هر فردی در هنگام عبور از جگرکی هوس یک سیخ جگر سفید یا سیاه گوسفند زنده می کند که یک غذای کاملا عالی و خوشمزه می باشد. جگر گاو و گوساله و گوسفند و بز نیز به عنوان یک غذای بسیار مناسب در تمام کشورهای جهان است که در فروشگاه ها و قصابی ها فروخته می شود.
به جرعت می توان گفت از محبوب ترین غذاهای ایرانی دل و جگر می باشد که طرفداران بسیاری دارد و خوردن دل و جگر بسیار لذت بخش می باشد ولی روش طبخ آن ها در هر شهری متفاوت می باشد ولی در هر صورت جزو غذاهای خوش رنگ و خوشمزه می باشد که خواهان بسیاری دارد.
شش دام زنده و یا همان ریه، جگر سفید می باشد که شما می توانید با پخت آن غذای سالمی را میل نمایید، ناگفته نماند که کبد نیز نام دیگر جگر سیاه می باشد که دارای ویتامین های ب، آهن و روی و همچنین آ می باشد. طبع جگر سفید، گرم و تر است.
ارزش غذایی جگرسفید
جگرسفید یا همان شش (ریه) ارزش غذایی خاصی ندارد و همانند گوشت به عنوان یک منبع پروتئینی بری رشد بدن و عضلات مفید است. ولی جگرسیاه منبع غنی ویتامین A است. جگرسیاه یا همان کبد بهتر از جگرسفید است. جگرسیاه به اندازه گوشت پروتئین دارد، ولی چربی آن از گوشت بیشتر است. آهن آن زیاد است. پس برای مبتلایان به کم خونی خیلی خوب است و حاوی روی زیادی است. ازاین رو برای کودکان در سن رشد و زمان قد کشیدن خیلی مفید است همچنین به دلیل دارا بودن ویتامین A هم برای کودکان بسیار مفید است و هم برای افراد بالغ و مانع خشکی چشم و پوست و شبکوری می شود. جگرسفید حاوی ویتامین D,E است، پس برای رشد استخوان و افراد مبتلابه پوکی استخوان مفید است و حاوی ویتامین B12 بالاست پس برای کم خونی ها مفید است. اگر دچار کم خونی هستید می توانید ۲ بار در هفته جگرسیاه بخورید، ولی در حالت معمولی یک بار در هفته کافی است، چون ویتامین A آن زیاد است و مصرف زیاد آن باعث هیپرویتامینوز A در بدن و بروز مسمومیت ویتامینی می شود.
۱۰۰ گرم جگرسیاه گوسفند که با آتش ملایم پخته شده باشد، دارای ۲۲۰ کالری انرژی، ۵/۲ گرم کربوهیدرات، ۵/۳۰ گرم پروتئین و ۸/۸ گرم چربی است. ۱۰۰ گرم جگرسفید گوسفند که با آتش ملایم پخته شده باشد دارای ۱۱۳ کالری انرژی، ۸/۱۹ گرم پروتئین و ۳ گرم چربی است و کربوهیدرات هم ندارد. پس می بینید که ارزش غذایی جگرسیاه بیشتر از جگرسفید است، البته چون چربی بیشتری هم دارد، باید در مصرف آن اعتدال را رعایت کرد.
تفاوت بین جگر سیاه و سفید
اما چه تفاوتی میان جگر سفید و جگر سیاه است:
- جگر سفید درصد چربی کمتری نسبت به جگر سیاه و گوشت قرمز دارد.
- درصد پروتئین و چربی جگر سفید نسبت به جگر سیاه و گوشت قرمز کمتر است.
- درصد کلسترول جگر سفید نسبت به جگر سیاه و گوشت قرمز بیشتر است.
- آهن موجود در جگر سیاه نسبتا دو یا سه برابر گوشت گاو است در صورتی که در جگر سفید آهن کمتری وجود دارد.
فواید و مضرات جگر سفید
جگر سفید یا شش و ریه دام مانند جگر سیاه که کبد دام است، حاوی انواع ویتامین های آ، خانواده ب، آهن و روی است و در کنار آن جزو مواد غذایی پر ویتامین و کالری محسوب می شود که حاوی درصد بالایی آهن است وبه عنوان یکی از مواد غذایی خون ساز معرفی می شود. خاصیت جگر سفید هم مانند جگر سیاه بیشمار است که در اینجا به معرفی چند خاصیت آن می پردازیم:
تقویت حافظه و مغز
ویتامین ب یکی از مواد مفید برای تقویت حافظه و مغز است از این رو با خوردن انواع مواد غذایی حاوی ویتامین ب چون جگر سفید، جگر سیاه و مواد غذایی دیگر می توانید باعث تقویت حافظه و مغز خود و سیستم عصبی تان شوید. توجه داشته باشید که کمبود ویتامین ب 1 می تواند خستگی و کم اشتهایی، یبوست، عصبی بودن، سو هاضمه، سردرد، گیجی، کمبود وزن، ضربان قلب و زود رنجی را به همراه داشته باشد.
جگر سفید منبع آهن و درمان کم خونی
یکی از ویتامین های مورد نیاز بدن ب 12 است که کمبود آن می تواند موجب کم خونی، تخریب اعصاب و کمبود حافظه شود از این رو خیلی مهم است با خوردن انواع مواد غذایی چون جگر گوساله، ماهی آزاد، فیله گوساله، تخم مرغ. شیر سویا باعث جبران ویتامین ب ۱۲ شوید.
سرشار از ویتامین آ و مناسب برای تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی از ویتامین های مورد نیاز بدن که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود بینایی و همچنین سلامت پوست شما خواهد شد ویتامین آ یا همان ریتنول است که برای اینکه به میزان کافی این ویتامین در بدن شما تامین شود بهتر است به خوردن جگر گوساله، جگر مرغ، جگر گاو، پنیر، زرده تخم مرغ، کره تازه، قلوه، در سبزیجات، جعفری، کدو، اسفناج، کاهو و شاهی و در میوه ها، خربزه، گیلاس، موز، خرما، هلو و پرتقال روی بیاورید، در کنار اینها جگر سفید گوسفند یا دیگر دام ها ماده غذایی مهمی است که سرشار از ویتامین آ است.
با وجود اینکه جگرسفید حاوی انواع ویتامین، آهن، روی است اما در کنار آن، مصرف بیش از حد جگر سفید یا سیاه می تواند منجر به بیماری مسمومیت هیپرویتامینوز آ و مسمومیت مس در انسان ها شود. همچنین:
- به دلیل میزان زیاد ویتامین A باید از مصرف آن در دوران بارداری اجتناب شود چرا که امکان نقص جنین وجود دارد.
- به دلیل وجود کلسترول بالا در جگر سفید مصرف این ماده غذایی برای کسانی که بیماری قلبی دارند توصیه نمی شود چرا که امکان ابتلا به سکته قلبی وجود خواهد داشت.
نحوه پخت جگر سفید
با پخت و پز این نوع می توانید از مزایا و فواید جگر سفید بهره ببرید. به این منظور می توانید از کباب کردن جگر گوسفند استفاده کنید و یا نسبت به نوع دیگر پخت اقدام کنید. در روش دیگر جگر را تکه تکه کرده و با جدا کردن اضافه ها، تکه ها را بشویید. تکه ها را در یک قابلمه ریخته و همراه آب بگذارید تا به جوش آید و کف جگر خارج شود. بعد از انجام این کار یک بار دیگر جگر ها را می شوییم و جگر را همراه با کمی آب و یک عدد پیاز روی شعله قرار می دهیم تا حدود یک و نیم ساعت بجوشد. در ادامه یک عدد پیاز را به صورت خلالی خرد کرده و همراه با فلفل دلمه ای و فلفل تند و سیر نگینی در داخل روغن تفت دهید و بعد نیز جگر را به ان اضافه کنید تا با هم تفت بخورند و آماده مصرف شود.