فشار خون پایین معمولا با فشار خونی که به طور مداوم کمتر از ۶۰/۹۰ میلی متر جیوه باشد تشخیص داده می شود.برخی از افراد به طور طبیعی دارای فشار خون پایین هستند که هیچ علامتی ندارد. با این حال، اگر فشار خون بیش از حد کم باشد، می تواند بر روی جریان خون در سراسر بدن اثر بگذارد و فرد احساس سرگیجه، غش یا ناپایداری کند.
افت ناگهانی فشار خون اغلب در کسی که از وضعیت نشسته می خواهد بایستد رخ می دهد. این نوع فشار خون پایین به عنوان افت فشارخون وضعیتی شناخته می شود. افت فشارخون وضعیتی به عنوان یک عیب در سیستم عصبی خودکار (بخشی از سیستم عصبی است که اقدامات حیاتی غیر ارادی، مانند ضربان قلب را کنترل می کند) در نظر گرفته می شود تا به تغییرات ناگهانی واکنش های مناسب نشان دهد.به طور معمول، هنگامی که فردی می ایستد، مقداری خون در اندام تحتانی جمع می شود. این امر باعث افت فشار خون می شود. اما بدن به طور معمول به قلب پیام ارسال می کند که سریع تر بتپد تا رگ های خونی منقبض شوند و افت فشار خون را جبران کند. اگر این اتفاق نیافتد، و یا به آرامی اتفاق بیافتد، باعث ایجاد افت فشارخون وضعیتی می شود.خطر ابتلا به فشار خون پایین و فشار خون بالا به طور معمول با افزایش سن افزایش می یابد. برآورد شده است که ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال دارای افت فشار خون وضعیتی هستند.
علت های فشار خون پایین
فشار خون پایین می تواند در موارد زیر ایجاد شود:
- بارداری: در ۲۴ هفته اول بارداری، افت فشار خون معمول است.
- کاهش حجم خون: کاهش حجم خون می تواند باعث افت فشار خون شود. کاهش قابل توجه خون در اثر ضربه شدید، کم آبی بدن یا خونریزی شدید داخلی، می تواند باعث کاهش حجم خون شده و منجر به افت شدید فشار خون شود.
- مصرف داروها: تعدادی از داروها می توانند باعث کاهش فشار خون شوند، از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای کنترل فشارخون
- دیورتیک ها (داروهایی که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش حجم ادرار می شوند)
- داروهای قلبی مانند بتا بلوکرها
- داروهای درمان پارکینسون
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (که برای درمان اختلال افسردگی ماژور استفاده می شوند)
- داروهای اختلال نعوظ به ویژه در ترکیب با نیتروگلیسیرین، مواد مخدر و الکل
- مصرف همزمان داروهای فشار خون با برخی داروهای تجویز شده توسط پزشک یا برخی داروهای بدون نسخه
- مشکلات قلبی: ضربان قلب پایین (برادیکاردی)، مشکلات دریچه های قلب، سکته و نارسایی قلبی می توانند باعث ایجاد فشار خون پایین شوند. قلب ما ممکن است قادر به ایجاد گردش خون کافی برای تامین نیازهای بدن ما نباشد.
- اختلالات غدد درون ریز: برخی اختلالات غدد درون ریز می توانند منجر به بروز فشار خون پایین شوند. از جمله این مشکلات می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- کم کاری تیروئید
- بیماری پاراتیروئید
- نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)
- قند خون پایین
- دیابت
- عفونت شدید (شوک سپتیک): شوک سپتیک هنگامی اتفاق می افتد که باکتری ها از محل اصلی عفونت (اغلب در ریه ها، شکم یا مجاری ادراری) خارج و وارد جریان خون شوند. این باکتری ها بعد از آن سمومی تولید می کنند که بر رگ های خونی تأثیر می گذارد و منجر به کاهش شدید فشار خون می شود.
- واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی): شوک آنافیلاکتیک یک واکنش آلرژیک شدید و گاهاً کشنده است که می تواند در افرادی رخ دهد که به نیش زنبور، داروهایی مانند پنی سیلین یا مواد غذایی مانند بادام زمینی حساسیت زیادی دارند. این نوع شوک با مشکلات تنفسی، کهیر، خارش، تورم گلو و افت ناگهانی فشار خون مشخص می شود.
- افت فشار خون عصبی: در این اختلال، افت فشار خون پس از ایستادن طولانی مدت اتفاق می افتد و منجر به علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع و غش می شود. این وضعیت بیشتر برای افراد جوان اتفاق می افتد و دلیل آن، بروز اشکال در ارتباط طبیعی بین قلب و مغز است.
- کمبودهای تغذیه ای: کمبود ویتامین های اساسی مانند B۱۲ و اسید فولیک می تواند باعث کم خونی شود که به نوبه خود منجر به فشار خون پایین می شود.
علائم فشار خون پایین چیست؟
بیشتر پزشکان فقط در صورتی فشار خون پایین را خطرناک می دانند که پدیده ای طولانی مدت باشد و موجب بروز علائم و نشانه های قابل توجه شود. از علائم فشار خون پایین می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سرگیجه یا سبکی سر
- حالت تهوع
- پوست سرد و رنگ پریده
- تنفس سریع و کم عمق
- تشنگی غیرمعمول و کم آبی
- عدم تمرکز
- تاری دید
- خستگی
- غش (سنکوپ)
درمان فشار خون پایین
اگر افت فشار خون باعث بروز علایم خاصی نشود و یا نشانه ها و اثرات آن خفیف باشد، نیازی به درمان خاصی ندارد. اگر فرد علائم بیماری را نشان دهد، درمان به نوع عوامل زمینه ای بستگی دارد. برای مثال اگر مصرف دارویی خاص باعث افت فشار خون شده باشد، مصرف دارو متوقف و یا نوع دارو و میزان مصرف آن تغییر می کند. اگر دلیل کاهش فشار خون مشخص نباشد و روش درمانی خاصی وجود نداشته باشد، هدف نهایی بالا بردن فشار خون و کاهش علائم و نشانه ها خواهد بود. بسته به سن فرد، وضعیت سلامتی و نوع فشار خون پایین، راه های زیادی برای درمان این مشکل وجود دارد.
- استفاده از نمک بیش تر: پزشکان معمولاً توصیه می کنند که نمک زیاد مصرف نشود، چرا که سدیم موجود در این ماده می تواند فشار خون را تا حد زیادی بالا ببرد. اما استفاده از نمک زیاد برای افراد مبتلا به فشار خون پایین کمک کننده خواهد بود.
- اما از آن جایی که مقدار زیاد سدیم به نارسایی قلبی به خصوص در افراد مسن منجر خواهد شد، قبل از افزایش میزان نمک مصرفی در رژیم غذایی حتماً با پزشک مشورت کنید.
- نوشیدن مقدار آب بیش تر: مایعات حجم خون را بالا خواهد برد و از دهیدراته شدن بدن جلوگیری خواهد کرد. هر دوی این عوامل به درمان افت فشار خون کمک خواهد کرد.
- پوشیدن جوراب های متراکم مخصوص: جوراب های پلاستیکی مخصوصی که معمولاً برای تسکین درد واریس از آن ها استفاده می شود به درمان افت فشار خون هم کمک شایانی می کنند.
- داروها: داروهای زیادی برای مدیریت افت فشار خون در حالت ایستاده وجود دارد. برای مثال داروی فلودروکورتیزون (fludrocortisone) با افزایش حجم خون به درمان این نوع از کاهش فشار خون کمک خواهد کرد.
اگر فرد به نوع مزمن هیپوتانسیون ارتوستاتیک یا کاهش فشار خون پس از ایستادن مبتلا باشد، برای بالا بردن فشار خون در این حالت از داروی میدودرین (midodrine) استفاده می شود. این دارو با محدود کردن توانایی گشاد شدن رگ ها فشار خون را افزایش خواهد داد.
سبک زندگی و درمان های خانگی برای درمان فشار خون پایین
بر حسب اینکه چه عاملی باعث فشار خون پایین شده است، فرد می تواند با انجام اقداماتی شدت علایم را کم کرده و یا از آن جلوگیری کند.
- نوشیدن آب بیش تر و الکل کم تر: الکل باعث از بین رفتن آب بدن و یا دهیدراته شدن می شود و همین مسئله باعث کاهش فشار خون خواهد شد، مصرف الکل حتی در مقادیر کنترل شده هم چنین اثری به دنبال خواهد داشت. نوشیدن آب به مقدار کافی اما خطر دهیدراته شدن را از بدن دور کرده و فشار خون را افزایش خواهد داد.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم: با مصرف مقدار کافی از مواد غذایی مختلف، مواد مغذی مورد نیاز برای داشتن یک بدن سالم تامین خواهد شد. حتماً غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و گوشت مرغ و ماهی کم چربی را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- ساختار قامتی درست داشته باشد: به آهستگی وضعیت خود را از حالت دمر خوابیده یا نشسته به ایستاده تغییر دهید و این کار را به سرعت و با شدت انجام ندهید. هیچگاه در حال پا روی پا انداخته، ننشینید.بعد از بیدار شدن از خواب شبانه، اول به مدت چند دقیقه نفس عمیق کشیده و بعد پیش از ایستادن، به آرامی روی تخت بنشینید.
- وعده های غذایی کوچک کم کالری مصرف کنید: برای پیشگیری از افت فشار خون بعد از غذا خوردن، سعی کنید در طول روز وعده های غذایی متعدد در اندازه های کوچک مصرف کنید. مصرف مواد غذایی پر از کربوهیدرات از جمله سیب زمینی، برنج، پاستا و نان را محدود کنید.همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد که به صورت موقت و برای بالا بردن فشار خون به همراه وعده های غذایی قهوه کافئین دار یا چای سبز بنوشید. ولی از آن جایی که کافئین ممکن است باعث بروز مشکلات دیگری شود، حتماً پیش از مصرف نوشیدنی های کافئین دار با پزشک مشورت کنید.سر تخت را کمی بالاتر از حالت معمول قرار دهید، این کار کمک می کند تا با اثر جاذبه مقابله کنید.اگر در هنگام ایستادن علائم افت فشار خون خود را نشان می دهند، با پاهای خود حرکت قیچی را انجام دهید و به آن ها فشار وارد کنید، یا اینکه یک پای خود را روی یک لبه یا صندلی قرار داده و تا حد ممکن به جلو خم شوید. این حرکات باعث جریان خون از پاها به سمت قلب خواهد شد.
با توجه به انچه ذکر شد تیم سلامت ساعد نیوز تلاش کرد مطالبی در مورد درمان فشار خون پایین و نکات مهم پیرامون آن به شما کاربران عزیز ارائه دهد . امیدواریم این مطالب مفید واقع شده باشند با ما همراه باشید ...
فشار خون بالا و نحوه ی درمان آن
