقیماً به دیفرانسیل در خودروهای دیفرانسیل جلو است. سیستم گیربکسی انتقال قدرت رامی توان به دو گروه گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک تقسیم بندی کرد.سیستم انتقال قدرت دستی در حالت انتقال مستقیم بازدهی در حدود ۹۸% ولی در دنده های با نسبت انتقال پایین تر بازده به حدود ۹۰% می رسد.

چون بیشترین زمان استفاده از اتومبیل، گیربکس در حالت انتقال مستقیم قدرت است، بنابراین باتوجه به این مورد و هزینه اولیه به نسبت کمتر این سیستم گیربکسی، هنوز استفاده از آنها در اکثر اتومبیلها مورد توجه است. از سیستم انتقال اتوماتیک بیشتر در اتومبیلهای گران قیمت تر و با کلاس تر استفاده می شود چرا که با توجه به عملکرد ساده تر آن برای راننده، هزینه ساخت آن نیز بیشتر است. علاوه بر دو نوع فوق، امروزه استفاده از نسل جدیدی از سیستم انتقال قدرت بنام سیستم انتقال قدرت پیوسته متغیر (CVT) نیز مورد توجه طراحان خودروها قرار گرفته است.

دلیل نیاز به گیربکس و عملکرد آن

ما در شرایط جاده ای مختلف نیاز به گشتاور متفاوت و سرعت مختلف داریم. برای اینکه بتوانیم سرعت خودمان را به طور مداوم تغییر دهیم باید به سراغ دنده برویم، بنابراین گیربکس می تواند کنترل و همچنین تغییر سرعت را برای ما امکان پذیر کند.

دلایل دیگر برای نیاز به جعبه دنده شامل موارد زیر می باشد:

• زمانی که شما ماشین را روشن می کنید گشتاور ارائه شده توسط شافت خروجی موتور بر وزن سنگین وسیله نقلیه غلبه می کند و باعث می شود که حرکت خودرو با مشکل مواجه شود. برای اینکه این مشکل حل شود به گیربکس نیاز است که می تواند گشتاور ابتدایی را طوری ترتیب دهد که جابجایی و حرکت وسیله نقلیه به راحتی انجام شود.
• زمانی که ما به سربالایی می رسیم، خودرو به وسیله ای نیاز دارد تا بتوانند طیف گسترده ای از گشتاور زیاد را تامین کند، این کار تنها توسط گیربکس انجام می شود که می تواند باعث شود تا وسیله نقلیه به راحتی از سربالایی ها عبور کند.
• هنگامی که شما در حین رانندگی سرعت بالایی دارید، برای اینکه خودرو بتواند این سرعت را حفظ کند نمی تواند به تنهایی به گشتاور تکیه کند، بنابراین جعبه دنده می تواند نسبت به گشتاور پایین، سرعت بالایی داشته باشد و همچنین می تواند این سرعت بالا را در وسیله نقلیه حفظ کند.

در مسابقه اتومبیلرانی رانندگان به طور مداوم دنده ها را از گشتاور زیاد به سرعت زیاد تغییر می دهند و از آنجایی که مسیر مسابقه پر از منحنی می باشد، خودروی مسابقه باید گیربکس مناسبی را داشته باشد تا بتواند تغییر و همچنین جابجایی دنده ها به آسانی انجام شود.

اجزای گیربکس

• شافت اصلی

این شافت معمولاً به عنوان شافت خروجی در گیربکس مورد استفاده قرار می گیرد و در جلوی شافت کلاچ و یا شافت خروجی موتور قرار دارد، از آنجایی که این شافت به اهرم دنده متصل است تغییر دنده از طریق آن انجام می شود.

• شافت کلاچ

شافت همان وسیله ای باشد که موتور را به گیربکس نزدیک می کند. فعال و غیر فعال کردن خروجی موتور به کمک شافت کلاچ اتفاق می افتد.

• کانتر شافت

شافتی است که از طریق آن خروجی موتور با تغییر دنده در شافت کلاچ به شاخص اصلی منتقل می شود.

• دنده ها

این ها دایره های اتصال دهنده با دندانه هایی هستند که برای چرخش حرکت دایره ای بین دو شافت به وجود آمده اند.

از دیگر اجزای گیربکس می توان به کلاچ سگی و اهرم دنده اشاره کرد.

انواع گیربکس

• گیربکس دستی

گیربکس دستی نوعی از گیربکس است که در بیشتر خودروها استفاده می شود و محبوبیت آن نیز به دلیل کم هزینه بودن آن است. در گیربکس دستی نسبت دنده و سرعت محدود در آن وجود دارد.

برای اینکه شما بتوانید دنده را تعویض کنید و سرعت خود را کم و یا زیاد کنید، باید این کار را به صورت دستی انجام دهید.

تعویض دنده نیز توسط راننده انجام می شود که باید اهرم دنده را به سمتی که مد نظرش است، بکشد. تعویض دنده در این نوع گیربکس با استفاده از کلاچ انجام می شود.

گیربکس دستی خود دارای انواع مختلفی است که گیربکس مش کشویی و گیربکس مش ثابت کشویی نام دارد.

• گیربکس اتوماتیک

نوع دیگری از گیربکس که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، گیربکس اتوماتیک می باشد. خودروهایی که از قیمت بالاتری برخوردار هستند و همچنین تکنولوژی و فناوری به روزتری را دارا می باشند، دارای گیربکس اتوماتیک هستند.

در این نوع گیربکس نسبت فشار دنده بی نهایت با فشار دادن بر روی شتاب دهنده به دست می آید. راننده تنها باید حالت دنده را انتخاب کند منظور از حالت دنده پارک، جلو و عقب و یا توقف می باشد.

گیربکس اتوماتیک هیچ نیازی به پدال کلاچ ندارد. تمام اتومبیل هایی که این نوع گیربکس را دارند تنها با دو پدال همراه هستند.

دلایل خرابی گیربکس

دلایلی که باعث خرابی گیربکس می شوند شامل روغن کاری ضعیف، عدم تعادل و اضافه بار می باشد.

• روغن کاری ضعیف

از آنجا که روغن می تواند طول عمر گیربکس را بالا ببرد، به همان نسبت روغن کاری ضعیف نیز می تواند باعث شود تا زمینه های خرابی ان به وجود بیاید. زمانی که شما از روغن کاری استفاده می کنید، روغن می تواند بین اجزای متحرک گیربکس حرکت کند و همچنین باعث شود تا به راحتی بچرخد.

روغنکاری ضعیف و کثیفی بیش از حد گیربکس می تواند عملکرد آن را ضعیف کند، بنابراین بهتر است که هر سال یک بار گیربکس توسط تعمیر کار چک شود.

• تعادل

تعادل چرخ دنده در گیربکس و ارزیابی تراز کردن حفره های گیربکس برای افزایش طول عمر آن بسیار مهم می باشد. اما اگر در بین اجزا عدم تعادل به وجود بیاید می تواند زنگ زدگی و خرابی جعبه دنده و دنده را به وجود بیاورد.

بنابراین بهتر است زمانی که خودرو خود را به تعمیرگاه می برید از تعمیرکار بخواهید که وضعیت جعبه دنده و چرخ دنده های خودروی شما را به خوبی بررسی کنند.

• اضافه بار

اجزای خودرو ظرفیت و محدودیت خاصی را دارا می باشند. در صورتی که به آنها فشار بیاورید، می توانید زمینه های خراب شدن و آسیب دیدگی آنها را به وجود بیاورید. ممکن است این خراب شدن و آسیب چند سال طول بکشد، اما اگر اتفاق بیفتد می تواند در مدت زمان بسیار کوتاهی پیشرفت کند و عملکرد اجزای خودرو شما را دچار اختلال کند.

علت صدای ماشین در دنده عقب

برخی رانندگان که با خودروهای گیربکس دستی کار می کنند احتمالاً به هنگام تعویض دنده و حرکت به سمت عقب صداهای ناهنجاری را می شنوند. گاهی هم به علت وسواس زیاد ایراد را از گیربکس و جعبه دنده می دانند اما در اغلب موارد این صدا طبیعی و به دلیل عملکرد سیستم چرخ دنده هاست.

اجزای سیستم انتقال در دنده های جلو و دنده عقب تفاوت هایی ساختاری با یکدیگر دارند. در سیستم انتقال نیرو به دنده های جلو عمدتاً از دنده های مارپیچ استفاده می شود. این دنده ها حرکت مثبت یا رو به جلو ایجاد می کنند و به شکل مورب شیار می خورند؛ اما دلیل این کار چیست؟

مکانیزم دنده های مارپیچ در گیربکس

در سیستم چرخ دنده مارپیچ هنگامی که دو دنده با هم درگیر می شوند تماس از گوشه یکی از دندانه ها آغاز شده و به صورت تدریجی بیشتر می شود. جدا شدن دندانه ها نیز به همین شکل اتفاق می افتد؛ بنابراین اتصال و انفصال تدریجی دندانه ها موجب حرکت آرام تر و نرم تر چرخ دنده ها می شود.

افزون بر این، سیستم دندانه مارپیچ مزیت دیگری نیز دارد. به دلیل وجود زاویه در شیارهای دنده های مارپیچ، همواره چند دندانه از هر چرخ دنده درگیر هستند که در نتیجه موجب قدرت بیشتر و تنش کمتر در حین حرکت می شوند.

این سیستم تنها یک ایراد دارد. دنده های مارپیچ پیش از درگیری به سختی می توانند به روی هم بلغزند. با توجه به اینکه دنده های جلو در تمام زمان ها در حال درگیری هستند استفاده از دنده های مارپیچ هیچ مشکلی به لحاظ عملکردی ایجاد نمی کند.

اما دنده عقب در سیستم تعویض دنده به عنوان دنده هرزگرد می چرخد. این دنده بزرگ با دندانه های ساده هنگامی که به حرکت معکوس نیاز داریم با دو دنده ساده دیگر بر روی هم می لغزند. حال اگر به جای دنده های ساده از نمونه های مارپیچ استفاده شده بود این لغزش اولیه با مشکل مواجه می شد.

دنده های با دندانه های مستقیم برخلاف چرخ دنده های مارپیچ هنگام درگیری به جای آنکه به آرامی بر روی هم بلغزند با یکدیگر برخورد می کنند. این برخورد با صدای زیادی همراه می شود که شما از اتاقک ماشین نیز می شنوید.

این صدا تنها ناشی از درگیری چرخ دنده های دندانه مستقیم است؛ بنابراین نگران نباشید و به رانندگی خود ادامه دهید.