از جمله مهمترین عوامل موثر در باروری سالم، سلامت تخمک می باشد؛ چراکه سلامت تخمک بر لقاح و سلامت جنین در دوره حاملگی اثرگذار است. اغلب زنان به علت ضعیف بودن تخمک ها قادر به بارداری طبیعی نیستند و از روش های درمان ناباروری نظیر IVF استفاده می کنند. کیفیت تخمک به عوامل مختلفی مانند سن، عوامل محیطی، وجود هورمون در غذاهای روزانه، سبک زندگی و استرس بستگی دارد. مصرف برخی مواد غذایی و تغییر روش زندگی می تواند در تقویت تخمک مؤثر باشد. البته این رژیم غذایی باید در یک دوره ۹۰ روزه قبل از تخمک گذاری رعایت شود؛ چراکه در این بازه تخمدان در حال آماده شدن برای انجام پروسه تخمک گذاری می باشد.
اهمیت تخمک سالم برای بارداری
وجود تخمک سالم از جمله مهمترین عوامل در لانه گزینی و بارداری سالم است. تاکنون فرض بر این بوده که سن تنها عامل اثرگذار بر سلول های تخمک می باشد و تخمک هیچگاه بازسازی نمی گردد؛ اما یافته های جدید نشان می دهد در چرخه باروری بدن قادر است سلول تخمک ایجاد کند؛ چرا که در داخل تخمدان سلول های بنیادی وجود دارند که توانایی تولید تخمک جدید را دارا می باشند.
عوامل مؤثر در کیفیت تخمک
گردش خون مناسب در تخمدان ها، تعادل هورمونی، تغذیه مناسب و مدیریت استرس و اضطراب از جمله عواملی هستند که در کنار سن، در سلامت سلول های تولید مثل اثرگذار می باشند.
ذخیره طبیعی تخمدان چقدر است؟
ذخیره تخمدان بالا نقش اساسی در قدرت باروری زن دارد. ذخیره تخمدان نرمال حدوداً ۵ تا ۶.۵ است و ذخیره تخمدان کمتر از یک سبب کاهش شانس باروری زنان می شود که در این موارد اغلب از داروهای تحریک تخمدان استفاده می شود. مطالعات جدید نشان می دهد علاوه بر سن، سلامت تخمک تحت تأثیر عواملی نظیر عوامل محیطی، هورمون و رژیم غذایی هم می باشد. سایر عوامل مؤثر در سلامت تخمک عبارتند از:
- جریان خون سالم
- تراز هورمونی
- تغذیه سالم
- استرس
غذاهای مفید برای تقویت تخمک
آب
آب ماده ای اساسی برای سلامتی تخمک است. نوشیدن 8 لیوان آب در روز را جدی بگیرید. آب تصفیه شده میل کنید و از مصرف آب بطری های پلاستیکی خودداری کنید. مواد شیمیایی موجود در بطری های پلاستیکی می توانند تأثیر منفی بر سلامت تخمک های تولید شده داشته باشند. یک کوزه یا لیوان آب را کنار میز کنار تخت یا میز کار خود نگه دارید تا به شما یادآوری کند که باید آب بنوشید.
زنجبیل
زنجبیل ساقه ای است که خاصیت ضد التهابی دارد و باعث افزایش گردش خون و ترویج هضم سالم می شود. اینها به رفع هرگونه ناراحتی در سیستم تولید مثل، منظم کردن قاعدگی و کاهش التهاب اندامهای تولید مثل کمک می کند. یکی از بهترین راه های مصرف زنجبیل در رژیم غذایی شما، نوشیدن مقداری چای زنجبیل است. به عنوان یک ماده مهم در غذاهای آسیایی، زنجبیل نیز می تواند به غذای دلخواه شما اضافه شود.
دارچین
دارچین یکی دیگر از غذاهای عالی و شناخته شده است که عملکرد تخمدان را بهبود می بخشد و تولید تخم مرغ را با مبارزه با مقاومت به انسولین ترغیب می کند. این خصوصاً برای خانمهایی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مبتلا شده اند بسیار مفید است. توصیه می شود در صورت داشتن PCOS دارچین را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. یک چهارم قاشق چایخوری دارچین را روزانه به برنامه ی غذایی خود اضافه کنید. می توانید با غذا میل کنید یا اینکه نوشیدنی دارچین بخورید.
آووکادو
آووکادو یک میوه ی فوق العاده است؛ مقدار بالای چربی اشباع نشده آنها به بهبود سلامت تخمک و حفظ سلامت تولید مثلی کمک می کند. از آنها می توان در ساندویچ، سالاد، پوره و اسموتی استفاده کرد و حتی می توان در شیرینی ها نیز از این میوه بهره مند شد.
لوبیا و عدس
اگر بدن شما فقر آهن دارد، این می تواند دلیلی برای نگرانی باشد، زیرا این امر می تواند به مشکلات تخمک گذاری منجر شود. ترکیب لوبیا و عدس در رژیم غذایی شما ایده خوبی خواهد بود زیرا آنها منبع غنی آهن، ویتامین B ، منیزیم و سایر مواد مغذی ضروری برای باروری هستند. مهم است که هر روز حداقل یک قسمت از لوبیا و عدس را در رژیم غذایی خود بگنجانید. عدس و لوبیا را می توانید به شکل پخته داخل غذا یا به تنهایی میل کنید.
دانه کنجد
دانه کنجد از آنچه فکر می کنید سالم تر است! آنها سرشار از روی هستند و به تولید هورمون هایی برای سلامتی مطلوب تخمک کمک می کنند. آنها همچنین غنی از چربیهای اشباع نشده هستند. یک ترکیبی را با دانه کنجد، دانه کتان، آجیل و میوه های خشک درست کنید. در صورت تمایل به خوردن آنها همانطور که هست می توانید تخم کنجد را نیز به غذاها و سالاد اضافه کنید!
آجیل و میوه های خشک
میوه ها و آجیل خشک منبع بسیار خوبی از پروتئین، ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند. می توانید انواع آجیل مانند بادام، گردو و بادام زمینی را به تنهایی یا در سالاد، شیرینی یا غذاهای اصلی خود اضافه کنید.
انواع توت ها
انواع توت ها فوق العاده پر از مواد غذایی هستند. آنها حاوی مقدار زیادی ویتامین C، فولات (اسیدفولیک) و آنتی اکسیدان های قوی هستند که تخم ها را از رادیکال های آزاد محافظت می کنند و آنها را قوی و سالم نگه می دارند. انواع توت ها مانند تمشک، توت فرنگی و زغال اخته به تنهایی قابل خوردن هستند، می توان آن را درون اسموتی یا سالاد میوه ای، شیرنی و کلوچه اضافه کرد. توصیه می شود هر هفته حداقل سه وعده توت بخورید.
سبزیجات بدون برگ سبز
اسفناج، کلم، کلم بروکلی، گل کلم و سایر سبزیجات برگ دار به میزان زیادی فولات، آهن، منگنز، کلسیم و ویتامین های A ، B ، C و E وجود دارد. این مواد مغذی در تقویت و حفظ سلامت تخمک های شما ضروری هستند. هر روز حداقل دو بخش از سبزیجات سبز را در رژیم غذایی خود بگنجانید. آنها را به سالادها، خوراکی ها، برنج یا ظروف نودل و حتی اسموتی ها اضافه کنید.