یبوست در دوران بارداری شایع است به طوریکه از هر ۴ خانم باردار ۳ نفر دچار یبوست و سایر مشکلات روده در دوران بارداری میشوند. در دوران بارداری به دلیل هورمون پروژسترون، فشار روی رحم و مصرف مکمل های آهن و ویتامین های موجود در بارداری احتمال یبوست بسیار زیاد میشود.
علل بروز یبوست در دوران بارداری
حدود سه چهارم زنان حامله با احساس درد در ناحیه شکم یبوست را تجربه می کنند. به طور کلی یبوست در بارداری ناشی از کند و شل شدن عضلات روده، کاهش حرکت و جابه جایی مدفوع و مواد غذایی است. حرکت کند مدفوع در روده نیز منجر به از دست دادن آب و سفت تر و خشک تر شدن روده شده و یبوست را تجدید می کند. اما علل اصلی بروز این مشکل چیست!
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی ناشی از بارداری موجب شل شدن عضلات روده در نتیجه کاهش حرکات روده ای می شود. این روند سرعت حرکت مواد غذایی داخل روده را کاهش می دهد و مدفوع آب بیشتری را از دست داده و سخت تر دفع می شود.
رژیم غذایی نامناسب
متاسفانه بسیاری از محصولات کارخانه ای مانند ماکارونی، کیک، شیرینی و نان سفید بر اثر تصفیه شدن، فیبر خود را از دست داده و مانند گچ سفت می شود؛ در نتیجه مصرف این مواد نه تنها این مشکل را حل نمی کند، بلکه زنان باردار را بیش تر مستعد یبوست قرار می دهد.
کاهش اشتها در دوران بارداری
تهوع و استفراغ یا به اصطلاح عامیانه ویار، منجر به کاهش اشتها و میل به غذا و آب در فرد باردار می شود. این امر موجب کاهش حرکات روده ای و ابتلا به یبوست می شود.
مکمل های آهن
مقدار بسیار زیادی از مکمل های آهن مصرفی در فرآیند هضم، جذب نشده و مانند یک توده چسبنده به مواد غذایی داخل روده می چسبند؛ در نتیجه آهن بسیار کمی وارد خون می شود. مصرف مکمل با آب فراوان تا حدودی می تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند
درمان یبوست بارداری با روش های طبیعی
- غذاهای غنی از فیبر: فیبر باعث حجیم شدن مواد در مجرای گوارشی شده و در نتیجه راحت تر دفع می شوند. خوشبختانه غذاهای غنی از فیبر زیادی هستند که می توانید از میان آنها انتخاب کنید:
- انواع توت، ذرت بو داده، لوبیا و حبوبات غلاف دار
- میوه های خشک شده همچون زردآلو، خرما، آلو، کشمش و انجیر.
- غلات کامل همچون جو دو سر و گل تاج خروس.
- آجیل و دانه های روغنی، از جمله بادام.
- میوه هایی همچون انواع توت، آووکادو و گلابی.
- سبزیجات آب پز (با هضم ساده تر و غنی از فیبر)
- منیزیم: درمان کلاسیک یبوست، منیزیم، ماده معدنی ضروری ای است که بدن ما برای کارکرد طبیعی به آن نیاز دارد – این ماده انقباضات عضلانی را تنظیم کرده و بعلاوه در رفع یبوست نقش دارد. برای یبوست، معمولاً منیزیم سیترات موثرترین ماده بوده و برای تقریباً تمام انواع یبوست در دوران بارداری اثربخش است.
- روغن جگر ماهی: روغن جگر ماهی یکی از طبیعی ترین درمان ها برای یبوست در دوران بارداری است و به نوعی بهترین ماده برای سلامت سیستم گوارش است. این ماده غنی از اسید چرب امگا 3 است که بدن ما نمی تواند تولید کند. اسیدهای چرب امگا 3 به کاهش التهاب در روده ها کمک می کنند و همچنین به تنظیم هورمون پروستاگلاندین نیز کمک می کند، تنظیم این هومون برای بهبود دفع محتویات روده ضروری است.
- روغن آناناس: روغن نارگیل نیز یکی دیگر از چربی های سالم است که به تسکین یبوست کمک می کند. این روغن سرشار از اسیدهای چربی میان زنجیره ای است، که انرژی سلول های روده را تأمین کرده، متابولیسم را بهبود بخشیده، دفع محتویات روده را تسهیل کرده و مدفوع را نرم می کند. اثر نرم کنندگی این روغن اصطکاک را نیز در حین دفع محتویات روده کاهش می دهد. با یک قاشق چای خوری شروع کنید و سپس می توانید تا دو قاشق چای خوری در روز نیز مصرف این روغن را افزایش دهید.
- آب فراوان: هنگامی که آب بدن کاهش می یابد، آب مورد نیاز خود را از روده ها تأمین می کند، بنابراین کم آبی منجر به یبوست در بارداری می شود. برای زنان باردار توصیه می شود تا حداقل 10 لیوان آب در روز بنوشند.
- مایعات گرم: تصور کنید که یک روز سرد زمستانی تنها با یک تی شرت بیرون هستید. احتمالاً ماهیچه های خود را منقبض می کند و به خود می پیچید تا سرما را تحمل کنید. حال خود را با همان تی شرت در یک ساحل گرم متصور شوید. بسیار راحت تر و آرام تر هستید. همین اتفاق وقتی که آب سرد می نوشید برای روده شما نیز می افتد – روده ها منقبض شده و محتویات خود را محکم در بر می گیرد، که باعث کند شدن حرکت روده ها می شود. مایعات گرم به روده شما کمک می کند تا آرام شود و یبوست بارداری را تسکین می دهد.
- فعالیت جسمانی متوسط: برای کمک به حرکت روده ها، فعالیت جسمانی خود را افزایش دهید. حتی 10 الی 15 دقیقه ورزش ملایم، مثل پیاده روی یا یوگا می تواند به تسکین برخی از علائم یبوست در بارداری کمک کند.
- پری بیوتیک و پروبیوتیک: اینولین یک فیبر قوی پری بیوتیک است که یبوست را کاهش داده و به تعداد دفعات تخلیه محتویات روده کمک می کند. سایر پرو بیوتیک های پیشنهادی، خصوصاً بی لاکتیس و ال روتری، باکتری های روده را تغییر می دهند تا به تسکین یبوست و افزایش تعداد دفعات تخلیه محتویات روده در هفته کمک کنند.
- غذاهای تخمیر شده: غذاهای تخمیر شده (ماست، کفیر) حاوی دو باکتری مفید هستند، لاکشتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم، مشکلات گوارشی از جمله یبوست را برطرف می کنند.
- شربت دایجستیو: شربت دایجستیو به صورت طبیعی تولید بزاق، مایعات معدوی و صفراوی را تحریک می کند که همگی اینها علائم ناراحت کننده همراه با یبوست در بارداری را کاهش می دهند. نمونه ها: سرکه سیب خام، آبلیمو ترش یا شیرین، گریپ فروت، چای گیاهی (انواع بابونه خطری برای بارداری ندارد).