سردردهای خوشه ای سردردهای شدیداً دردناکی است که به صورت کلاستر رخ می دهد. شما چرخه هایی از حملات سردرد را تجربه می کنید که به دنبال آن دورههای بدون سردرد وجود دارد. دفعات سردردهای شما در طول این چرخه ها متفاوت است.برخی از افراد یک روز در میان و برخی هر روز دچار سردردهای خوشه ای می شوند. درد ناشی از سردردهای خوشه ای می تواند بسیار شدید باشد. سردردهای خوشه ای در سنین نوجوانی و میانسالی شایع هستند اما در هر سنی ممکن است بروز کنند.
همانطور که برای بسیاری از بیماری ها و یا ناراحتی ها، داروها و درمان های موثری وجود دارد، شما همچنین می توانید سردردهای خوشه ای را با ترکیب داروهای طبیعی مانند ورزش سبک یا فیزیوتراپی با رژیم غذایی بهتر و سبک زندگی سالم و بدون استرس، درد و ناراحتی خود را برطرف کنید.
انواع سردردهای خوشه ای
دو نوع سردرد خوشه ای وجود دارد: اپیزودیک ومزمن
- سردردهای خوشه ای اپیزودیک به طور منظم بین یک هفته تا یک سال و به دنبال آن یک دوره بدون سردرد از یک ماه یا بیشتر رخ می دهد.
- سردرد خوشه ای به طور منظم رخ می دهد بین یک هفته و یک سال، پس از یک دوره بدون سردرد از یک ماه یا بیشتر..
فردی که سردردهای خوشه ای اپیزودیک دارد ممکن است دچار سردردهای خوشه ای مزمن شود و بالعکس.
در مواردی که علائمی از سر درد خوشه ای را تجربه می کنید، علاوه بر داروهای تجویز شده، می توانید برای بهتر شدن سر درد خوشه ای تغییرات خاصی در سبک زندگی، رژیم غذایی و برنامه روزانه خود ایجاد کنید.
کمپرس سرد یا گرم
یک راه حل آسان برای سر درد خوشه ای استفاده از کمپرس سرد است. یخ درمانی، تأثیر بی حسی بر درد دارد. کیسه ای از سبزیجات یخ زده را بردارید یا چند قطعه یخ را در یک دستمال بپیچید. این را در پشت گردن خود بمالید. روش دیگر، می توانید یک دستمال را در آب سرد فرو کنید و آن را به مدت 5 دقیقه روی سر خود قرار دهید. در صورت نیاز چندین بار تکرار کنید.
گرما کمک می کند تا عضلات گردن شل شود و سر درد ضربان دار بهتر شود. دوش آب گرم بگیرید و بگذارید آب روی گردن چکه کند. این به شل شدن عضلات گردن کمک می کند. یک پارچه نخی را پشت گردن خود نگه دارید و یک کیسه آب گرم را روی آن قرار دهید. آن را به مدت 10-15 دقیقه روشن نگه دارید.
طب فشاری
طب فشاری یک روش پر کاربرد در طب چینی است. فشار روی نقاط خاصی از انگشتان و دست ها ایجاد می شود که به آنها acupoints گفته می شود. تحریک این نقاط با فشار می تواند به کاهش درد و چندین بیماری و سلامتی کمک کند. طب فشاری به عنوان یک روش درمانی جایگزین برای افرادی که ازسر درد مزمن و سایر دردهای آسیب زا محسوب می شود.
ماساژ درمانی
ماساژ آرام سر می تواند با بهبود فعالیت سروتونین و تحریک گیرنده های سروتونین با کاهش دفعات و علائم سر درد، به بهبودی سر درد کمک کند. همچنین می تواند با بستن سیگنال های درد ناشی از سر درد به مغز، در تسکین سر درد موثر باشد. با استفاده از دو انگشت اول، سر خود را به آرامی و با حرکت دورانی ماساژ دهید. فشار صحیح روی نقاط فشار تسکین دهنده درد که در قاعده جمجمه، گوشه چشم و بین ابرو قرار گرفته اند می تواند به تسکین درد کمک کند.
روش دیگر، می توانید با مخلوط کردن 2 قاشق غذاخوری روغن کنجد داغ و نصف قاشق چای خوری پودر هل و پودر دارچین، روغن ماساژ تهیه کنید. از این مخلوط برای ماساژ پیشانی خود استفاده کنید. ترکیبی از روغن را برای چند ساعت روی پیشانی خود بگذارید.
درمان با کایروپراکتیک
با مراقبت های کایروپراکتیک می توان سر دردهای خوشه ای را از بین برد. کایروپراکتیک تراپی، روند درمانی است که در آن یک پزشک با استفاده از دستان خود به رفع تنش در اطراف استخوان ها، مفاصل و عضلات ناحیه گردن کمک می کند. اگرچه این روش درمانی دردناک نیست، اما هر نوع احساس ناراحتی باید به پزشک گزارش شود.
روغن های اساسی
روغن های اساسی دارای خواص ضد اسپاسم و ضد التهابی هستند که می توانند بر روی اعصاب اثر تسکین دهنده داشته و به آرامش سر درد کمک کنند. از مصرف خوراکی هر روغن اساسی به عنوان تسکین دهنده سر دردهای خوشه ای خودداری کنید.
روغن مرزنجوش
برگ های تازه و خشک گیاه مرزنجوشبه یک روغن اساسی تبدیل می شود که خاصیت ضد درد دارد. وقتی این روغن را روی شقیقه ها ماساژ دهید، گردش خون را افزایش می دهد. همچنین باعث آرامش ذهن و بدن می شود و به استرس و اضطراب کمک می کند. از این روغن در حمام و برای ماساژ سر استفاده کنید.
روغن رزماری
روغن رزماری به دلیل ماده فعال کننده آن، دارای خواص تسکین دهنده و ضد التهابی است. این خواص می تواند به تسکین سر درد کمک کند. بررسی ها نشان داده که رزماری دارای خواص ضد التهابی و تسکین دهنده درد است، بنابراین انتخاب مناسبی برای درمان سر درد است. چند قطره روغن رزماری را در 1 قاشق غذاخوری روغن حامل مخلوط کنید و از مخلوط روغن برای ماساژ شقیقه های خود استفاده کنید؛ اما مصرف آن روغن رزماری برای کسانی که از فشار خون بالا یا صرع رنج می برند توصیه نمی شود.
روغن نعناع
روغن نعناع دارای ترکیب غنی از منتول است که به عنوان یک اثر ضد درد در سر درد شناخته شده است. این روغن با باز کردن رگ های خونی بسته شده به تسکین سر درد خوشه ای کمک می کند. یک مطالعه نشان داد که محلول 10 درصد روغن نعناع فلفلی در اتانول می تواند به طور موثر سر درد را در کودکان بالای 6 سال و همچنین در بزرگسالان درمان کند. 3 قطره روغن اساسی نعناع را در 1 قاشق غذاخوری روغن بادام یا روغن زیتون حل کنید. از این مخلوط روغن برای ماساژ شقیقه های خود استفاده کنید.
همچنین می توانید برگ های نعناع آسیاب شده را روی پیشانی خود قرار دهید. روش دیگر، استنشاق بخارنعناع فلفلی است. به یک تشت کوچک آب جوش، چند قطره روغن ضروری نعناع فلفلی اضافه کنید. بخارات خارج شده از ظرف را برای چند دقیقه استنشاق کنید.
درمان سردرد خوشه ای
از آنجاییکه سردرد خوشه ای بسیار دردناک بوده و فرد را بی قرار می کند، برای فرد مبتلا بسیار آزار دهنده است و حتما نیاز به درمان صحیح دارد ولی متاسفانه سردرد کلاستر، بخوبی میگرن به درمان جواب نمی دهد و جواب به درمان در آن سخت می باشد.درمان مرحله حاد حمله شامل تریپتانها مثل سوماتریپتان و ریزاتریپتان، ارگوتامین، لیدوکایین (اسپری) و اکسیژن است. دیده شده ماسک اکسیژن خالص 100% برای مدت 15 دقیقه ممکن است موجب فروکش کردن حمله شود. همچنین در مواردی دوش آب گرم باعث کاهش سردرد خوشه ای میشود.درمانهای نگهدارنده شامل داروهایی است که فرد روزانه باید استفاده کند تا دچار حمله سردرد نشود. این داروها ممکن است طول مدت پریود حمله های کلاستر را کاهش داده و باعث زودتر فروکش کردن آن شوند و آنها عبارتند از:
1- کورتیکواستروییدها مثل پردنیزولون خوراکی با دوز کافی برای مدت کوتاه
2- سدیم والپروات
3- ارگوتامین که شب قبل از خواب مصرف می شود تا حمله های شبانه در خواب رخ ندهد (تنها موردی که ارگوتامین به عنوان درمان پیشگیری کننده بکار می رود، اینجاست)
4- گاباپنتین
5- توپیرامات
6- وراپامیل
7- لیتیوم
بلاک عصب پس سری (Occipital nerve block)
پزشک متخصص سردرد ممکن است تزریق کورتون و مواد بی حس کننده در محل عصب پس سری انجام دهد و با بلاک کردن آن باعث کاهش درد شود. این درمان طول مدت اثر کوتاهی دارد و موقتی است و فقط در مواردی که بیمار درد غیر قابل تحمل داشته و نتواند تا اثر کردن داروهای نگهدارنده تحمل کند انجام می شود.
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
به احتمال زیاد شما در ابتدا نزد پزشک خانوادگی تان می روید اما ممکن است به پزشکی که در زمینه ی درمان درد و اختلالات سیستم عصبی آموزش دیده است (متخصص مغز و اعصاب) ارجاع داده شوید.در ادامه برخی از اطلاعاتی را که به شما کمک می کنند برای ملاقات با پزشک آماده شوید، می خوانید.
آنچه می توانید انجام بدهید
هنگام نوبت گرفتن بپرسید که آیا لازم است از قبل کار به خصوصی انجام بدهید- مانند ناشتا بودن برای یک آزمایش خاص- یا خیر.
یکی از مفیدترین کارهایی که می توانید انجام بدهید، داشتن یک دفترچه برای ثبت سردردهایتان است. هر بار که دچار سردرد شدید، جزئیاتی را که ممکن است به پزشک تان در تشخیص نوع سردرد و کشف محرک های احتمالی آن کمک کند، یادداشت کنید.
- تاریخ: ترسیم تاریخ و زمان هر سردرد بر روی نمودار به شما کمک می کند الگوی سردردتان را شناسایی کنید.
- مدت: هر سردرد چه مدت طول می کشد؟
- شدت: در مقیاسی از ۱ تا ۱۰ به میزان سردردتان امتیاز بدهید
- محرک ها: محرک های احتمالی سردرد را که ممکن است باعث سردردتان شده باشند، یادداشت کنید مانند غذاهای خاص، صداها، عطرها، فعالیت بدنی یا خوابیدن بیش ازحد.
- علائم: آیا قبل از سردرد هیچ گونه علامتی مانند اورا داشته اید؟
- داروها: تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های غذایی ازجمله دُز مصرف آنها را یادداشت کنید؛ حتی اگر فکر می کنید ارتباطی به سردردتان ندارند.
- تسکین: آیا تابه حال تجربه ای از تسکین درد داشته اید، یعنی از سردرد شدید تا بهبودی کامل؟
درصورت امکان یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان تان را همراه خود ببرید تا در یادآوری اطلاعاتی که از پزشک دریافت می کنید، به شما کمک کنند.