ضرب دیدگی نوعی کشش یا پارگی در بافت های عضلانی است که از تحمیل ضربه به اندام های فوقانی یا تحتانی نشأت می گیرد. این عارضه زمانی رخ می دهد که فشار یا کششی بیش از توان انقباض عضله به استخوان و عضلات وارد شود. ضرب دیدگی در مفصل حاکی از پیچ خوردگی مفاصل دارد. این پیچ خوردگی باعث دررفتگی و شکستگی مفاصل نمی گردد و تنها رباط های حمایت کننده از مفصل آسیب می بینند.
در ادامه علل و علائم ضرب دیدگی در زانو را بیان می کنیم:
یکی از مراکز اصلی بدن که انتقال دهنده ی وزن به زمین است، مفصل زانو می باشد. این مفصل به دلیل تحریک بسیار در راه رفتن، نشستن و ایستادن همواره در معرض آسیب دیدگی قرار دارد.
مفصل زانو دارای اتصالات متعددی به عضلات است که با تداخل ضربه به این ناحیه، دامنه ی حرکتی فرد اختلال می یابد. یکی از قسمت های متصل به زانو که ممکن است در پی ضرب دیدگی زانو صدمه ببیند، کشکک زانو است. ناحیه ی کشکک شامل رباط های مختلفی است که به واسطه ی تاندون ها به استخوان درشت نی متصل می گردد.
در پی آسیب دیدگی کشکک زانو، به طور مستقیم به عضله ی چهار سر آسیب وارد می شود و تغییراتی در مسیر و راستای زانو اعمال می گردد.عوامل مختلفی موجب وارد شدن آسیب به زانو می شوند. این عوامل شامل انجام حرکت های تکانشی و ناگهانی، سوانح تصادفی، انجام فعالیت های ورزشی نامناسب و ... است.
نخستین اقدام در صورت ضرب دیدگی زانو، کاهش وزن و عدم تحرک محل آسیب دیده است. برای این منظور می توانید از زانوبند های مخصوص بهره بگیرید.توجه داشته باشید که این بی حرکتی تداوم نداشته باشد و پس از اطمینان حاصل از عدم شکستگی استخوان ها، زانوبند را باز کنید.
در شرایطی که ضرب دیدگی در ناحیه ی پاها صورت گرفته است، دراز بکشید و پاها را بر روی سطح بلندتری قرار دهید. با این روش تحمیل فشار بر روی قسمت ضربه دیده کم می شود و کوفتگی و ورم پا نیز سریع تر درمان می گردد.
انواع ضرب دیدگی
ضرب دیدگی نواحی مختلف مانند شکستگی ها دارای انواع مختلفی می باشد که بر حسب شدت ضرب دیدگی و میزان آسیب وارد شده به بدن به صورت زیر دسته بندی می شود:
- ضرب دیدگی خفیف: زمانی که ضرب دیدگی با کشش چندین بافت از عضله و یا پارگی آن ها همراه باشد، آسیب از نوع خفیف (درجه یک) می باشد. این نوع ضرب دیدگی با اینکه دردناک است اما از توانایی و استحکام عضله نمی کاهد.
- ضرب دیدگی با درد (نسبتا شدید): گاهی ضرب دیدگی با آسیب های متوسط بافت های عضلانی همراه بوده و علاوه بر ایجاد درد شدیدتر، موجب ایجاد تورم های خفیف، کبودی و همچنین کاهش توانایی در حرکت عضو آسیب دیده می شود. در این حالت ضرب دیدگی و آسیب از نوع نسبتا شدید و یا متوسط (درجه دو) می باشد.
- ضرب دیدگی شدید: این ضرب دیدگی به طور کامل عضله را درگیر کرده و موجب عدم توانایی در حرکت و کاهش دامنه حرکتی یا توقف آن می شود و از نوع آسیب های شدید و از نوع درجه سوم می باشد.
درمان ضرب دیدگی
معمولا رباط یا عضله دچار آسیب در طول زمان خودش خوب می شود. زخم بافت در محل پارگی به وسیله بافت های جدید ترمیم می شود. پس هدف اصلی درمان ضرب دیدگی ، کاهش التهاب، تورم و درد به حداقل ممکن و صبر برای بازگشت توانایی استفاده از مفصل یا عضله به طور عادی است.
برای ۷۲-۴۸ ساعت اولیه در ضرب دیدگی برای جلوگیری از صدمات بیشتر مراقبت کنید،چگونگی محافظت و مراقبت کنید بستگی به محل آسیب دارد مفصل یا عضله ضرب دیده را ۴۸تا۷۲ ساعت بعد از اسیب بی حرکت نگه دارید مثلا از عصای زیر بغل برای اسیب قوزک پا، زانو یا پا استفاده کنید.
بعد از اسیب فورا به مدت ۱۰تا۳۰ دقیقه از یخ استفاده کنید. مصرف کمتر از ۱۰ دقیقه تاثیر کمی بر ضرب دیدگی دارد و بیش از ۳۰ دقیقه ممکن است به پوست اسیب برساند. یک کیسه یخ را به همراه یخ های مکعب شکل در یک کیسه پلاستیکی یا حوله قرار دهید (یخ را مستقیما بر روی پوست قرار ندهید زیرا ممکن است باعث سوختگی ناشی از یخ شود) یک کیسه نخود فرنگی یخ زده و منجمد می تواند جایگزین شود. به ارامی کیسه یخ را بر روی ناحیه دچار آسیب قرار دهید. گمان می شود که سرمای یخ جریان خون رباط یا عضله دچار ضرب دیدگی را کاهش می دهد و ممکن است درد یا التهاب را کاهش دهد.بعضی از پزشکان پیشنهاد می کنند که هر ۲ ساعت به مدت ۱۵ دقیقه (در طول روز) در ۲۴تا۷۲ ساعت اولیه این روش را برای بهبود درد به کار ببرید. در هنگام خواب یخ را روی ناحیه دچار ضرب دیدگی قرار ندهید.
بستن و به هم فشردن ناحیه دچار آسیب با باندهای پارچه ای محافظتی موجود در بازار، تورم را کاهش می دهد و به استراحت مفصل کمک می کند. به هم فشردن به کمک نوارهای لوله ای شکل برای اغلب مفاصل دچار ضرب دیدگی استفاده می شود. یک فشار خفیف که خیلی سخت و ناخوشایند نباشد و جریان خون را متوقف نکند، ایده ال است.
داروخانه درباره سایز صحیح نوار به شما کمک خواهد کرد.حتما قبل از رفتن به رختخواب نوار مچ بند و امثال آن را باز کنید.ممکن است توصیه شود نوار را بعد از ۴۸ ساعت بردارید. زیرا ممکن است حرکت مفصل دچار ضرب دیدگی را که در این زمان باید با ازادی بیشتر در حال حرکت باشد، کاهش دهد.به هر حال گاهی اوقات نوار پا، زانو و قوزک پا، مدت بیشتری استفاده می شود تا کمتر مفصل دچار ضرب دیدگی حرکت کند و مفصل راحت تر باشد.