دندان قروچه یا "بروکسیسم" عبارت است از عادت ساییدن دندان ها. عنوان قروچه معمولاً در خواب رخ می دهد (بروکسیسم شبانه) ولی ساییدن یا کوبیدن دندان ها در طول روز نیز شایع است. دندان قروچه مداوم ممکن است باعث خوردگی لثه ها و استخوان های حمایت کننده از آن ها در دهان شود. یکی از علائمی که ممکن است در آلودگی با کرم تنیا ساژیناتا دیده شود نیز بروکسیسم یا دندان قروچه در کودکان است.
علت دندان قروچه کودک در خواب چیست؟
این یکی از سوالاتی است که پدرومادرها خیلی از ما می پرسند. دندان قروچه دلایل احتمالی متفاوتی دارد که یکی از آن ها، خروپف کردن است. وقتی کودک خروپف می کند، سیستم گلیمفاتیک (سیستم پاکسازی مغز) او به خوبی کار نمی کند و درنتیجه فرد به خواب عمیق فرو نمی رود. وظیفه سیستم گلیمفاتیک این است که موقع خواب مواد زائد عصبی (نوروتاکسین) را از مغز پاک می کند.
از آنجایی که کودک در سن رشد است، خواب یکی از مهم ترین عواملی است که به پرورش مغز و دندان های او کمک می کند. به همین خاطر هیچگاه نباید مسائلی که مخل خواب او می شوند (از جمله دندان قروچه) را نادیده بگیرید. مثلا یک خروپف ساده در کودکی ممکن است در بزرگسالی تبدیل به بیماری های قلبی یا مغزی مزمن شود.
یکی دیگر از دلایل رایج دندان قروچه، بخصوص در کودکان، کرم روده است. این مسئله ممکن است کمی خاطرتان را ناراحت کند. برای هیچ پدر و مادری خوشایند نیست که بداند فرزندش کرم روده دارد ولی این مسئله خیلی اوقات اتفاق می افتد و والدین باید از آن اطلاع داشته باشند.
علائم و نشانه های دندان قروچه
- فک درد
- مشاهده لایه ای غیرمعمول روی دندان ها
- نامنظم بودن دندان ها
- مشاهده دندان شکسته یا خردشده
- کراس بایت (نامنظم بودن دندان ها و دشواری در جویدن غذا)
- شنیده صدای بلند دندان قروچه در شب
- احساس خواب آلودگی در بعدازظهرها
- خستگی، عصبی بودن و تمرکز نداشتن
- نفس کشیدن از دهان
- گودی و سیاهی زیر چشم
- مشکلات گوارشی
- داشتن انگل
علل روان شناختی :
علل روانشناختی دندان قروچه کردن در کودکان، استرس و اضطراب می باشند. در کودکان ممکن است این استرس – معمولاً فشار عصبی و یا خشم – در اثر داشتن امتحان در مدرسه و یا یک تغییر در روند زندگی (خواهر و برادر جدید و یا عوض شدن معلم مدرسه) ایجاد شود. حتی جروبحث با والدین و خواهر و برادر می تواند به حدی استرس زا باشد که باعث ایجاد دندان قروچه یا قفل شدن فک کودک گردد.
چرا دندان هایمان فوری جرم می گیرد؟
تشخیص بروکسیزم در کودک خود
تشخیص بروکسیزم در کودک ممکن است اندکی دشوار باشد چرا که خود او حتی متوجه دندان قروچه کردن خود نمی شود. می توانید شبانه به هنگام خواب کودک او را بررسی کنید و ببینید که آیا صداهای ناشی از دندان قروچه به گوش می رسند یا خیر. اگر کودک شما به هنگام جویدن غذا احساس درد کرده و یا فک او دردناک شده است، این موارد می توانند از علائم بروکسیزم باشند.
آیا کودک شما نگران بوده و یا از مورد خاصی عصبانی است؟ اگر این احساسات با دندان قروچه به هنگام خواب همراه شوند، زمان آن است که به کودک خود بیشتر توجه کنید. کودکان به طور کلی مقدار زیادی استرس را تحمل می کنند و ممکن است لازم باشد تا علت اصلی آن از طریق درمان های پزشکی و روش های استرس زدایی مانند حمام آب گرم و یا گوش دادن به موسیقی های آرامش بخش قبل از خوابیدن درمان شود.
عوارض دندان قروچه
در برخی از موارد، دندان قروچه ی شبانه و یا قفل شدن فک می توانند باعث موارد زیر شوند:
- صدای دندان قروچه به هنگام شب
- سردردهای صبحگاهی
- درد عضلات فک و صورت
- مشکلات مربوط به فک مانند بیماری های مفصل فکی گیجگاهی (TMJ). البته بیشتر کودکانی که دندان قروچه می کنند. مشکلات مربوط به TMJ را نخواهند داشت، تا زمانی که دندان قروچه ی آن ها بسیار شدید شود.
- دندان شکسته و یا ترک خورده
- ساییده شدن مینای دندان
- حساسیت زیاد (نسبت به دما) و یا لق شدن دندان
- آسیب به دندان، شکستن پرکردگی های دندان و آسیب به لثه ها
- تغییر شکل دادن زبان
- تورم (در برخی از موارد) در کنار فک پایین که به دلیل قفل شدن دندان ها ایجاد می شود.
