میوه ازگیل، گلابی شکل و کمی بزرگ تر از آلوستکه رنگ زرد یا نارنجی دارد و برخی قسمت های آن به رنگ قرمز می باشد. این میوه مزه ی خوشایندی دارد و طعم آن چیزی بین طعم انبه و هلو است. این میوه را می توان به صورت تازه یا خشک شده مصرف کرد.
میوه های ازگیل دارای مواد مغذی هستند که برای سلامتی مفید می باشند. این میوه حاوی مقادیر زیادی ویتامین B2 ،B1 ،C و A است و نیز از آن برای خواص دارویی آن استفاده می شود. این گیاه حاوی تانن، پروتئین، اسیدهای آلی طبیعی و پکتین با مقدار کمی کربوهیدرات است. مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، آهن و منیزیم نیز در این میوه یافت می شود که به تقویت سلامت سیستم ایمنی کمک می کند. مصرف روزانه این میوه برای افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کبدی مفید است. با سم زدایی و آبرسانی اندام ها و بدن سلامتی را تقویت می کند.
طبع ازگیل
در مورد طبع میوه ازگیل باید بگوییم که طبیعت ازگیل سرد و خشک می باشد و این میوه برای افرادی با طبع گرم و تر مناسب و مفید می باشد و مصرف آن در افرادی که طبع سرد و خشک دارند، سبب بروز عوارضی خواهد شد. این افراد اگر می خواهند ازگیل مصرف کنند باید این میوه را با مصلح آن ( عسل )، مصرف نمایند تا بدن آن ها با مشکل مواجه نگردد.
درخت ازگیل
درخت ازگیل با درختانی همچون زالزالک و گلابی وحشی هم خانواده است که بیشتر در مناطق جنگلی رشد می کند. ازگیل که در زبان مازنی کُنِس و کندس گفته می شود میوه ای تابستانی است و در زمستان یافت نمی شود. درخت ازگیل در همه مناطق جنگلی شمال ایران و مناطق استپی رشد می کند. درخت ازگیل بوته های بلندی دارد و به درخت پا کوتاه شباهت دارد (از خانواده رز ها است). گل های درخت ازگیل سفید است و خودش شبیه به زالزالک میباشد. ولی ازگیل گس مزه و قهوه ای رنگ است و از زالزالک درشت تر است.
درخت ازگیل به طور کلی به سه نوع تقسیم می شود:
- ازگیل آمریکای شمالی : همانطور که از نامش پیداست بومی مناطقی از آمریکای شمالی است که نام علمی انگلیسی آن M.canescens است.
- ازگیل جنگلی : ازگیل معمولی یا جنگلی گونه ای درخت ازگیل است که میوه ای گرد و کروی دارد که دارای طعم شیرینی است و سرشار از ویتامین های مختلفی است. این نوع درخت بومی مناطقی از غرب آسیا به خصوص ایران است. نام علمی و انگلیسی این گیاه Mespilus germanica است. در زبان گیلکی به آن کونوس, کُنوس می گویند و در زبان مازندرانی به آن کِنِس و کندس می گویند. ازگیل جنگلی درخت و میوه ای است. خانواده گلسرخیان از سرده ازگیل، هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی است.
- ازگیل ژاپنی: ازگیل ژاپنی گیاهی از سرده ازگیل است که با گیاهانی همچون سیب، گلابی و زالزالک هم خانواده است. همانطور که از نامش مشخص است بومی مناطقی از ژاپن است. تاج کروی و گسترده ای به همراه میوه ای گرد و کروی دارد که دارای طعم شیرینی است.میوه، دانه ها و برگ های ازگیل ژاپنی به دلیل داشتن مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین هایی مانند پرو ویتامین A، تیامین، ریبوفلاوین، ویتامین B6، فولات، ویتامین C و مواد معدنی مانند منیزیم، پتاسیم، منگنز، مس، آهن، کلسیم و فسفر که دارد در طب سنتی برای درمان بیماری های قلبی، سرطان و دیابت مفید استفاده می شود.
فواید ازگیل برای سلامتی
میوه و برگ ازگیل حاوی پکتین (نوعی فیبر)، ویتامین A، ویتامین C و ویتامین های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین، فولات و اسید فولیک است که باعث می شود در تقویت سلامت عمومی انسان، بسیار مؤثر باشد. همچنین ازگیل یک منبع عالی از مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، منگنز، پتاسیم، فسفر، روی، مس و سلنیوم است. ازگیل کلسترول و کالری پایینی دارد و حاوی چربی های تک غیراشباع مانند اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است.
بیایید نگاه دقیق تری به فواید سلامتی ازگیل بیندازیم:
۱. فشار خون را پایین می آورد
یکی از مواد مغذی که به مقدار زیاد در ازگیل وجود دارد، پتاسیم است که به عنوان وازودیلاتور (منبسط کننده ی رگ ها) برای سیستم قلبی عروقی عمل می کند. پتاسیم با کاهش کشیدگی و فشار روی رگ ها و عروق خونی می تواند فشار خون را پایین بیاورد و از سلامت قلب محافظت کند. پتاسیم اغلب یک تقویت کننده ی مغز در نظر گرفته می شود، چون جریان خون به مویرگ های مغز را افزایش می دهد که می تواند عملکرد شناختی را بهبود ببخشد.
۲. از دیابت پیشگیری می کند
چای ازگیل اغلب به عنوان روشی برای پیشگیری یا درمان دیابت پیشنهاد می شود، چون ثابت شده است قند خون در افرادی که به طور منظم از چای ازگیل استفاده می کنند، به طور چشمگیری کاهش می یابد. ترکیبات ارگانیک منحصربه فرد موجود در چای ازگیل قادر به تنظیم سطوح گلوکز و انسولین هستند که به محافظت از بدن در برابر دیابت کمک می کند. همچنین برای کسانی که دیابت دارند، اجتناب از افت وخیز ناگهانی قند خون، اهمیت ویژه ای دارد که چای ازگیل می تواند به این امر کمک کند.
۳. خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد
چندین آنتی اکسیدان در ازگیل وجود دارند که برای سلامت انسان مفید هستند. آنتی اکسیدان ها قادرند رادیکال های آزاد را در درون بدن خنثی کنند؛ رادیکال های آزاد به عنوان یک محصول جانبی متابولیسم سلولی، در داخل سلول تولید می شوند. این مولکول ها با الکترون های جفت نشده شان می توانند باعث جهش سلول های سالم شوند که این امر به بیماری های مزمن ازجمله سرطان منجر می شود. چای ازگیل به طور خاص به کاهش میزان بروز سرطان ریه و دهان کمک می کند.
۴. سیستم تنفسی را تسکین می دهد
مواد خلط آور در درمان سرماخوردگی و سایر عفونت های تنفسی، بسیار مهم هستند. چای ازگیل به عنوان یک خلط آور به کار می رود؛ خواه به صورت نوشیدنی یا برای غرغره کردن، چون می تواند باعث سرفه و خروج خلط گلو و مخاط شود. خلط، جایی است که باکتری ها می توانند زندگی و رشد و در عین حال سایر علائم را تشدید کنند. بنابراین خروج آنها از دستگاه تنفسی تان می تواند حال شما را به سرعت بهتر کند.
۵. سیستم ایمنی را تقویت می کند
ازگیل منبعی فوق العاده از ویتامین C است؛ ویتامین C یک جزء کلیدی در سیستم ایمنی همه ی افراد است. ویتامین C به افزایش تولید گلبول های سفید خون – اولین خط دفاعی بدن در مقابل پاتوژن ها – کمک می کند و همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان برای پیشگیری از بیماری های مزمن عمل می کند. علاوه بر این، ویتامین C برای تولید کلاژن ضروری است. کلاژن به رشد و ترمیم بافت ها در سراسر بدن پس از یک بیماری یا آسیب دیدگی کمک می کند.
۶. به هضم (گوارش) کمک می کند
پکتین نوع خاصی از فیبر رژیمی است که در میوه ی ازگیل وجود دارد و می تواند به بهبود روند گوارش کمک کند. فیبر رژیمی می تواند مدفوع را حجیم کند و حرکت پیش برنده یا کِرم وار را تحریک نماید که این امر به منظم شدن حرکات روده کمک می کند. اگر از یبوست، اسهال، گرفتگی شکم، نفخ یا سایر اختلالات معده رنج می برید، فیبر رژیمی می تواند آن التهاب را کاهش دهد و سلامت روده ی شما را بهبود ببخشد.
۷. سطوح کلسترول را کنترل می کند
اگرچه مکانیسم دقیق آن به طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می دهند که ازگیل به طور مستقیم با کاهش سطوح کلسترول در افرادی که به طور منظم از میوه یا چای آن استفاده می کنند، مرتبط است. این یکی از فواید سلامتی جالب ازگیل است اما در مقیاس وسیع اثبات نشده و به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
۸. استخوان ها را محکم می کند
ازدست دادن تراکم مواد معدنی استخوان، یکی از مشکلات عمده ای است که افراد با بالا رفتن سن به آن دچار می شوند، به خصوص در سنین پس از یائسگی در زنان. خوشبختانه ثابت شده است که ازگیل از کاهش تراکم استخوان در بخش های مختلف بدن جلوگیری می کند. این فایده ی ازگیل به خاطر وجود ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات شیمیایی تقلیدکننده ی هورمون در آن است.
۹. سیستم گردش خون را تنظیم می کند
برای پیشگیری از کم خونی و علائم ناخوشایند آن لازم است مقدار زیادی آهن در رژیم غذایی افراد وجود داشته باشد. ازگیل حاوی غلظت های بالایی از آهن است که خبر خوبی برای گلبول های قرمز خون شماست! آهن یک بخش ضروری از هموگلوبین است که گلبول های قرمز اکسیژن دار را در سراسر بدن حمل می کند و درنتیجه گردش خون را افزایش می دهد. این کار می تواند به روند التیام سرعت ببخشد، انرژی را افزایش دهد و اطمینان دهد که تمام سیستم های ارگانی شما با حداکثر ظرفیت شان کار می کنند.
شرایط بهتر برای طبیعت ازگیل
- هوا : اولین عنصر اساسی، آب و هوایی است که باید با زمستان های معتدل گرم شود. ازگیل می تواند در جاهایی که درجه حرارت شدیدتر است رشد کند، اما فقط به عنوان یک گیاه زینتی رشد می کند، طعم آن کیفیت خود را از دست می دهد و معمولاً برای تجارت استفاده نمی شود.
- خاک: یکی دیگر از عناصر مهم خاک است، این میوه می تواند در تعداد زیادی از شرکت ها، خواه شنی و خاک رس وجود داشته باشد، اما داشتن یک زهکشی مناسب ضروری است، اگر این عامل مؤثر نباشد، اندازه میوه ممکن است خیلی بزرگ باشد یا بیش از حد کوچک، و بلوغ آن زود یا خیلی دیر خواهد بود. همچنین توصیه نمی شود آن را در شرایط شوری بیش از حد قرار دهید.
- آب: تنظیم مقادیر آب یک عامل تعیین کننده برای رشد آن است. اینها باید متوسط باشند. به عنوان مثال اگر میزان بارندگی سالانه از 1500 میلی متر بیشتر نباشد، لازم است آبیاری را افزایش دهید تا تولید فراوان و شرایط میوه بهینه باشد. اگر مقادیر آب کمیاب باشد، می توان از تولید این میوه کاسته و اندازه میوه بسیار کوچک خواهد شد.بارش باران در طول پاییز می تواند به رشد ازگیل آسیب برساند. دلیل آن این است که آنها باعث ایجاد شکوفه های زودرس می شوند که متعاقباً در معرض یخبندان زمستان قرار می گیرند.آنها همچنین می توانند به رسوباتی که بعد از بالغ شدن میوه روی می دهند؛ صدمه بزنند زیرا می توانند کیفیت یکسان را کاهش داده و خسارت در سطح آن شوند.
ازگیل را چگونه بخوریم؟
علاوه بر میوه ازگیل، هسته و برگ درخت آن هم قابل مصرف هستند. میوه خام ازگیل ژاپنی ماندگاری طولانی ندارد و خیلی زود می پوسد. می توان این میوه را به عنوان میان وعده، در سالاد میوه، اسموتی، آبمیوه های طبیعی و کیک و شیرینی استفاده نمود. برخی ها این میوه را به صورت پخته و یا کمپوت مصرف می کنند. در کنار این نیز از این میوه برای تهیه ژله، مربا، مارمالاد و شربت هم استفاده می کنند. پنیر ازگیل از تخم مرغ، کره و خمیر این میوه تهیه می شود.
با این میوه می توان رب، سرکه و ترشی نیز تهیه نمود. مربای این میوه هم بسیار خوشمزه است و از آن شربت نیز می گیرند. میوه ازگیل سبز و نارس را هم برای تهیه چای استفاده می کنند. برای تهیه دم نوش و جوشانده های سنتی هم می توان از برگ ازگیل خشک یا هسته پودرشده استفاده کرد.
معایب و مضرات مصرف زیاد ازگیل
هرچند خواص این میوه زیاد است، اما مصرف بیش از حد آن معایب و مضراتی دارد. مثلاً درست است که مصرف این میوه برای درمان سنگ کلیه توصیه می شود، اما مصرف بیش از حد آن به خاطر کلسیم زیاد ریسک ابتلا به سنگ کلیه را چند برابر می کند. زیاده روی در مصرف ازگیل در دوران یبوست خطرناک است، میزان کلسترول خون را بالا می برد و در بارداری نیز باعث اختلالات معده و اسهال می شود. از دیگر معایب و مضرات مصرف بیش از حد این میوه می توان به گرفتگی معده، حالت تهوع و اسهال اشاره کرد. آسیب بافت سلولی ناشی از دریافت ویتامین C بیشتر از نیاز بدن از دیگر معایب مصرف بیش از حد این میوه است.
ازگیل از میوه های زمستانی سرشار از منابع مغذی مورد نیاز بدن است که برای درمان بیماری های مختلفی به کار می رود. وجود آنتی اکسیدان در ازگیل باعث دفع رادیکال های آزاد و پیشگیری از ابتلا به سرطان می شود. با توجه به تمامی این توضیحات بهتر است که تمامی جوانب مصرف این میوه را در نظر داشته باشید تا ضمن جلوگیری از بروز عوارض آن بتوانید از خواصش نیز به خوبی استفاده کنید.
آشنایی با خواص بی نظیر فندوق برای سلامتی بدن
