سنگ لوزه زمانی تشکیل می شود که باقی ماندهٔ چیزهایی مانند غذا، سلول های مرده و… در لوزه به دام بیفتند. کم کم این چیزها سخت شده و موجب تشکیل سنگ لوزه می شوند. سنگ لوزه می تواند موجب تحریک لوزه و گلو بشود. سنگ لوزه معمولا به شکل تودهٔ سخت زرد یا سفیدرنگ به وجود می آید و اندازهٔ آن از بسیار کوچک تا بسیار بزرگ متغیر است. بزرگ ترین سنگ لوزهٔ ثبت شده متعلق به سال ۱۹۳۶ میلادی با اندازه ۱۴٫۵ نیم سانتی متر بوده است.
چه بیماری هایی، علائم شبیه سنگ لوزه دارند؟
لوزه های شما علاوه بر سنگ لوزه، دچار سایر بیماری های مرتبط با لوزه نیز می شوند. گاهی علائم این بیماری ها، شبیه به علائم سنگ لوزه هستند. تشخیص این که بیماری سنگ لوزه است یا دیگر بیماری های مربوط به لوزه، برعهده پزشک متخصص است.
اگر احساس می کنید لوزه هایتان قرمز و ملتهب است، بلعیدن برای تان سخت است، علت آن ممکن است وجود عفونت در گلوها باشد.سایر بیماری هایی که علائمی مشابه سنگ لوزه دارند، شامل موارد زیر می شوند:
- گلودرد استرپتوکوکی: اگر درد شدید در گلو یا انتهای دهان احساس می کنید ممکن است گلو درد با منشا استرپتوکوک باشد. این بیماری شبیه تونسیلیت است و با تب همراه است.
- بیماری لثه و پوسیدگی دندان: مشکلات و عفونت های دندان ها و لثه ها می تواند به آرواره، گوش و یا حتی گلو هم برسد. پس گاهی منشا گلودرد می تواند عفونت های درمان نشده دندان و لثه باشد.
- سرطان لوزه: درد در ته حلق و دهان ممکن است به علت سرطان لوزه نیز به وجود آید. درد در گوش ها و حلق، مشکل در بلع و خون در دهان از سایر علائم این بیماری است. این درد مداوم و پایدار است.
پیشگیری از تشکیل سنگ لوزه
برخی از افراد نسبت به بقیه بیشتر مستعد سنگ لوزه اند، اما شما می توانید با رعایت نکات زیر از ابتلا به سنگ لوزه پیشگیری کنید:
به بهداشت دهان و دندان های تان اهمیت بدهید.
به طور مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
شستن دهان و لوزه ها با اسپری آب می تواند باکتری ها و ذرات را از روی لوزه های تان پاک کند و ریسک تشکیل سنگ لوزه را به حداقل برساند.
درمان سنگ لوزه
معمولا می توان سنگ لوزه را در خانه نیز درمان کرد. آنها اغلب با غرغره کردن شدید مایعات جدا می شوند. اگر سنگ لوزه را در انتهای گلویتان می بینید، ولی عوارضی را احساس نمی کنید، مجبور به نابودی آن نیستید.می توان برای از بین بردن سنگ لوزه از یک گوش پاک کن تمیز استفاده کرد و سنگ لوزه را شل کرد. باید گوش پاک کن را در جایی بگذارید که سنگ به سمت دهان و بیرون بیاید، نه به سمت داخل گلو. مراقب باشید که فشار زیاد وارد نکنید. زیرا با این کار احتمال آسیب زدن به گلو وجود دارد. همچنین برای برداشتن سنگ لوزه از انگشتان یا اجسام تیز استفاده نکنید.
غرغره کردن با آب نمک گرم نیز راهی دیگر برای ازبین بردن سنگ لوزه است.
در موارد زیر می توانید به پزشک مراجعه بکنید:
- داشتن علائم سنگ لوزه، اما سنگ لوزه دیده نشود.
- برداشتن سنگ لوزه در خانه امکان پذیر نباشد یا تنها بتوانید بخشی از آن را بردارید.
- لوزه ها قرمز، متورم و دردناک بشوند.
- پس از برداشتن سنگ لوزه در خانه، احساس درد بکنید.
ممکن است پزشک برای ازبین بردن سنگ لوزه از لیزر استفاده کند.
همچنین به کمک فرایندی به نام «کریپتولیز» می توان با تغیراتی در شکل لوزه از تعداد شکاف های موجود در لوزه کاست و مانع از رشد سنگ لوزه شد. این فرایند را می توان به کمک بی حسی موضعی انجام داد و فرد پس از گذشت یک هفته می تواند فعالیت ها و رژیم غذایی طبیعی خود را از سر بگیرد. بااین حال سنگ لوزه ممکن است دوباره رشد بکند.
تنها راه پیشگیری قطعی از بروز سنگ لوزه، برداشتن لوزه ها از طریق عمل «تانسیلکتومی» است. اگرچه در موارد نادری ممکن است لوزه ها دوباره رشد بکنند.
تانسیلکتومی عمل تقریبا بی خطری است. اما ممکن است درد گلو تا چند روز پس از جراحی ادامه داشته باشد. همانند سایر عمل های جراحی، تانسیلکتومی نیز خطر هایی به همراه دارد. این خطرها شامل خونریزی، عفونت، مشکلات تنفسی ناشی از تورم و در مواردی نادر واکنش های کشندهٔ مرتبط با بیهوشی است. اگر سنگ لوزه در زندگی طبیعی تان خلل چندانی وارد نمی کند، انجام تانسیلکتومی حتی با وجود خطرات اندکش توصیه نمی شود.