در کف پا، لایه های زیادی از تاندون ها و استخوان های کوچک وجود دارد. لایه بعدی عضلات، رگ های خونی و اعصاب است که فعالیت پا را کنترل می کنند. لایه بیرونی، درست زیر پوست ضخیم، تاندون بسیار خاصی وجود دارد به نام "فاسیای کف پا" که "aponeurosis"نیز نامیده می شود این یک تاندون بزرگ و تخت است و به شکل 5 پروانه است. پروانه به استخوان پاشنه به نام کالکینوس چسبیده است، یعنی هر پروانه به یکی از انگشت های پا متصل شده است که این تاندون مانند کمان خم می شود و اجازه می دهد تا ما به راحتی راه برویم و از وزن بدن حمایت کنیم.
فاسیای کف پا یک التهاب دردناک است و فاسیای وقتی رخ می دهد که بیش از حد تحت فشار قرار گیرد. این باعث می شود که فیبرهای بافت پاره شود، به ویژه اگر بافت فیبرینی به استخوان پاشنه وصل شود.
علل متعارف فاسیای کف پا چیست؟!
در شرایط عادی، فاسیای پا برای حمایت از ساختار پا عمل می کند ، اگر فشار روی کمان بیش از حد باشد، می تواند اشک های کوچک را در فاسیا ایجاد کند. به طور تکراری، این ضایعه می تواند تحریک یا التهاب ایجاد کند و باعث ایجاد دژنراسیون مزمن می شود. موارد دیگری وجود دارد که منجر به بیماری فاسیات پا می شود:
- آسیب های ناشی از فعالیت بیش از حد
- افزایش وزن بیش از حد سریع و ناگهانی برای یک زمان کوتاه مانند زنان باردار (بارداری)
- وزن بدن به دلیل اضافه وزن و چاقی بسیار سنگین است
- در انجام کار روزمره خیلی طولانی و بیش از حد ایستاده ایم.
- دیابت بلندمدت.
- کف پای صاف.
- کفش را با روش نادرست پوشیدن.
سایر مشکلات ممکن است با درد پاشنه مانند آرتریت التهابی، ریتیر، آرتریت روماتوئید، نقرس، اختلالات عصبی (سکته، شکستگی استرس سندرم تارسال)، و کبودی استخوان به علت آسیب همراه باشد.
نشانه های التهاب فاسیای پلانتار
مشکل عمده افرادی که به التهاب فاسیای پلانتار مبتلا هستند، درد زیر پاشنه است. اما برخی با درد در ناحیه میانی پا مواجه می شوند. این مساله به صورت تدریجی رخ می دهد. معمولا یکی از پاها را متاثر می نماید اما ممکن است در هر دو پا نیز رخ دهد. برخی این درد را به شکلی خفیف توصیف می کنند در صورتیکه برخی دیگر دردی تیز را تجربه می نمایند.
برخی ممکن است با احساس سوزش در کف پا که از پاشنه به سمت بیرون کشیده می شوند، مواجه شوند. این درد معمولا در صبح و وقتی اولین گام ها را برمی دارید، و یا زمانی که برای مدتی نشسته اید و یا دراز کشیده اید، شدیدتر خواهد بود.
با توجه به سخت شدگی پاشنه، بالا رفتن از پله ها دشوار خواهد بود. بعد از دوره فعالیت طولانی، در نتیجه افزایش التهاب با درد زیادی مواجه خواهیم بود. معمولا در حین فعالیت با دردی مواجه نخواهیم بود و پس از توقف آن را تجربه خواهیم نمود.
تشخیص فاسیای کف پا
پزشکتان آزمایشات فیزیکی به منظور بررسی حساسیت کف پا و موقعیت دقیق درد و حصول اطمینان از آنکه این درد ناشی از مساله دیگری نیست، انجام خواهد داد. او همچنین به هرگونه قرمزی یا تورم خفیف نیز توجه خواهند نمود. پزشکتان، قدرت عضلات و سلامت عصب هایتان را نیز مورد ارزیابی قرار خواهد داد :
- واکنش ها
- تونوس عضلانی
- بینایی و لامسه
- تعادل
تصاویر اشعه ایکس یا MRI برای بررسی منشا درد پاشنه پا، برای مثال شکستگی استخوان، لازم است.
عوارض التهاب فاسیای کف پا
نادیده گرفتن التهاب کف پا ممکن است منجر به درد مزمن پاشنه شود. این درد می تواند مانع فعالیت های منظم بیمار شود. تغییر در راه رفتن به عنوان راهی برای تسکین درد فاسیای کف پا ممکن است منجر به مشکلات پا، زانو، مفصل ران یا کمر شود.
درمان التهاب فاسیای کف پا
بیشتر افرادی که مبتلا به التهاب فاسیای کف پا هستند معمولاً با درمان های محافظه کارانه از جمله استراحت در طی چندین ماه بهبود می یابند.
- مسکن هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استودیو ممکن است درد و التهاب ناشی از التهاب فاسیای کف پا را کاهش دهند.
- روش های درمانی
- تمرینات کششی و تقویت کننده یا استفاده از وسایل خاص ممکن است علائم را تسکین دهند. روش های درمانی التهاب فاسیای کف پا عبارتند از:
• فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می تواند تمریناتی را برای کشش فاسیای کف پا و تاندون آشیل و تقویت عضلات پایین پا به بیمار ارائه کند.
• آتل شب: فیزیوتراپیست یا پزشک ممکن است به بیمار توصیه کنند که هنگام خواب از آتل برای پوشاندن ساق پا و قوس پا استفاده کند.
• ارتزها: ممکن است پزشک برای کمک به توزیع فشار مساوی بر روی پاها، استفاده از ارتز ها را تجویز کند.
روش های جراحی یا سایر روش ها برای درمان التهاب فاسیای کف پا
اگر اقدامات محافظه کارانه پس از چندین ماه به التهاب فاسیای کف پا پاسخ ندهند، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- تزریق: تزریق داروی استروئیدی در ناحیه حساس می تواند تسکین موقتی درد را ایجاد کند. عکسبرداری های متعدد به دلیل تضعیف فاسیای کف پا و احتمال پارگی آن توصیه نمی شود. با استفاده از تصویربرداری های سونوگرافی، می توان پلاسمای غنی از پلاکت را که از خون خود بیمار به دست می آید به ناحیه مورد نظر تزریق کرد. این امر باعث بهبودی پا می شود.
- درمان شوک ویو تراپی: در این روش، امواج صوتی به سمت ناحیه درد پاشنه برای تحریک بهبودی هدایت می شود. این ماده معمولاً برای التهاب کف پا که به درمان های محافظه کارانه پاسخ نداده است، مورد استفاده قرار می گیرد.
- ترمیم بافت اولتراسونیک: این فناوری حداقل تهاجمی برای التهاب فاسیای کف پا انجام می شود. در این روش از تصویربرداری اولتراسوند برای هدایت پروب سوزنی به بافت آسیب دیده فاسیای کف پا استفاده می شود. با استفاده از انرژی اولتراسوند نوک پروب به سرعت مرتعش شده و بافت آسیب دیده را می شکند. سپس آن را مکش می کند.
- عمل جراحی: تعداد کمی از بیماران برای جدا کردن ناحیه کف پا از استخوان پاشنه پا به عمل جراحی نیاز دارند. عمل جراحی تنها در مواردی که درد شدید باشد و سایر درمان ها با شکست مواجه شوند، مورد استفاده قرار می گیرد. عمل جراحی یک روش باز از طریق برش کوچک در کف پا است. نتیجه جراحی تا حد زیادی به مهارت به پزشک بستگی دارد.
پیشگیری التهاب فاسیای کف پا
بسیار اتفاق می افتد که افراد، پلانتر فاشیاتیس را به طور مؤثری درمان می کنند تا علائم آن برطرف می شود ولی به محض این که درمان متوقف می شود علائم نیز دوباره بازمی گردند. به همین دلیل باید روش هایی را به کار گرفت که از بازگشت و عود دوباره علائم پیشگیری کنند.برخی از این روش ها و اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- کاهش وزن در صورت ابتلا به چاقی یا اضافه وزن
- انجام تمرینات کششی مرتبط با فاسیای کف پا به طور مرتب و منظم
- استفاده از کفش های مناسب و عدم استفاده از کفش های بسیار تخت یا کفش های پاشنه بلند
- استفاده از صندل یا کفش (نه دمپایی) از زمانی که صبح از خواب بیدار می شوید (حتی اگر کف زمین، فرش باشد)
- انجام تمرینات ورزشی کم برخورد مانند شنا کردن و استفاده از دوچرخه ثابت
بیماری درد پا و نکات مهم در مورد آن
