دررفتگی آسیبی است که انتهای استخوان ها از وضعیت طبیعی خود خارج می شوند. دلیل این وضعیت معمولاً ضربه ناشی از سقوط، تصادف یا برخورد در حین ورزش های برخوردی یا پر سرعت است.دررفتگی معمولاً مفاصل بزرگتر بدن را شامل می شود. شایع ترین محل آسیب دیدگی در بزرگسالان، شانه و در کودکان، آرنج است. انگشت شست و دیگر انگشتان نیز در صورتی که تحت فشار و با روش اشتباه خم شوند، آسیب پذیر هستند.این آسیب به طور موقتی باعث تغییر شکل و بی حرکتی در مفاصل شما می شود و ممکن است منجر به درد شدید ناگهانی و تورم شود. دررفتگی برای بازگشتن استخوان ها به وضعیت مناسب خود، نیازمند مراقبت سریع پزشکی است.
اگر فکر می کنید دچار دررفتگی مفصل شده اید:
- مراقبت های پزشکی را به تعویق نیاندازید. بلافاصله پیگیر درمان پزشکی باشید.
- مفصل را حرکت ندهید. تا زمان دریافت کمک، مفصل آسیب دیده را در حالت ثابت نگه دارید. سعی نکنید مفصل دررفته را حرکت داده یا آن را با زور به جای خود برگردانید. این کار می تواند به مفصل و عضلات، رباط ها، اعصاب یا رگ های خونی اطراف آن آسیب برساند.
- روی مفصل آسیب دیده، یخ بگذارید. این کار می تواند با کنترل خونریزی داخلی و جمع شدن مایعات اطراف مفصل آسیب دیده، تورم را کاهش دهد.
علت پایداری مفصل
عواملی که موجب میشوند این دو استخوان در کنار یکدیگر باقی بمانند را عوامل پایداری آن مفصل مینامند. این عوامل متعددند و هر کدام از آنها ممکن است در یک مفصل اهمیت بیشتری داشته باشد. مهمترین این عوامل عبارتند از
- شکل استخوان ها. مثلا در مفصل ران یک طرف بصورت یک کاسه عمیق و طرف دیگر بصورت کره است. قرار گرفتن ایندو در داخل هم موجب پایداری مفصل میشود
- لیگامان ها. نوارهای بافتی محکم و قابل انعطافی هستند که از یک سر به یک استخوان و از سر دیگر به استخوان دیگری که مفصل را تشکیل میدهد متصل میشود. اتصال لیگامان به نقاط خاصی از استخوان های دو طرف مفصل فقط اجازه حرکت در جهات مشخصی را به مفصل میدهد و مفصل در جهات دیگر نمیتواند حرکت کند. مفاصل زانو و انگشتان برای حفظ پایداری خود بیشتر به لیگامان ها وابسته اند.
- عضلات اطراف مفصل اطراف آنرا گرفته و مانع حرکات نابجا در آن میشوند. قسمت زیادی از پایداری مفصل شانه به علت عضلات اطراف آن است.
- فشار اتمسفر بیش از فشار مایعی است که بین دو استخوان تشکیل دهنده مفصل است و به این ترتیب در حفظ پایداری مفصل موثر است.
علل دررفتگی مفصل
دررفتگی مفصل معمولآ بر اثر پیچش یا کشش در عضله یا تاندون رخ می دهد. این عارضه ممکن است یک باره یا به تدریج طی چند روز یا یک هفته رخ دهد. معمولآ در حالتی که کشش زیاد به عضله وارد می شود یا جسم سنگینی را به روش غلطی بلند می کنیم، به سرعت در عضلات یا تاندون ها دررفتگی رخ می دهد.در حالت تدریجی ممکن است شما یک حرکت یا رفتار غلط را با عضله ی خود، در طول زمان ادامه دهید که در نهایت منجر به دررفتگی مفصل می شود.این عارضه معمولآ در کدام نواحی بیشتر رخ می دهد؟
دررفتگی های مفصل معمول عبارتند از: دررفتگی در عضلات ناحیه ران و پشت ران. ورزش هایی مانند: فوتبال، هاکی، بوکس و کشتی خطر بروز این عارضه در ناحیه پشت و ساق پا را بسیار دارند.ورزش هایی که در آنها دست بسیار استفاده می شود مانند: ژیمناستیک، والیبال، تنیس، گلف و … اغلب خطر بروز دررفتگی مفصل در ناحیه آرنج و بازو را برای ورزشکار دارند.
علائم دررفتگی مفصل
- درد
- تشنج و اسپاسم در ناحیه عضله
- ضعف عضله
- تورم
- انقباض عضله
- مشکل به هنگام استفاده از عضله
لازم به ذکر است که اگر عضله یا تاندون به طور کامل پاره شده باشد، بهبود آن بسیار سخت و توأم با درد خواهد بود.
اقدامات اولیه بعد از در رفتگی مفصل
اقدامات اولیه و توصیه های عمومی پزشکان برای معالجه دررفتگی مفصل در چند مرحله اول به شرح زیر می باشد :
- ناحیه جراحت دیده و دچار دررفتگی باید استراحت کند. اگراین عارضه در ناحیه مفاصل زانو یا آرنج باشد، ممکن است مجبور باشید از سازه های گچی یا چوبی و … برای ثابت نگاه داشتن آنها استفاده کنید.
- حدود 4 تا 8 بار در روز باید روی ناحیه آسیب دیده به مدت بیست دقیقه یخ قرار دهید.
- ناحیه دچار دررفتگی مفصل را باید با باند فشرده نگه داشت.
- هنگام خواب و استراحت، زانو، آرنج، بازو یا مچ آسیب دیده را روی یک بالش قرار دهید.
- برای تسکین درد از مسکن هایی مانند داروهای آسپرین یا بروفن استفاده کنید.
- پس از چند روزی که درد ناحیه دچار دررفتگی کمتر شد، معمولا با تمرینات ورزشی سبک مرحله بازگرداندن عضله دچار درفتگی به حالت قبل شروع می شود. این تمرینات برای جلوگیری از سفت شدن ماهیچه ها و جلوگیری از ضعف عمومی آنها لازم است.
در موارد دررفتگی مفصل پیشرفته لازم است که شخص برای درمان این آسیب و ورزش، به پزشک فیزیوتراپ مراجعه کند.باید دقت کرد که هرگز قبل از بهبودی کامل دررفتگی مفصل ، ورزش را آغاز نکنیم، چرا که ممکن است وضعیت بدتری برای ناحیه آسیب دیده بوجود بیاوریم.
بیماری تنگی نفس و نکات مهم پیرامون آن
