در مورد قلعه صلصال لیسار چه می دانید؟

تالش از آن شهرستان‌هایی است که می‌تواند برای هر کسی با هر سلیقه‌ای یک گزینه مناسب برای گردشگری و گذراندن اوقات فراغت باشد، از جاذبه‌های طبیعی گرفته تا آثار باستانی. قلعه صلصال لیسار، اثری تاریخی است که به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و مانند بسیاری از قلعه‌های موجود در شمال کشور، سابقه آن به دوران سلجوقیان باز می‌گردد.
این قلعه، 100 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و کاربرد آن دیده‌بانی بوده است. سربازان سلجوقی از طریق این قلعه بر فضاهای اطراف نظارت می‌کردند و احتمالا تحرکات دشمنان و رعیت را تحت نظر می‌گرفتند. قلعه صلصال به همه جهات اصلی و فرعی دید دارد و اگرچه از ارگ آن چیز زیادی باقی نمانده است، اما می‌توان بنای اصلی و اولیه آن را در ذهن تصور کرد.
قلعه صلصال لیسار روی تپه‌ای سنگی در دهستان لیسار واقع شده است و برای وجه تسمیه آن، دو روایت وجود دارد. اولین روایت، املای صلصال را با صاد می‌نویسد و از آنجایی که این عبارت به معنی گل خشکیده ورز داده شده است، ارتباطی بین خاک منطقه تالش و لیسار که بسیار مناسب کوزه‌گری و سفالگری است با نام قلعه برقرار می‌کند. اما در برخی کتب تاریخی و نیز به زعم قدمای این دیار، این قلعه، سلسال نام دارد و معنای آن آب گواراست. آنچه از بررسی قلعه‌های سلجوقی برجای مانده در شمال کشور برمی‌آید، داشتن انبار آب و آذوقه بسیار حائز اهمیت بوده است. بنابراین هیچ بعید نیست که به سبب کیفیت آب انباشته شده در این مکان به قلعه سلسال معروف شده باشد.
البته یک احتمال سوم هم وجود دارد و آن اینکه در برهه‌ای از تاریخ فردی به نام سلسال یا صلصال بر این منطقه و این قلعه، حکومت می‌کرده است.
قلعه صلصال لیسار، دو قسمت دارد که یک بخش آن را حدود بیرونی قلعه تشکیل داده‌اند که توسط دژی مستحکم محدوده آن مشخص می‌شود. البته از این دژ جز بقایای خرده سنگ چیزی برجای نمانده است.
اما فضای داخلی قلعه که از جنس آجر و ساروج است، سالم باقی مانده و می‌توانید از آن بازدید کنید. در فضای داخلی اتاق فرمانروا، آب انبار، سرویس بهداشتی و اتاق نگهبانی در نظر گرفته شده بود که بخش‌هایی از آن ریزش کرده است.

دلایل منحصر به فرد بودن قلعه صلصال لیسار

• ارزش تاریخی و باستانی قلعه‌ای که به دوره سلجوقیان مربوط می‌شود و در فهرست منابع ملی نام آن ثبت شده است

• قرار گرفتن قلعه‌ بر روی تخته سنگی که 100 متر از سطح دریا ارتفاع دارد

• طبیعت بکر و زیبای لیسار

• چشم‌انداز بی‌نظیر جنگل‌های تالش، آب‌های خزر، دشت‌های دهستان لیسار از قلعه صلصال

• حس خوب خانه‌های چوبی موجود در این منطقه و دشت‌های گیاهان دارویی

معماری قلعه صلصال

قلعه صلصال به دلیل معماری بسیار زیبایی که دارد سالانه گردشگران زیادی را به سمت خود جذب می‌کند. این قلعه نیز همانند سایر قلعه‌ها دارای دو قسمت داخلی و خارجی می‌باشد که بخش خارجی آن فضای تقریبا بزرگی را به خود اختصاص داده و با سنگ‌های رودخانه‌ای قرمز رنگ ساخته شده است که دیوارهای آن قلعه را از زمین‌های اطراف جدا کرده است. البته لازم است بدانید که بخش اعظمی از دیوار خارجی این قلعه از بین رفته است و فقط بخش کمی از آن در گوشه و کنار قلعه به صورت توده‌های انبوه قابل مشاهده است. دومین قسمت قلعه بخش داخلی آن است که بر روی صخره سنگی واقع شده است که هم‌اکنون نیز فقط بقایایی از آن به یادگار مانده است. ساختمان اصلی قلعه نیز به گونه‌ای است که ساکنان قلعه می‌توانستند به راحتی تمام جهات فرعی و اصلی قلعه را زیر نظر داشته باشند.
ارگ قلعه صلصال در بالای تپه واقع شده است که در حال حاضر فقط قسمتی از دیواره‌های آن باقی مانده است. اما اینطور به نظر می‌رسد که ارگ در طبقه‌های مختلفی ساخته شده است که طبقات پایین آن بر اثر ریزش طبقات بالایی کاملا از بین رفته است. در ساخت این ارگ از مصالح ساختمانی آجر و ساروج استفاده شده است و در ورودی آن نیز طاقی با هلال شکسته قرار داشته که در حال حاضر از بین رفته است. در خارج از ارگ یعنی در شمال شرقی قلعه آب انباری در داخل بارویی اصلی واقع شده است که حدود 5 متر طول، 3 متر عرض و 4 متر ارتفاع دارد. آب انبار بخش بسیار مهمی از قلعه بوده است که آب آن از طریق سوله‌های سفالین از ییلاق سوباتان تامین می‌شده است و یا آب باران را از سقف از طریق تنبوشه‌ها به آن انتقال می‌دادند.

بهترین زمان بازدید از قلعه صلصال

به طور کلی برای بازدید از قلعه هیچ محدودیتی وجود ندارد و شما می‌توانید در تمام ایام سال به روستای لیسار سفر کنید و از قلعه صلصال دیدن کنید. اما توصیه می‌کنیم از اوایل بهار تا اوایل پاییز به این منطقه سفر کنید تا بتوانید در آب و هوایی معتدل و دل‌انگیز از قلعه و سایر جاذبه‌های گردشگری این منطقه بازدید به عمل آورید. به علاوه در کنار بازدید از مکان تاریخی، روستای لیسار با رویش گل‌های رنگارنگ و دشت‌های سرسبز در فصل بهار و تابستان به مقصد بسیار زیبایی برای طبیعت‌گردی نیز تبدیل می‌شود که شما می‌توانید یک روز بسیار شگفت‌انگیز را در این روستا سپری کنید و لذت ببرید. البته اگر از آب و هوای بارانی و مه‌آلود لذت می‌برید، مهر ماه نیز می‌تواند زمان مناسبی برای سفر به استان گیلان و شهرستان تالش ‌باشد.

ویژگی های طبیعی و گردشگری برجسته قلعه صلصال لیسار

کارکرد قلعه صلصال، دیده‌بانی بوده است. بنابراین چشم‌اندازی بی‌نظیر از کیلومترها آن‌طرف‌تر از جایی که هستید، ارائه می‌دهد. می‌توانید آب‌های آبی خزر را ببینید، جنگل‌های تالش را از بالا تماشا کنید، از سرسبزی دشت‌های فراخ لیسار و اطراف حظ کنید، نم و رطوبت موجود در هوا را حس کنید، کوهستان‌های اطراف را به نظاره بنشینید و دود بخاری‌های هیزمی کلبه‌های چوبی که از دودکش‌هایشان به آسمان می‌رود را ببینید و خلاصه دلی تازه کنید.
اگر به عکاسی علاقمندید یا به دنبال لوکیشن خاص برای ژست گرفتن هستید، کنگره‌های قلعه صلصال لیسار و چشم‌انداز بیرون، می‌تواند تا حد زیادی خواسته‌های شما را برآورده کند.
برای بازدید از این محدوده باستانی هیچ وجهی پرداخت نخواهید کرد و اگر قصد دارید از دیگر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی تالش هم دیدن کنید، بازدید از این قلعه نهایتا یک ساعت وقت شما را خواهد گرفت. اما اگر قصد دارید بیشتر بمانید می‌توانند در محدوده پایین قلعه که دشت و جنگلی سرسبز است، ساعاتی را به استراحت بگذرانید.

جاهای دیدنی نزدیک به قلعه صلصال لیسار

اگر به قلعه صلصال لیسار سفر کردید، بازدید از سوباتان زیبا را با آن آرامش مثال‌زدنی از دست ندهید. این ییلاق برای گردش در فصول بهار و تابستان یک انتخاب عالی است.
علاوه بر سوباتان، بازدید از چشمه باتمان بلاق و منطقه باستانی غار گنج خانه نیز برایتان جالب خواهد بود. علاقمندان به آبشار و آبتنی هم بدانند که آبشار ورزان، دریاچه نئور و آبشار ماهار نیز در حوالی قلعه صلصال لیسار واقع شده‌اند.
اگر اولین بار باشد که به تالش سفر می‌کنید، قطعا بازدید از گودال‌های سنگی و دره‌های سرسبز و زیبا هم برایتان خالی از لطف نبست. ضمنا دشت شقایق، موزه مردم شناسی عشایر، بازارچه سنتی سوباتان، پارک طبیعی و جنگلی آلچالق و زمین اسب دوانی را هم ز یاد نبرید.