ساکت خشک بیماری است که با نام های دیگری از جمله استئیت آلوئولار، درای ساکت نیز شناخته می شود و حالتی است که گاهی بعد از کشیدن دندان بوجود می آید . در حالت معمول بعد از کشیدن دندان در محل دندان کشیده شده لخته خونی تشکیل می شود که پس از چند روز این لخته ی خون ابتدا به بافت نرم جوانه ای و در آخر به استخوان سخت تبدیل میشود.در درای ساکت یا ساکت خشک به هر دلیلی روند بالا بسیار کند و با تاخیر انجام می گیرد و محل کشیده شدن دندان خالی باقی میماند که به دلیل تجمع مواد غذایی ، بزاق و … باعث ایجاد درد ، عفونت و بوی نامطبوعی می شود.در دندان های مولر (کرسی بزرگ) و به خصوص دندان های فک پایین شیوع بیشتری دارد .
چه چیزی باعث درای ساکت می شود؟
درای ساکت معمولا در اثر از بین رفتن جزیی یا کلی لخته خون در سوکت دندان پس از کشیدن دندان اتفاق می افتد. به طور معمول، پس از کشیدن دندان، لخته خون برای پوشش و محافظت از استخوان فک زیرین، به عنوان اولین گام در بهبودی تشکیل می شود. اگر لخته خون از بین برود یا تشکیل نشود، استخوان در معرض هوا قرار می گیرد و بهبودی به تعویق می افتد. به طور کلی حفره خشک نتیجه ای از عوامل باکتریایی، شیمیایی، مکانیکی و فیزیولوژیکی است. در زیر نمونه هایی برای هر کدام مطرح شده است:
- باكتريایی: عفونت از پیش موجود مانند بيماري پريودنتال (يا پريودنتيت) كه قبل از کشیدن دندان در دهان وجود دارد، مي تواند مانع از ايجاد لخته خون شود. بعضی از باکتری های دهانی می توانند باعث تجزیه لخته خون شوند.
- شیمیایی: نیکوتین مصرفی توسط سیگاری ها سبب کاهش جریان خون در دهان می شود. در نتیجه، لخته شدن خون ممکن است در محل کشیدن دندان با شکست مواجه شود.
- مکانیکی: مکیدن از طریق نی، شستشوی شدید، تف کردن یا کشیده شدن بر روی سیگار موجب تخریب و از دست رفتن لخته خون می شود.
- فیزیولوژیک: هورمون ها، استخوان فک متراکم و یا ذخیره خون ناکافی عوامل ایجاد کننده لخته خون هستند.
چه عواملی باعث ایجاد درای ساکت یا ساکت خشک می شود؟
- تروما (ضربه) زمان کشیدن دندان
- بهداشت ضعیف دهان
- مصرف قرص ضدبارداری
- عفونت دندانها پیش از جراحی
- استفاده از فرآورده های تبناکو (سیگار، قلیان و) …
- خارج کردن آب دهان با فشار زیاد که سبب خارج شدن لخته از جای خود میشود.
علائم و نشانه های حفره خشک چیست؟
یک علامت رایج سوکتی است که لخته خون را به صورت جزیی یا کلی از دست داده است. استخوان فک ممکن است در سوکت قابل مشاهده باشد و بافت های اطراف ممکن است به دلیل بهبودی ضعیف خاکستری به نظر برسند. علائم درای سوکت شامل درد مداوم می باشد که چند روز پس از کشیدن دندان وجود دارد. درد ممکن است به قسمت های دیگر سر مانند گوش ها و چشم ها در همان طرف صورت منتشر شود. بوی بد دهان و طعم بد نیز ممکن است به دلیل انباشت باقی مانده های مواد غذایی و باکتری ها در سوکت وجود داشته باشد.
درمان
۱- شستشوی حفره برای خارج کردن مواد زاید
۲- پک کردن حفره با پانسمان درمانی
۳- تجویز ضد درد
پس از آنکه دندانپزشک به درمان درای ساکت مبادرت نمود، بیمار باید مراقبتهای خانگی را ادامه دهد که شامل موارد زیر است:
۱- شستشوی آرام حفره با نرمال سالین یا دهان شویه به مدت چند روز
۲- ادامه مصرف ضد درد
قبل از کشیدن دندان بیمار می تواند کارهایی را انجام دهد تا از ایجاد درای ساکت پیشگیری کند سیگار کشیدن را متوقف کند