جرم گیری عمیق دندان که گاهی به آن درمان لثه هم گفته می شود، درمانی است که فاصله بین لثه و دندان تا ریشه دندان را تمیز می کند. مثل یک جرم گیری معمولی، متخصص یا دندان پزشک دندان، خط لثه و بین دندان ها را تمیز می کند. اما در این روش، آن ها پاک کردن جرم را در زیر لثه و تا ریشه دندان ادامه می دهند. به این روش درمان ریشه و اندازه گیری آن هم می گویند که ممکن است نیاز به چند بار مراجعه به مطب دندان پزشک داشته باشد. در مقایسه با جرم گیری معمولی، هزینه آن بیشتر است و برای متوقف کردن بیماری لثه و جلوگیری از پیشرفت آن انجام می شود.
جرم دندان چگونه به لثه ها آسیب می رساند؟
وقتی جرم دندانی بالای خط لثه تجمع پیدا کند،بافت لثه متورم شده و به راحتی دچار خونریزی می شود.این حالت ژنژیویت (التهاب لثه) نام دارد و مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال است.اگر در موقع مسواک زدن از لثه ها خون بیاید،نشانه شروع مشکل است و باید به دندانپزشک مراجعه کرد،زیرا خونریزی از لثه نشان دهنده التهاب فعال است.به ناحیه ای که خونریزی دارد،باید بیشتر مسواک زد (و نه لزوما محکمتر) و نخ کشید و از خونریزی آن نترسید.مسواک زدن صحیح و مرتب این ناحیه به تدریج باعث کاهش خونریزی می گردد.
فرق جرمگیری معمولی با جرمگیری عمیق چیست؟
در پاسخ باید توضیح داد که بر اساس موقعیت قرارگیری، دو نوع جرم دندانی وجود دارد:
نوع اول: جرم بیشتر روی سطح تاجی دندان و بالای لثه می باشد که در ناحیه طوق و در برخی موارد روی سطوح جونده دندان مشاهده می شود.
نوع دوم:زیر لثه ای و در شیار لثه می باشد و به سطح ریشه به طور محکم می چسبد.این نوع جرم از روی علائم کلینیکی و تهیه رادیوگرافی قابل تشخیص است.علائم کلینیکی و تهیه رادیوگرافی قابل تشخیص است.تشکیل این نوع جرم برای بافت لثه و استخوان اطراف آن ضرر بیشتری دارد،چرا که به علت ایجاد التهاب شدیدتر،باعث تحلیل لثه و استخوان نگهدارنده اطراف دندان ها می شود.این تحلیل در مراحل پیشرفته تر می تواند منجر به لق شدن دندان ها گردد.
برای برداشت جرم دندانی نوع اول از واژه جرمگیری(CLeaning) و برای برداشت جرم دندانی نوع دوم از واژه جرمگیری عمیق(Deep CLening ) استفاده می شود.معمولا جرمگیری عمیق برای دندانپزشکان یا بهداشت کاران از لحاظ کاری مشکل تر و زمان برتر بوده و به طبع هزینه آن هم بیشتر خواهد بود.
چند نکته مهم: یکی از موارد مهم در هنگام جرمگیری،صاف و صیقلی کردن (Polish) سطوح دندانی بعد از برداشت جرم ها می باشد.چنانچه این عمل به دقت صورت نگیرد،سطوح دندانی به صورت خشن و زبر باقی مانده و بیشتر از قبل مستعد تشکیل جرم می شوند.مسئله دیگر تمایز بین جرم و تغییر رنگ (Stain) می تواند ناشی از نوشیدن چای و قهوه و یا کشیدن سیگار باشد.بیشتر این موارد با یک پالیش ساده از بین می روند ولی در بعضی موارد،چنانچه به بافت دندان می چسبند که استفاده از ابزارهای خاص ضروری می گردد.امروزه،یکی از موارد زیبایی که مردم از دندانپزشکان درخواست می کنند،سفید کردن دندان است.باید دانست که دندانپزشک هنگام جرمگیری،رسوبات رنگی و املاح ته نشین شده روی دندان ها را برمی دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی بیش از حد از جرمگیری داشت،اگر چه به دلیل از بین رفتن لایه جرم،کمی سفیدی و تغییر رنگ به وجود می آید.چنانچه نیاز به سفید کردن دندان ها باشد،بلیچینگ (سفید کردن دندان ها) روشی است که توسط مواد شیمیایی مخصوص انجام می گیرد که در آینده در مورد آن صحبت خواهیم کرد.به هر حال بلیچینگ بیشتر جنبه زیبایی دارد،در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی و ضروری می باشد.
جرمگیری عمیق دندان چه مدت طول می کشد؟
زمانیکه جرم روی دندان زیاد باشد و به جرم گیری عمیق یعنی اسکیلینگ زیاد و روت پلنینگ نیاز باشد، درمان می تواند خیلی طولانی تر از جرم گیری نرمال و حتی ساعت ها طول بکشد. در بعضی مواقع ممکن است برای جرم گیری دندان به بیش از یک جلسه درمان نیاز باشد.
بیمارانی که هنگام جرم گیری مضطرب می شوند، می توانند با مشورت با دندانپزشک خود، این درمان را تحت تزریق وریدی آرامبخش درخواست کنند. با این کار، فرد بیدار و بسیار آرام است و از تجربه جرم گیری عمیق چیز زیادی به یاد نمی آورد.
آیا انجام دادن جرم گیری خطر دارد؟
بیشتر افراد این تصور را دارند که جرم گیری به مینای دندان آسیب زده و باعث پوسیدگی ها شده ولی باید ذکر شود که وجود جرم هایی که روی دندان و لثه ها هستند به بافت دندان ها آسیب جدی وارد می کنند و با تجمع میکروب ها در دهان به تکثیر هم ادامه می دهند .پس وجود جرم در دهان مضر بوده نه از بین بردن جرم ها. نکته ای که باید بدانید این است که جرم گیری باعث حساس شدن دندان شده و با برخورد کردن نوشیدنی های سرد و گرم به آن تیر کشیده و جرم هایی که تا قبل از آن روی دندان بودند به عنوان عایقی عمل کرده که جلوی حساسیت را گرفته و اگر این لایه جرم از روی دندان از بین برود منجر به این حالت شده و کاملا طبیعی بوده ولی این حساسیت فقط تا چند روز بعد از انجام جرم گیری وجود دارد پس نباید نگران این موضوع باشید.
آیا جرم گیری باعث ضعیف شدن و لق شدن دندان ها می شود؟
از آنجا که افراد در مورد جرم گیری دندان اطلاعات کافی ندارند بسیار طبیعی است که نظریات اشتباه و شایعه ها را در این زمینه باور کنند. یکی از این شایعه ها این است که با انجام عمل جرم گیری بر روی دندان ها آنها لق خواهند شد. این باور کاملا غلط است زیرا با انجام این عمل به هیچ عنوان دندان لق نمی شود. پس از آن که جرم بر روی دندان می نشیند، اسیدی که از جرم ها به وجود می آید سبب می شود تا بخشی از قسمت های دندان نابود شود و بنابراین دندان لق به نظر بیاید. اما فرد بیمار متوجه این موضوع نخواهد شد و علت آن هم این است که حجم جرم ها به اندازه ایست که دور دندان را احاطه می کند و فرد اصلا حس نمی کند که بخشی از دندانش را از دست داده. ولی پس از آنکه جرم گیری دندان کاملا انجام شد، جرم ها از بین می روند و اکنون دیگر جرمی وجود ندارد که فضای از دست رفته میان لثه و دندان را پر کند. بنابراین بسیاری این تصور را دارند که جرم گیری دندان ها را لق می کند. این نظر اصلا صحت ندارد و هیچ توجیه علمی برای آن وجود ندارد.
آیا استفاده از خمیر دندان های ضد جرم مفید می باشد؟
خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نمی شود و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندان هایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که زنگ (Stain) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد. این خمیردندان ها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراش های بسیار ظریف بر سطح دندان ها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می آورند. به مرور زمان با خوردن برخی خوراکی ها بر روی دندان ها ایجاد جرم می شود که باید دندان ها جرم گیری شوند زیرا به صورت لایه ی زرد رنگ تشکیل می شوند و اصلا ظاهر خوبی در هنگام لبخند زدن نداشته و شما می توانید در منزل هم جرم گیری دندان انجام دهید و جرم ها را نابود کنید. انجام جرم گیری با سوزش همراه بوده پس حتما باید دهان را ضدعفونی کرده و یک روز در میان از شوینده های قوی استفاده کرد تا از تشکیل شدن مجدد جرم ها بر روی دندان جلوگیری شود.
آیا پولیشینگ برای دندان ها بد است؟
در انتهای جلسه درمانی در مطب دندانپزشک پس از این که دندان های به طور کامل تمیز و معاینه شدند، دندانپزشک آنها را پولیش می کند. در این فرایند از خمیردندان های دانه دار بر روی دستگاه پولیش چرخشی استفاده می شود. طبق مقالات چاپ شده در مجله بین المللی موارد عملیاتی در بهداشت دندان گفته شده که در حالی که پولیش دندان باعث تمیز شدن دندان ها می شود اما این فرایند صد در صد الزامی و ضروری نیست. پولیشینگ دندان ها هیچ مزیتی برای سلامتی ندارند و هیچ تأثیری بر پوسیدگی، سرطان دهان یا بیماری لثه ندارند. بیشتر دندانپزشکان انجام پولیشینگ را توصیه می کنند. این بدان معناست که دندانپزشک فقط قسمت های لکه دار دندان ها و نه همه آنها را درخشان تر می کند. این بدان دلیل است که برخی تحقیقات نشان می دهند که پولیشینگ زیاد همه دندان ها ممکن است باعث از بین رفتن مینای دندان ها شوند. به هر حال، اگر بخواهید دندان های خود را پولیش کنید نباید بیش از دو مرتبه در سال این کار را انجام دهید زیرا استفاده از خمیردندان های خشن تر و دو مرتبه پولیشینگ دندان در سال نمی تواند باعث آسیب دیدگی مینای دندان شود.