خواص دوغ بسیار زیاد است و به همین خاطر به یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی های لبنی تبدیل شده است. شاید دنیای لبنیات رنگارنگ نباشد اما این دنیای سفید، پر از تنوع و جذابیت است و در میان حجم بالای تنوع محصولات لبنی، دوغ یکی از متفاوت ترین طعم ها را دارد. شاید در گذشته نوشیدن دوغ تنها در کشورهای خاورمیانه و مدیترانه مرسوم بود؛ اما اکنون آوازه این نوشیدنی خوش طعم در تمام نقاط جهان پیچیده است.
این روزها دوغ های بسیار متنوعی در یخچال فروشگاه ها وجود دارد و شما می توانید بر اساس ذائقه خود از بین آن ها انتخاب کنید و از خواص دوغ بهره مند شوید. یک دوغ خنک نعنایی به همراه کباب و سبزیجات تازه، یکی از ترکیباتی ست که کمتر کسی می تواند از آن بگذرد! دوغ های گازدار می توانند یک جانشین سالم برای طرفداران نوشابه های مضر باشند. دوغ های شرکتی طعمی عالی و ماندگاری بالایی دارند؛ با این حال هیچکس نمی تواند به یک لیوان دوغ محلی نه بگوید!
اگر طرفدار نوشیدن دوغ هستید، بهتر است تا فواید دوغ برای سلامتی را بشناسید. همان طور که صادق هدایت گفته است: “اگر نگاهی به طبیعت بیندازیم، خواهیم دید این کیمیاگر زبردست، خوراک همه مخلوقات روی زمین را با دانش موشکاف و تناسب علمی، مطابق ساختمان بدن هر کدام، آماده کرده است و به آنان پیش کش می کند”. خواص دوغ برای سلامتی انسان بیشمار است اما در این مقاله از جانبداری خودداری کرده ایم و مضرات دوغ را هم با شما در میان می گذاریم.
ارزش غذایی دوغ
بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و حوزه مدیترانه نسبت به اصالت دوغ با یکدیگر اختلاف نظر دارند و نسبت به این نوشیدنی اظهار مالکیت می کنند. افراد زیادی معتقدند که دوغ نوشیدنی اصیل کشور ما ایران است. ارزش غذایی دوغ بسیار قابل توجه است و به همین خاطر معرفی آن به عنوان یک نوشیدنی ملی اهمیت بالایی دارد. خواص دوغ تولیدشده توسط شرکت های مختلف می تواند تا حدی با هم متفاوت باشد، بنابراین قبل از خرید دوغ به این موضوع توجه داشته باشید.
فواید دوغ برای سلامتی به دلیل وجود مواد مغذی مفیدی مانند کلسیم و سایر یون های مفید دوظرفیتی است. تنها خوردن یک لیوان دوغ در روز می تواند ۴/۱ نیاز بدن انسان به میزان کلسیم روزانه را تامین کند. از دیگر دلایل بالا بودن ارزش غذایی دوغ، وجود مقدار قابل توجهی پروتئین است و از آن جا که هضم دوغ نسبت به شیر و ماست راحت تر است، استفاده از دوغ پس از صرف وعده های غذایی توسط متخصصان تغذیه به صورت مکرر توصیه می شود.ارزش غذایی هر لیتر دوغ عبارت است از:
- انرژی: ۲۷۰ کیلو کالری
- پروتئین: ۵-۲ گرم
- کربوهیدرات: ۸-۲ گرم
- چربی: ۷-۱ گرم
خواص دوغ برای بزرگسالان
- خواب آور و آرامش بخش: دلیل خواب آور بودن دوغ، پپتیدهای موجود در پروتئین های شیر است. این خاصیت دوغ یک مزیت است تا زمانی که شما برای انجام کاری نیاز به هوشیاری نداشته باشید. در غیر اینصورت می توانید از این خاصیت دوغ نهایت استفاده و لذت را ببرید.
- بهبود گرمازدگی: مصرف دوغ در تابستان و گرمای هوا بسیار توصیه می شود. گرمازدگی و علائم آن از جمله سردرد، عطش، ضعف و خستگی یکی از معضلات هوای گرم است که می توان آن را با نوشیدن دوغ التیام بخشید. پس در کنار آب فراوان برای مبارزه با کم آبی بدن، دوغ را به عنوان یک جایگزین مناسب برای نوشیدنی های کافئین دار فراموش نکنید.
- روشن کردن پوست: اسید لاکتیک موجود در دوغ به محو لکه ها و روشن تر شدن پوست کمک می کند به طوریکه می توان با نوشیدن و حتی استفاده موضعی از آن در قالب ماسک به یک پوست شفاف تر و بهتر دست پیدا کرد.
- استحکام بافت استخوانی: پروتئین، کلسیم و ویتامین ب۱۲ موجود در دوغ می تواند به استحکام بافت استخوانی کمک کند. با توجه به ارزش غذايي دوغ، این نوشیدنی نقش بسزایی در تامین سلامت استخوان های بدن دارد.
- تقویت سیستم گوارشی بدن: پیشگیری از رشد باکتری های مضر در سیستم گوارشی یکی از مزایای مصرف دوغ است. چنانچه باکتری های مفید بدن در یک سطح مطلوب قرار داشته باشد، سیستم گوارشی بهتر عمل می کند. باکتری های مفید موجود در دوغ از رشد باکتری های مضر بدن و ابتلا به بیماری های روده ای و عفونی جلوگیری می کنند. میکروب های پروبیوتیک موجود در دوغ به هضم غذا نیز کمک می کند. همچنین مانع سوءهاضمه و تولید گاز بیش از حد در بدن می شود. دوغ دشمن نفخ و اسیدیته معده است.
- دفع کننده سموم: آلودگی هوا یکی از معضلات شهرنشینی است که همه ی ما کم و بیش در معرض آن هستیم. آلاینده ها بر روی بافت های بدن، دستگاه تنفسی و قلب و عروق تاثیر منفی دارند و عامل بسیاری از بیماری های قلبی و تنفسی هستند. نوشیدنی های شیر و دوغ از راهکارهای موثر برای دفع مضرات این معضل اجتماعی است. دوغ و شیر به دلیل دارا بودن فسفر، منیزیم و کلسیم، خنثی کننده سموم هستند.
- خواص دوغ برای کودکان: در اینکه نوشابه یک نوشیدنی وسوسه کننده در کنار بسیاری از غذاها است شکی نیست اما اگر با دوغ دوست تر شویم و آن را در رژیم غذایی خود بگنجانیم در واقع بهترین جایگزین را برای نوشابه پیدا کرده ایم.از طرفی ما برای کودکان مان که در سنین رشد قرار دارند باید یک نوشیدنی بی ضرر انتخاب کنیم و سالم تر و مفیدتر از دوغ بعد از آب و شیر هیچ نوشیدنی دیگری وجود ندارد. دوغ کم نمک و بدون گاز يك غذاي پر فایده براي کودکان است.
- حفظ سلامت استخوان ها در کودکان : بر اساس تحقیقات انجام شده، چنانچه کودک شما در روز حداقل دو وعده لبنیات مصرف کند سلامت استخوان های وی تامین می شود چراکه مصرف لبنیات اعم از شیر، ماست و دوغ در سنین رشد نقش مهمی در افزایش تراکم استخوانهای کودک شما دارد.
خواص دوغ در بارداری
ارزش غذایی بالا از جمله وجود کلسیم و پروتئین در دوغ، این نوشیدنی را برای دوران بارداری مفید و موثر کرده است.حفظ سلامت دستگاه گوارش یکی از مهم ترین مراقبت های دوران بارداری است. دوغ، نوشیدنی حاوی باکتری های پروبیوتیک است که مصرف آن در زمان بارداری توصیه می شود. دوغ یک نوشیدنی خنک کننده است که به هیدراته شدن بدن در دوران بارداری نیز کمک می کند.
مضرات دوغ چیست؟
خواص دوغ برای سلامت بدن بسیار برجسته و قابل توجه است؛ به همین خاطر صحبت از مضرات دوغ کمی مشکل است. بزرگ ترین مشکل اکثر دوغ های موجود در بازار، بالابودن سطح سدیم در آن هاست. مقدار زیاد نمک موجود در دوغ برای افرادی که در معرض بیماری های قلبی و مشکلات ناشی از افزایش فشار خون هستند، خطرساز است. این افراد باید در مصرف دوغ میانه رو باشند و هنگام خرید این محصول به جدول ارزش غذایی محصول و میزان سدیم آن دقت کنند.
میزان لاکتوز در دوغ نسبت به سایر لبنیات کمتر است؛ با این حال حتی این مقدار کم هم ممکن است در افراد حساس به لاکتوز باعث ایجاد واکنش آلرژیک شود. افراد حساس به لاکتوز بهتر است از دوغ های فاقد لاکتوز یا دوغ کفیر استفاده کنند.
دوغ تا حدی خواب آور است و توصیه می شود اگر در طول روز برنامه ای فشرده و نیازمند به دقت فراوان دارید، دوغ مصرف نکنید. بهترین زمان برای مصرف دوغ شب ها با فاصله از شام و قبل از زمان خواب است.
دوغ بهتر است یا نوشابه؟
این یکی از سوالاتی است که برای خیلی ها پیش می آید که نوشیدن دوغ بهتر است یا نوشابه؟ نوشیدن نوشابه باعث مضرات زیادی برای بدن است برخی از مهمترین مضرات مصرف نوشابه عبارتند از:
- پوسیده شدن دندانها
- ابتلا به چاقی
- سوء تغذیه
- تاثیر بد روی کلیه ها
- پوکی استخوان
در صورتیکه از دوغ های صنعتی و گاز دار استفاده نشود، نوشیدن دوغ که یک نوشیدنی قدیمی نزد ما ایرانیان است بیشتر از هر نوشیدنی دیگری پیشنهاد می شود. که در قسمت قبلی فواید نوشیدن دوغ عنوان شد. علت عدم استفاده از نوشیدنی های گاز دار مخصوصا دوغ گاز دار بدلیل گاز موجو در آنها نیست بلکه بدلیل اسید فسفریکی است که در این نوع نوشیدنی ها اضافه می شود که برای سلامتی بدن مضر است.
در این مقاله از خواص دوغ صحبت کردیم و اکنون می دانیم که این نوشیدنی لبنی ارزش غذایی بالایی دارد. با توجه به فواید دوغ برای سلامتی بهتر است کودکان خود را از سنین پایین به مصرف دوغ و سایر لبنیات تشویق کنید. با نوشیدن یک لیوان دوغ، شما می توانید بخشی از نیاز بدن خود به کلسیم را تامین کنید و همین طور از خواب باکیفیت تری بهره مند شوید.
خواص سرشیر چیست؟
