خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان یا اگزوستوما، به شرایطی اشاره دارد که در آن غدد بزاقی دهان، بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان نمی سازند. دهان خشک اغلب به دلیل عوارض دارویی یا افزایش سن یا در نتیجه رادیودرمانی سرطان به وجود می آید. با شیوع کمتر علت خشکی دهان ممکن است بیماری ای باشد که غدد بزاقی را مستقیما تحت تاثیر قرار داده باشد. بزاق با خنثی کردن محصولات اسیدی باکتری ها، جلوگیری از رشد باکتری ها و شستن ذرات غذا، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. همچنین بزاق توانایی فرد برای چشیدن را بهتر می کند و جویدن و بلع را آسان تر می کند. به علاوه، آنزیم های بزاق به هضم غذا کمک می کنند.
کاهش بزاق و دهان خشک از یک آزار ساده تا اثرات بزرگ روی سلامتی فرد و سلامتی دندان ها و لثه ها همچنین اشتها و لذت بردن از غذا می تواند متفاوت باشد.
علائم
علائم و نشانه های خشکی دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بوی بد دهان
- چِیلیتیس یا التهاب و شکافتن (شکافتن یا ترک خوردن) لب ها
- ترك خوردن و شكستن مخاط دهان، يا پوشش داخلي گونه ها و لب ها كه در آن پوست در گوشه هاي دهان ممكن است شكسته شود يا دچار درد شود
- خشکی در دهان
- دیسگوسیا (dysgeusia) یا اختلالات چشایی
- عفونت های قارچی در دهان مانند برفک
- گلوسودینیا (glossodynia) یا سندرم سوزش دهان
- افزایش نیاز به نوشیدن آب به خصوص در شب
- التهاب زبان، زخم زبان
- برای خانمها رژ لب به دندان چسبیده
- تکرر بیماری لثه
- پوسیدگی و پلاک بیشتر دندان
- مشکلات صحبت کردن
- مشکل در بلع و جویدن – مخصوصاً غذاهای خشک مانند غلات
- مشکلات مربوط به دندان مصنوعی – مشکلات مربوط به نگهداری دندان های مصنوعی، زخمهای دندان ها و همچنین چسبیدن زبان به کام
- سیالادنیت، عفونت غده بزاقی
- گلو درد
- بزاق غلیظ و چسبنده
نقش بزاق دهان در سلامتی انسان چیست؟
علائم همراه با خشکی دهان چیست؟
اگر فرد به میزان کافی بزاق نسازد، این علائم را دائما یا اغلب اوقات خواهد داشت:
- خشکی یا احساس چسبندگی در دهان
- بزاقی که به نظر می رسد غلیظ و چسبنده است.
- تنفس دشوار
- جویدن، بلع کردن و صحبت کردن دشوار
- گلودرد یا خشکی گلو و صدای خشن
- زبان خشک یا شیاردار
- مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
- به علاوه خشکی دهان باعث چسبیدن رژ لب یه دندان ها می شود
نتایج خشکی دهان
به یاد می آوریم که بزاق در هضم مواد خوراکی سهیم است. ضمناً هر گونه کاهش بزاقی می تواند از بین رفتن باقی مانده های مواد غذایی را تحت تأثیر قرار دهد و همین شرایط می تواند باعث پوسیدگی دندان ها خصوصاً پوسیدگی تاج دندان و عفونت های دهانی بشود. خشک شدن دهان می تواند مشکلاتی برای صحبت کردن ایجاد کند.در نهایت، در موارد شدیدتر، دهان خشک مانع از جویدن و بلع مواد غذایی می شود که ممکن است، کمبودهای غذایی را با خود به همراه داشته باشد.
دربارۀ این مشکل با پزشک و یا دندانپزشک تان صحبت کنید تا علت (بیماری، داروها و...) را بیابد. به خاطر داشته باشید که معاینۀ غدد بزاقی ممکن است منجر به تشخیص تورم و انسداد کانال بزاقی یا انسدادهای تابع آن بشود.در موارد سنگ های بزاقی، می توان آنها را با اعمال فشار بر روی غدد یا جراحی خارج کرد. در بیشتر موارد، خشک شدن دهان گذرا و موقت است و می توان آن را به واسطۀ برخی اقدامات ساده برطرف کرد، این اقدامات را مد نظر قرار دهید:
- زیاد مایعات بنوشید.
- نوشیدن بیشتر زمانی که زیاد صحبت می کنید.
- نوشیدنی ها و خوراکی های کم کنندۀ آب مانند: قهوه، الکل، ادویه جات، غذاهای شور و... اجتناب کنید.
- یک دستگاه بخور در اتاق تان قرار دهید.
