مچ دست از ۸ استخوان کوچک به نام کارپال (carpal) تشکیل شده است . گروهی از رباط ها این استخوان ها را در یک جا نگه داشته و به آن ها اجازه حرکت می دهند. پارگی هر کدام از این رباط ها باعث می شود که یک یا دو استخوان کارپال از مکان معمول خود جا به جا شده و در نتیجه در رفتگی مچ دست (dislocated wrist) رخ دهد.در حالی که در رفتگی مچ دست می تواند همه ی ۸ استخوان کارپال را درگیر کند، استخوان هلالی یا لونیت و استخوان ناوی یا اسکافوئید هم تحت تاثیر قرار می گیرند. این دو استخوان بین استخوان های زند زبرین و زند زیرین در ساعد و دیگر استخوان های کوچک تر در مچ دست یک پل تشکیل می دهند.
انواع دررفتگی های مچ دست
در رفتگی مچ دست انواع مختلفی دارد:
- در رفتگی استخوان هلالی قدامی (Anterior lunate dislocation): در این نوع از دررفتگی استخوان هلالی می چرخد در حالی که دیگر استخوان ها در جای خود قرار دارند.
- در رفتگی پری لونیت (Perilunate dislocation): در این نوع دررفتگی استخوان هلالی و سه رباط اطراف آن درگیر می شوند.
- شکستگی گالزی (Galeazzi fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زبرین و دررفتگی مفصل رادیواولنار (مفصلی بین سر زند زبرین و بریدگی رادیال استخوان زند زیرین) است .
- شکستگی مونتژیا (Monteggia fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زیرین و دررفتگی یکی از دو سر استخوان زند زبرین است.
علل دررفتگی مچ دست
- عموماً دررفتگی دست به دلیل زمین خوردن با دست های باز و کشیده اتفاق می افتد.
- دررفتگی مچ دست اغلب در ورزش های پربرخورد اتفاق می افتد که در آنها احتمال برخورد ورزشکاران با یکدیگر بسیار زیاد است.
- زمین خوردن در هنگام انجام ورزش هایی مثل فوتبال، شیرجه، بسکتبال و…
- وزنه برداری هم در برخی مواقع ممکن است باعث دررفتگی مچ دست شود.
- زمین خوردن در هنگام اسکیت
- اگر سابقه آسیب دیدگی در مچ دست وجود داشته باشد و نیرو و فشاری هنگام زمین خوردن به آن وارد شود احتمال دررفتگی مچ دست زیاد می شود.
- دررفتگی مچ دست ممکن است در اثر تصادفات رانندگی نیز رخ دهد.
- آسیب دیدگی ها و جراحات پیش بینی نشده
درمان دررفتگی مچ دست
نکته مهم در درمان این عارضه این است که در اسرع وقت اقدامات درمانی انجام شود. تأخیر در درمان دررفتگی مچ دست باعث می شود که استخوان یا مفصل مچ دست از شکل طبیعی خود خارج شده که مانع عملکرد صحیح دست و مچ دست می شود. درمان سریع دررفتگی مچ دست احتمال شکستگی دوباره آن را هم کاهش می دهد.
جا انداختن مچ دست
معمولاً اقدامات اولیه برای جاانداختن مچ دست کافی است زیرا استخوان مچ دست فقط از محل صحیح خود خارج شده است. اینکار با جااندازی بسته و گچ گرفتن دست انجام می شود. ممکن است بهبود دررفتگی دست تا دوماه طول بکشد.
روش درمانی RICE
روش درمانی RICE که شامل استراحت و پرهیز از انجام فعالیت های شدید بوده (Rest)، قرار دادن یخ در محل آسیب (Icing)، استفاده از پانسمان های فشاری (compression) و بالا نگه داشتن مچ آسیب دیده (Elevation) می شود.
از یخ و کمپرس سرد استفاده کنید
استفاده از یخ در محل ایجاد آسیب، می تواند به کاهش التهاب، تورم و خونریزی داخلی کمک کند. عمل یخ گذاری باید هر چه زود تر پس از ایجاد آسیب عملی شود. این عمل باید به مدت حداقل دو روز و در هر بار 20 دقیقه، انجام شود. کمپرس یعنی اعمال فشار به منظور جلوگیری از ایجاد تورم. کمپرس سرد یا بسته های یخ، می توانند با ترکیب یخ و فشار، التهاب، تورم و درد مچ دست را محدود کنند.
مچ دست را استراحت داده و آن را بالا نگه دارید
استراحت دادن مچ دست آسیب دیده اولین قدم برای درمان آن می باشد. ادامه ی استفاده از یک مچ آسیب دیده، می تواند باعث وارد شدن فشار بیشتر به آن و در نتیجه آسیب های بعدی شود. این کار باعث طولانی تر شدن مدت بهبودی در رفتگی و همچنین سخت تر و درناک تر شدن درمان آن خواهد شد. همچنین باید بلافاصله پس از ایجاد آسیب، مچ دست را بالا ببرید. بالا تر نگه داشتن مچ از سطح قلب تا حد امکان، برای 24 ساعت اول پس از آسیب، می تواند التهاب و خونریزی داخلی را کاهش دهد و باعث بهبودی سریع تر مچ گردد.
دارو های مسکن درد
دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند درد و التهاب را کاهش دهند. دارو هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، از دارو های تاثیر گذاری هستند که نیازی به نسخه ی پزشک نداشته و می توانید برای در رفتگی مچ خود، آن ها را مصرف کنید. برای موارد شدید تر مانند پیچ خورگی و در رفتگی های حاد که بعضا منجر به شکستگی می شوند، ممکن است دارو های مسکن مخدر تجویز شوند.
فیزیوتراپی
با پیش رفتن فرایند بهبودی مچ، توصیه می شود که از فیزیوتراپی به منظور باز گردانی عملکرد کامل مچ، استفاده شود. پس از ایجاد آسیب، عدم تحرک، درمان و استراحت مچ، قدرت آن کم تر از چیزی خواهد بود که به یاد دارید. تمرینات درمانی به منظور کمک به تقویت مفصل و باز گردانی محدوده ی حرکتی مچ انجام می شوند تا فرد بتواند پس از بهبودی، از مچ خود به طور طبیعی استفاده کند.
بهبودی چه مدت طول می کشد ؟
زمان بهبودی برای دررفتگی مچ دست بستگی به میزان شدت آن دارد. اگر فقط به یک درمان ریداکشن نیاز داشته باشید، باید طی دو یا سه ماه بهبود پیدا کنید. اما اگر به عمل جراحی نیاز داشته باشید، شش ماه تا یک سال طول می کشد تا به طور کامل بهبود یابید.
صرف نظر از نوع درمانی که دریافت می کنید، برای بازیابی قدرت و انعطاف پذیری در مچ دست، باید فیزیوتراپی انجام دهید. ممکن است در دوران نقاهت نیاز به مراجعه به یک فیزیوتراپیست یا انجام تمرینات ملایم داشته باشید. در دوران بهبودی سعی کنید تا جایی که می توانید از فشار آوردن به مچ دست خود خودداری کنید.
آسیب دیدگی مچ دست می تواند تأثیر زیادی بر زندگی روزمره شما داشته باشد. به همین دلیل ضروری است که به دنبال درمان سریع هر نوع آسیب مچ دست خود باشید.
بسته به اینکه به عمل جراحی نیاز دارید یا خیر، برای بهبودی کامل به دو ماه تا یک سال زمان نیاز دارید. حتی بعد از بهبودی نیز ممکن است در هنگام انجام کارهایی که فشار زیادی روی مچ دست شما وارد می کند، مانند بلند کردن اجسام سنگین، با مشکل مواجه شوید.
آیا می توان از این آسیب جلوگیری کرد؟
علاوه بر کمک کردن به افراد در جلوگیری از ناتوانی بلند مدت بعد از دررفتگی مچ دست، فیزیوتراپیست ها می توانند به افراد مختلفی که در معرض خطر آسیب دیدگی مچ دست هستند نیز کمک کنند.
- درمورد افزایش سن، جلوگیری از سقوط و سایر آسیب ها بهترین روش برای جلوگیری از شکستگی است. فیزیوتراپیست ها در تعیین خطر افتادن شما متخصص هستند و می توانند نحوه انجام تمرینات تعادلی و اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از افتادن به شما یاد دهند. آن ها همچنین می توانند محیط کار و خانه را ارزیابی کنند تا از امنیت روزمره محیط شما اطمینان حاصل کنند.
- برای زنان یائسه که پوکی استخوان منجر به خطر بیشتر دررفتگی مچ دست می شود، یک متخصص فیزیوتراپی می تواند تمرینات تحمل وزن را با شما کار کند تا به ساخت استخوان های قوی تر کمک کند. علاوه بر این، فیزیوتراپیست ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه برای دریافت مکمل های ویتامین D یا سایر تغییرات رژیم غذایی ارجاع دهد تا به تقویت استخوان های شما کمک کند. آموزش پاسچر مناسب و مکانیک بدن و تکنیک های محافظت مفصل می تواند در جلوگیری از دررفتگی مچ دست مفید باشد.
- در کودکان، پوشیدن وسایل محافظ مناسب، مانند محافظ مچ دست، می تواند خطر ابتلا به دررفتگی مچ دست را هنگام انجام ورزش های خاص کاهش دهد. مطمئن باشید که وسایل زمین بازی که کودک شما از آن استفاده می کند بی خطر است و بر روی یک سطح نرم قرار گرفته اند. این کار می تواند خطر دررفتگی مچ دست در اثر افتادن را کاهش دهد.
دررفتگی مچ دست یکی از انواع دررفتگی های استخوان است که باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در زندگی می شود و به بیمار استرس و نگرانی زیادی وارد می کند. دراین مقاله به تمام نکات ابهام آمیز درباره ی این موضوع پرداختیم.
در مورد دررفتگی مفصل چه می دانید؟
