خارش پوست، یکی از شایع ترین شکایاتی است که بیماران را مجبور می کند برای تخفیف یا درمان آن به متخصصین پوست و مو مراجعه کنند. گاه خارش چنان شدید است که فرد، قادر به خوابیدن نبوده و امکان زندگی عادی برای فرد وجود ندارد.
شما هم مطمئناً حس خارش را زمان گزیده شدن توسط پشه تجربه کرده اید و یا شاید به دنبال مصرف دارویی خاص یا غذای پر ادویه، دچار خارش و کهیر شده باشید.دلایل متعددی برای خارش پوست وجود دارد که برخی از آنها مربوط به بیماری های پوستی است و برخی مربوط به بیماری های سیستمیک.گاه خارش محدود به کف سر است، مانند کسانی که مبتلا به درماتیت سبوره هستند که باعث شوره سر و التهاب خارش دار می شود.گاه فرد مبتلا به آلرژی، خشکی پوست یا اگزما است. این افراد از خارش شدیدی رنج می برند و به سبب آن، بیشتر قسمت های بدن خود را با خاراندن، زخم می کنند و نیاز به درمان طولانی مدت، زیر نظر پزشک متخصص پوست دارند.در برخی بیماری های داخلی، خارش علامت مهمی محسوب می شود.از مهم ترین علل خارش، هپاتیت و بیماری کبدی همراه با زردی و گاهی بدون آن استهمچنین نارسایی کلیه، کم کاری یا پرکاری تیروئید، کم خونی فقر آهن، پلی سیتمی ورا، برخی سرطان های خون شامل لوسمی و لنفوم(به خصوص لنفوم هوچکین)، انگل های روده ای و بیماری های روحی ـ روانی نیز از جمله علل خارش می باشند.دیابت نیز جزء علل داخلی خارش مطرح می شود، اما اغلب افراد مبتلا به دیابت، خارش ندارند. اگر بیمار مبتلا به دیابت، فاقد بیماری پوستی خارش دار باشد و با خارش مراجعه کند، ابتدا باید به دنبال علتی غیر از دیابت گشت.
برخی بدخیمی های داخلی می توانند با خارش همراه باشند، لذا اگر فردی با خارش معمولی مزمن مراجعه کرد باید یک معاینه کامل و آزمایشات لازم برای بررسی بدخیم های داخلی و نیز آزمایشاتی جهت بررسی عملکرد تیروئید، کبد و کلیه و نیز بررسی های هپاتیت و حتی کم خونی فقر آهن، بر اساس صلاحدید پزشک مد نظر باشد.
علت ها و عوامل خارش پوست
خارش با علل درماتولوژیک و سیستمیک همراه است و تعیین اینکه آیا با بثورات و ضایعات پوستی نیز همراه است، اهمیت دارد. ویژگی بثورات پوستی معمولاً تشخیص یک اختلال پوستی اولیه را قطعی می کند. چندین بیماری پوستی با خارش همراه است.
خارش یک جزء مهم از برخی از اختلالات پوست (اگزمای پوستی آتوپیک، درماتیت هرپتی فرم / التهاب مزمن پوست، لیکن ساده مزمن و خارش ندولر) می باشد و این عوارض، به ندرت بدون حضور علامت خارش، تشخیص داده می شوند.
اختلالات پوستی مرتبط با خارش مزمن
بیماری های خود ایمنی
- درماتیت هرپتی فرم (التهاب مزمن پوست)
- درماتومیوزیت
- پمفیگوئید
- سندرم شوگرن
ژنتیک
- بیماری داریر
- بیماری هایلی-هایلی
- ایکتیوز (بیماری ماهیاک)
- سندرم شوگرن-لارسون
عفونت و آلودگی انگلی
- واکنش ویروس های بندپا برد
- عفونت قارچ پوستی (درماتوفیتوزیس)
- فولیکولیت (عفونت ریشه مو)
- زرد زخم و سایر عفونت های باکتریایی
- نیش حشرات
- شپش
- گال
- عفونت ویروسی
عوارض التهابی
- استئاتوز (پوست خشک)، شامل خارش پیری
- اگزمای آتوپیک
- درماتیت تماسی ( تحریکی، آلرژیک)
- واکنش های دارویی
- "درماتوز نامرئی"
- لیکن پلان ( خزه پوستی)
- لیکن ساده مزمن
- ماستوسیتوز (کهیر پیگمنتوزا)
- عرق سوز (میلاریا)
- پسوریازیس
- زخم و اسکار
- کهیر
عوارض نئوپلاستیک
- لنفوم پوستی سلول T یا میکوزیس قارچی (به ویژه سندرم سزاری)
- لنفوم پوستی سلول B
- لوسمی کوتیس
بارداری
- پمفیگوئید بارداری
- ضایعات پلی مورفیک بارداری
- خارش بارداری
علل سیستمیک خارش مزمن
بیماریهای غدد درون ریز و متابولیسم
- نارسایی مزمن کلیه
- دیابت (نامعلوم و ممکن است خارش به صورت موضعی در پوست سر باشد)
- پرکاری تیروئید
- کم کاری تیروئید
- بیماری کبدی (با یا بدون کلستاز)
- سوء جذب
- خارش یائسگی
بیماری های عفونی
- کرم های انگلی
- عفونت HIV
- بیماری انگلی
عوارض نئوپلاستیک و اختلالات هماتولوژیک
- بیماری هوچکین
- فقر آهن
- لوسمی
- لنفوم غیر هوچکین
- میلوم مولتیپل (میلوم متعدد)
- پلاسماسیتوما
- پلی سیتمی ورا
سرطان احشایی
- سندرم کارسینوئید
- تومورهای توده ای دهانه رحم، پروستات و یا روده بزرگ
بارداری
- خارش ناشی از بارداری (با یا بدون کلستاز)
11 راه ساده برای درمان لکه های پوستی
داروها
- آلوپورینول
- آمیودارون
- مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین
- استروژن
- هیدروکلروتیازید
- هیدروکسی اتیل سلولز
- داروهای مخدر
- سیمواستاتین
سایر عوارض
- بیماری عصبی
- آبسه
- سکته
- ام. اس
- خارش نوتالژیا پارستتیکا
- تومورها
- بیماری روانی
- اختلالات اضطرابی
- افسردگی
- اختلال وسواسی جبری
برای تسکین موقت خارش، این اقدامات خود مراقبتی را امتحان کنید.
بکوشید علت خارش پوست خود را شناسایی کنید و از موارد یا موقعیت هایی که آن را ایجاد می کند، بپرهیزید. پوشیدن لباس سنگین و خشن، گرمای زیاد اتاق، حمام مکرر با آب گرم یا استفاده از یک محصول پاک کننده، ممکن است باعث خارش پوستتان شود.
مرطوب کردن روزانه
حداقل یک بار در روز، به پوست آسیب دیده خود، کرم مرطوب کننده ضد حساسیت و بدون عطر بمالید.
از کرم، لوسیون یا ژلی استفاده کنید که پوست را خنک و آرام می کند
مصرف کوتاه مدت کرم کورتیکو استروئید بدون نسخه، ممکن است به طور موقت خارش همراه با قرمزی پوست و التهاب را تسکین دهد. همچنین، می توانید از لوسیون کالامین یا کرم های حاوی منتول یا کاپسایسین یا بی حس کننده ی موضعی (مانند پراموکسین) استفاده کنید.
تا حد امکان از خاراندن پوست خود پرهیز کنید
اگر نمی توانید از خاراندن پوستتان دست بردارید، ناحیه ی خارش را بپوشانید. ناخن هایتان را کوتاه کنید و شب ها دستکش بپوشید.
حمام کنید یا دوش بگیرید
از آب وان ولرم و نمک حمام (اپسوم)، جوش شیرین، جو دوسر نپخته یا کلوئیدی ( یک بلغور جو دوسر ریز که برای حمام کردن ساخته شده است) استفاده کنید. برخی از مبتلایان خارش پوست مزمن می گویند که دوش گرم، تا چند ساعت از علائم خارش پوست آنان می کاهد. عده ی دیگر می گویند دوش آب سرد به بهبود خارش پوستشان کمک می کند.در هر دو حالت ( دوش آب گرم یا سرد) حتماً از یک پاک کننده ی ملایم استفاده کنید و پوست خود را محکم نمالید. سپس به طور کامل آن را آبکشی کنید. در پایان، پوستتان را به آرامی خشک و از مرطوب کننده استفاده کنید.
کاهش استرس
استرس ممکن است خارش پوست را بدتر کند. مشاوره، رفتار درمانی، طب سوزنی، مراقبه و یوگا بعضی از راه های کاهش استرس است.
داروهای ضد آلرژی بدون نسخه را امتحان کنید
بعضی از این داروها، مانند دیفن هیدرامین، ممکن است باعث خواب آلودگی شما شوند. اگر به دلیل خارش پوستتان نمی توانید بخوابید، می توانید شب ها از این دارو استفاده کنید.
از دستگاه بخور و رطوبت ساز استفاده کنید
اگر از وسایل گرمایش خانگی استفاده می کنید و هوای خانه ی شما خشک است. حتماً از یک دستگاه بخور و رطوبت ساز استفاده کنید تا خارش پوستتان تسکین یابد.
پوشیدن لباس سبک
این کار پوستتان را خنک نگه می دارد و از احساس خارش شما می کاهد.برای درمان خارش پوست، پزشکان بر یافتن علت خارش و از بین بردن آن تمرکز می کنند. اگر درمان های خانگی خارش پوستتان را کاهش نداد، پزشکان داروها یا درمان های دیگری را توصیه می کنند.
