دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک یکی از عارضه های ستون فقرات است که چنانچه مرکز ژلاتین مانند دیسک از ناحیه تحلیل رفته در دیواره خارجی سخت دیسک بیرون بزند، اتفاقی مانند خارج شدن ژله داخل شیرینی در اثر فشار دادن، رخ می دهد. اگر ماده دیسک به عصب های نخاعی مجاور فشار بیاورد، بیمار دچار درد کمر یا پا می شود. نخستین رویکرد درمان کمر درد بهره گیری از روش های غیرجراحی محافظه کارانه و نگهدارنده است که به کمک آنها ۸۰ درصد بیماران ظرف ۶ هفته قادر می گردند به زندگی معمول خود بازگردند. اما در صورت نتیجه بخش نبودن درمان محافظه کارانه احتمالاً چاره ای جز انجام جراحی نخواهد بود. که یکی از روش های درمان جراحی بسته ستون فقرات میباشد.

علت ابتلا به بیماری دیسک چیست؟

هرچه فشار بیشتری روی ستون فقرات بیاید ستون فقرات کمری به تدریج دچار مشکل و بیماری می شوند. بیماری دیسک کمری ناشی از علل متفاوتی است که باعث ایجاد فشار روی ستوت فقرات شده است.

یعنی اینکه به جز مسائل ژنتیکی، مسائل نژادی، شغل فرد، ضربه هایی که در طول زندگی به ستون فقرات فرد وارد می شود، مسائل دیگری مثل وزن، مثل جنس، مصرف سیگار و بیماری های متعدد ممکن است که همه شان باعث شوند که ستون فقرات دچار بیماری دیسک بین مهره ای شود.

چه زمانی فرد به دیسک کمر پیشرفته مبتلا می شود؟

بعضی مواقع این دیسک بین مهره ای بیرون زدگی پیدا می کند یا به قولی بیماری پیدا می کند، ولی این بیماری خفیف است و علایم کمی دارد اما در برخی اوقات بیماری دیسک کمری یک بیماری پیشرفته می شود. این حالت چه موقعی ایجاد می شود؟

ابتلا به بیماری دیسک کمر پیشرفته زمانی ایجاد می شود که دیسک کمری چندین مهره دیگر نیز بیرون زدگی پیدا کنند. موقعی که یک دیسک کمری پاره می شود و از جای خودش بیرون زده می شود؛ باعث صدمه به نخاع و ریشه های اطرافش می شود و این اتفاق نه تنها باعث ایجاد درد می شود، بلکه فرد را هم از نظر حرکتی دچار مشکل می کند.

این عبارت برای مواقع دیگر هم به کار می رود؛ در بعضی مواقع زمانی است که بیماری دیسک کمری در یک فرد موجب می شود که عمل جراحی برای فرد تجویز شود و بعضی وقت ها پس از جراحی، عود کردن دیسک کمری مزدی بر علت می شود؛ که در این موارد هم می گویند فرد دچار دیسک کمر پیشرفته شده است.

پس بیماری دیسک کمری پیشرفته همان بیماری دیسک کمری است که باعث علایم عصبی در فرد می شود و یا اینکه تعداد زیادی از دیسک ها درگیر می شود و معمولا این دیسک ها نیاز به جراحی دارند و خیلی وقت ها مجبور می کند جراح را که اعمال جراحی بزرگتری را برایشان انجام دهند.

عوامل تاثیر گذار در ایجاد دیسک کمر

یکی از عوامل فشار زياد و ناگهاني مثل زمين خوردن يا بلندكردن يك جسم سنگين می باشد، از سایر عوامل ایجاد دیسک کمر نیز اعمال فشارهای كم اما مكرر می باشد، مثلا سالها فرد طولانی پشت میز خود می نشیند و تدریجا دیسک کمر را تحریک می کند ولی ایجاد هرنی و فتق دیسک کمر بعضی چندین سال رخ می دهد . اما علت دیسک کمر را باید در تمام این سال هایی جستجو کرد که فرد بدون ورزش و تناوب در کار طولانی نشسته است یا ورزش های اشتباه انجام داده است یا صدمات فیزیکی از قبیل افتادن و ... داشته است . البته علت ایجاد دیسک کمر ارتباطی با درمان دیسک کمر و نوع ان ندارد .

در زمانی که فرد به سمت جلو خم مي شود يا تنه را به يك سمت مي چرخاند ديسک های كمر نیز بيشتر به سمت عقب فشرده مي شوند. پس زمانی که فرد به طور مكرر به جلو خم شده يا بارها با چرخش تنه مواجه باشد، احتمال فتق ديسك فرد افزايش مي يابد.

تشخیص دیسک کمر

برای تشخیص دیسک کمر پزشک یا فیزیوتراپیست ابتدا تاریخچه درد را از شما خواهد پرسید. سپس با انجام معاینات بالینی به تشخیص می رسد. برای قطعی کردن تشخیص خود از ابزار مختلفی مانند ام آر آی و سی تی اسکن و دیسکوگرام، نوار عصب و عضله و … هم کمک می گیرد.پزشک یا فیزیوتراپیست شما در این مرحله از تست های اختصاصی مانند بالا بردن پا یا خم کردن گردن و ستون فقرات کمری به جلو یا عقب یا طرفین و یا حرکات ترکیبی استفاده می کند. همچنین با لمس نواحی درناک و یا با زدن چکش در نقاط خاصی سطح رفلکس ها و میزان حساسیت دیسک و اعصاب شما را می سنجد.علاوه بر این فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص قدرت عضلانی شما را میسنجد تا تعیین کند که ریشه های عصبی تحت فشار هستند یا نه؟ همچنین ممکن است از شما بخواهد بر روی پاشنه یا پنجه خود راه بروید.

مشکلات دیسک کمر چگونه و به چه علتی بروز می کنند؟

در سنین بزرگسالی دیسک بین مهره ها در فرایندی که به آن دیژنراسیون دیسک گفته می شود رو به زوال می رود و باعث باریک شدن فضای بین مهره ها شده و احتمال فتق دیسک افزایش می یابد. برخی از عواملی که باعث به وجود آمدن فتق دیسک می شوند عبارتند از:

• آسیب دیدگی کمر یا گردن
• کشیدگی
• بلند کردن اشیا به طرز غلط
• چاقی و اضافه وزن
• استعمال دخانیات

دیسک کمر خفیف

دیسک کمر خفیف با پارگی آنولار آغاز می شود. در این مرحله دیسک کمر سالم است و فقط یک ترک جزئی در لایه بیرونی سخت وجود دارد. هنگامی که دیسک کمر شدیدتر می شود فرد به مرحله پرولاپس دیسک واردشده است: در این حالت هسته پالپوس که دیسک بین مهره ای است و از مواد ژل مانند تشکیل شده است از موقعیت طبیعی خود خارج می شود، اما هنوز به لایه بیرونی متصل است. در این شرایط فیزیوتراپی ستون فقرات به کنترل درد دیسک های کمر خفیف کمک می کند. داروهای ضدالتهاب (NSAIDS) مانند آسپیرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند برای کنترل درد دیسک کمر خفیف استفاده شوند.

دیسک کمر شدید

بیرون زدگی دیسک مرحله اول دیسک کمر شدید است: در این مرحله هسته نرم در لایه بیرونی سخت، که پوششی قوی است که قسمت خارج از دیسک بین مهره را تشکیل می دهد و از مواد نرم که در مرکز دیسک وجود دارد محافظت می کند، شکسته است. هنگامی که دیسک کمر شدیدتر می شود، مرحله جداسازی دیسک شروع می شود، در این مرحله مواد داخلی دیسک بین مهره ای (هسته پالپوس) از طریق یک پارگی در دیواره بیرونی دیسک نشت می کنند و از دیسک جدا می شوند. در بیمارانی از درد ناشی از بیماری دیسک کمر شدید رنج می برند، عمل جراحي لازم است.

علائم دیسک کمر

شدت ناراحتی ممکن است خفیف، شدید و ناتوان کننده باشد. معمولاً علائم ناشی از فتق دیسک کمر با فرایند بیرون زدگی ریشه های عصب از سطح ستون فقرات در یک طرف بدن دیده می شوند.آسیب دیدگی ریشه عصب (رادیکولوپاتی) باعث ایجاد درد، بیحسی و ضعف در نواحی که مقصد عصب ها است می شود.علائم فتق دیسک عبارتند از:

• درد در قسمت تحتانی کمر
• کشیدگی درد از باسن به سمت ساق پا (که به ان سیاتیک گفته می شود زیر درد در عصب سیاتیک به سمت پایین جابجا می شود)
• مور مور شدن و بیحسی باسن یا ساق پا (پارستزیا)
• ضعف در یک یا هر دو پا
• از دست دادن کنترل روده و مثانه

بیماری دیسک کمر ، بیماری افراد میان سال است ، یعنی شایع ترین سن ابتلا به دیسک کمر دهه سوم و چهارم ( بین 30 تا 40 سالگی ) است. در بسیاری از موارد ، بیمار درد کمر یا اندام تحتانی را ماهها یا حتی سالها دارد و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می کند. در این مطلب امیدواریم مطالبی مفید راجع به دیسک کمر برای شما مخاطبان عزیز ارائه داده باشیم.

درمان دیسک گردن چیست؟