سردرد کلاستر (خوشه ای) چیست؟

درمان خانگی سردرد خوشه ای ، به تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی مناسب بستگی دارد. به طور کلی، دلیل اصلی سر دردهای خوشه ای هنوز مشخص نیست. گفته می شود که این سر دردها نتیجه ترشح ناگهانی ترکیبات بیوشیمیایی مانند سروتونین و هیستامین ها باشد که به عنوان محرک عمل می کنند. برخی از عوامل محرک برای تشدید سر درد خوشه ای عبارتند از:

• الکل
• ژنتیک
• سیگار کشیدن
• داروهای خاصی از جمله نیتروگلیسیرین
• فعالیت بدنی، خصوصاً ورزش در هوای گرم
• ارتفاع زیاد هنگام مسافرت هوایی یا پیاده روی
• نور شدید، از جمله نور خورشید همراه با گرما یا دمای بالا
• غذاهای خاصی مانند صدف، ماهی دودی و گوشت های کنسرو شده
• خستگی چشم به عنوان محرک احتمالی سر دردهای خوشه ای شناخته نمی شود.

مشخصات سردرد کلاستر

چند مشخصه است که سردرد خوشه ی را از بقیه انواع سردرد متمایز می کند.

1- سرعت: سردرد خوشه ای معمولا بسرعت در عرض 5 الی 10 دقیقه به حداکثر شدت خود می رسد.

2- درد: تقریبا همیشه در یک طرف سر ایجاد می شود، وقتی یک دوره سردرد خوشه ای فروکش کرد و دوره بعدی شروع شد، درد می تواند سمت مقابل سر را درگیر کند اما این مسئله بندرت اتفاق می افتد.

درد اغلب ماهیت سوزاننده یا سوراخ کننده دارد. البته ممکن است گاهی ضرباندار یا مداوم باشد. درد در پشت و اطراف حدقه چشم اتفاق می افتد ولی ممکن است به پیشانی، شقیقه، بینی، گونه و فک همان سمت انتشار یابد. پوست سر ممکن است حساس شود و گاهی ممکن است در شقیقه ها احساس ضربان وجود داشته باشد.

3- مدت زمان کوتاه: سردرد خوشه ای معمولا بین 30 تا 90 دقیقه طول می کشد ولی میتواند در حد 15 دقیقه باشد یا به 2-3 ساعت هم برسد ولی حتما زیر 4 ساعت است برعکس میگرن. حمله های سردرد ممکن است به فاصله 1 روز درمیان ایجاد شود یا تا 8 بار در روز تکرار شود.

4- قابل پیش بینی: حمله ها بنظر می رسد با ریتم سیرکادین 24 ساعته بدن مرتبط باشد، حمله های سردرد خوشه ای معمولا در یک زمان مشخص از روز یا شب اتفاق می افتد و به همین خاطر سردرد زنگ ساعت (Alarm clock headache) نام دارند. حمله های سردرد خوشه ای ممکن است1 تا 2 ساعت بعد از به خواب رفتن فرد را از خواب بیدار کند. حملات شبانه شایعتر از حملات روزانه است.

5- تکرار: بیشتر بیماران مبتلا به سردرد خوشه ای حملات سردرد روزانه از 2 هفته تا 3 ماه را تجربه می کنند بعد از این دوره ممکن است برای مدتی بدون حمله باقی بمانند (حداقل 2 هفته) و بعد دوباره سردرد شروع می شود.

سردرد های تنشی چیست؟

دوره ی خوشه ای

یک دوره ی خوشه ای به طورکلی از ۶ تا ۱۲ هفته طول می کشد. تاریخ شروع و مدت هر دوره ی خوشه ای ممکن است مانند سایر دوره ها باشد. به عنوان مثال دوره های خوشه ای می توانند به صورت فصلی مثلا هر بهار یا پاییز اتفاق بیفتند.

اکثر افراد سردردهای خوشه ای اپیزودیک دارند. این نوع سردردها از یک هفته تا یک سال طول می کشند و بعد از آن یک دوره ی بهبودی موقت بدون درد وجود خواهد داشت که می تواند تا ۱۲ ماه قبل از آغاز سردرد خوشه ای بعدی به طول بینجامد.

دوره های خوشه ای مزمن ممکن است بیش از یک سال ادامه داشته باشد و دوره ی بدون درد می تواند کمتر از یک ماه طول بکشد.

در طول یک دوره ی خوشه ای:

• سردردها معمولا هر روز و گاهی اوقات روزی چند بار اتفاق می افتند؛
• یک حمله ی سردرد می تواند از ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول بکشد؛
• حملات اغلب هر روز در یک زمان خاص اتفاق می افتند؛
• اکثر حملات در شب و معمولا یک تا دو ساعت بعد از رفتن به رختخواب رخ می دهند.

درد ناشی از حملات خوشه ای معمولا به طور ناگهانی پایان می یابد و شدت آن به سرعت کم می شود. اکثر افراد پس از حملات سردرد خوشه ای هیچ دردی ندارند اما دچار خستگی شدید هستند.

درمان های خانگی و سبک زندگی

اقدامات زیر ممکن است به پیشگیری از حمله ی خوشه ای در طول دوره ی خوشه ای کمک کنند:

• تنظیم ساعت خواب: دوره های سردرد خوشه ای می توانند با تغییر در برنامه ی خواب نرمال شما آغاز شوند. در طول یک دوره ی خوشه ای، روال خواب معمول تان را دنبال کنید.
• اجتناب از مصرف الکل: مصرف الکل ازجمله آبجو و شراب، به سرعت باعث بروز سردرد در طول یک دوره ی خوشه ای می شود.