بزاق دهان چیزی نیست که تا به حال شما وقت زیادی را صرف فکر کردن برای آن کرده باشید اما آیا می دانستید که هر لحظه و در هر روز بزاق دهان می تواند روی سلامت شما تاثیرگذار باشد؟ بزاق دهان برای سلامت دهان و بهبود گوارش و غیره بسیار مناسب است. بسیاری از ما گمان می کنیم چیزی بی ارزشی تر از بزاق دهان وجود ندارد به همین دلیل قدر آن را نمی دانیم. اگر شما هم جزو همین افراد هستید، مطلب زیر را بخوانید تا به ارزش واقعی بزاق پی ببرید.
بزاق دهان 98 درصد از آب تشکیل شده است و شامل مقدار کمی مواد مهم مثل موکوس، پروتئین ها، مواد معدنی، الکترولیت ها، ترکیبات آنتی باکتریالی و آنزیم ها می باشد.بزاق دهان باعث رطوبت دهان شما می شود، جویدن شما را نرم می کند، بلع شما را راحت تر می کند و اسید های مضر را خنثی می سازد. همچنین آنها را نابود کرده و از تنفس بدبو جلوگیری می کند، در برابر پوسیدگی دندان شما محافظت می کند و بیماری های لثه را از بین می برد. بزاق دهان مانع آسیب دیدگی دندان ها می شود و سرعت شفا دادن زخم ها را افزایش می دهد.بزاق دهان از سه جفت غده بزاقی اصلی نشأت گرفته که صدها غده کوچک در حفره دهانی دارند. غده های اصلی بزاق دهان، مسئول تولید اکثر بزاق ها هستند که شامل پاروتید در قسمت داخلی گونه، زیر زبان و زیر استخوان فک می باشند.غده های کوچکی هستند که به آن ها سه جفت غده بزاقی گفته می شود و بزاق را از غده ها وارد دهان می کند. مقدار کمی از بزاق به طور مداوم وارد دهان می شود و دهان را مرطوب نگه می دارد.غده های بزاقی هر زمان که غذا می خورید یا حتی به غذا خوردن فکر می کنید و غذایی را بو می کشید، به کار می افتند.غده های شما بزاق زیادی دارند که می توانید مقدار زیادی از آن ها را در دهان خود ببینید. یک فرد به طور میانگین 2 الی 4 پینت بزاق تولید می کند.
دهان شما به طور طبیعی حاوی باکتری است. معمولا شما رعایت بهداشت مناسب دهانی مانند مسواک زدن ونخ دادن کشیدن می توانید این باکتری ها را تحت کنترل داشته باشید.
بزاق نیز یک عامل دفاعی بر ضد باکتری و ویروس ها است. بزاق حاوی آنزیم هایی است که باکتری ها با شیوه های مختلف نابود می کنند. اما باکتری های مضر گاهی از کنترل خارج می شوند و به بیماری پریودنتیت – عفونت وخیم بافت های اطراف دندانی و لثه ها منجر می شوند.
هنگامی که لثه های شما سالم هستند، باکتری های دهان شما معمولا وارد جریان خون نمی شوند. اما بیماری لثه امکان ورود باکتری را به درون جریان خون فراهم می کند.
گاهی درمان های تهاجمی در دهان ودندان نیز باعث می شود که باکتری های به درون جریان خون وارد شوند. و داروها و درمان هایی که جریان بزاق را کاهش می دهند یا تعادل طبیعی باکتری ها در دهان را به هم می زنند، نیز ممکن است به تغییرات دهانی منجرشود که وارد شدن باکتری را به جریان خون ساده تر می کند.
برخی پژوهشگران اعتقاد دارند که این باکتری ها و التهاب در دهان شما مشکلاتی بهداشتی در بقیه بدن شما ایجاد می کنند
سؤالات متداول درباره بزاق دهان
در ادامه به برخی از سوالاتی که درباره بزاق دهان وجود دارند پاسخ خواهیم داد.
۱. علت زیاد شدن بزاق دهان چیست؟
بزاق دهان می تواند به دلایل مختلفی افزایش پیدا کند. اگر به بیماری عفونی مبتلا شده باشید، بزاق بیش از حد ترشح خواهد شد. استرس و اضطراب، استفاده از دندان مصنوعی جدید و بارداری هم می تواند منجر به افزایش ترشح بزاق دهان شود.اگر داروی خاصی مصرف می کنید، احتمال دارد که ترشح بزاق بیشتر شود. دارو هایی مانند کلونازپارم روی غده های بزاقی تأثیر می گذراند و ترشح بزاق را افزایش می دهند. فلج بل یا فلج عصب و صورت، مسمومیت با جیوه یا آرسنیک، ابتلا به بیماری هایی مانند سفلیس، سل و بیماری های دهان و دندان از دیگر دلایل زیاد شدن بزاق دهان هستند.
۲. علت کم شدن بزاق دهان چیست؟
کم شدن بزاق دهان دلایل مختلفی دارد. یکی از دلایل کاهش بزاق، مصرف دارو های مختلف است. اگر مشکلات گوارشی دارید یا به بیماری فشار خون مبتلا هستید، مصرف دارو می تواند سبب خشکی دهانتان شود.مصرف نوشیدنی های کافئین دار، استعمال دخانیات و مصرف الکل هم در خشکی دهان مؤثر هستند.البته بالا رفتن سن، مشکلات تنفسی و کم شدن آب بدن هم می تواند باعث خشک شدن دهان شود.
۳. روش های افزایش و سالم نگه داشتن بزاق دهان چیست؟
برای افزایش ترشح بزاق می توانید آب نبات های بدون قند بخورید یا آدامس های بدون شکر بجوید. نوشیدن آب به میزان کافی، مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و خوردن غذا های آبکی مانند سوپ می تواند دهانتان را خیس و مرطوب نگه دارد.سیگار کشیدن را کنار بگذارید و مصرف نوشیدنی های الکلی و گازدار را محدود کنید. با اینکه می توانید ترشح بزاق دهان را بهبود دهید و از خشکی دهان پیشگیری کنید.حتماً بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. این کار کمک می کند که بزاق دهان سالم بماند.