تاندونیت کشکک زانو (یا زانوی پرندگان) آسیب دیدگی یا التهابی است که برای تاندونی که زانو (کشکک زانو) را به ساق پا (استخوان درشت نی) متصل می کند زیاد اتفاق می افتد. درد ممکن است خفیف یا شدید باشد. هر کسی ممکن است به تاندونیت کشک زانو مبتلا شود. اما این آسیب دیدگی در میان ورزشکاران ، به ویژه کسانی که والیبال و بسکتبال بازی می کنند، بسیار شایع است. تاندونیت کشک زانو را بیماری “زانوی جهنده” یا ” زانوی پرندگان” نیز می نامند. با مطالعه این مقاله می توانید در مورد دلیل این اتفاق، چگونگی تشخیص آن، گزینه های درمانی و موارد دیگر بیشتر بدانید.
دلیل آسیب دیدگی و پارگی تاندون زانو چیست؟
از آنجایی که تاندون زانو نیروی بسیار زیادی را جذب می کند. رشته های طولانی بافت همبند که تاندون می سازند اسیب می بینند. در این عارضه همانند تاندونیت آستین التهاب بافت مربوطه دلیل اصلی بروز مشکلی نیست ولی ساختار اسیب دیده و تحلیل رفته تاندون که سبب فشار مزمن در تاندون پاتلا شده است، عامل اصلی این مشکل شمرده می شود. متأسفانه این امر سبب می شود که تاندونیت پاتلا به یک مشکل مزمن تبدیل شود و درمان آن چند ماه طول بکشد. انعطاف پذیری نامناسب عضلات همسترینگ و عضلات چهار سر ران ریسک بروز تاندونیت پاتلا را افزایش می دهد. ضعیف بودن پا و نداشتن قدرت کافی در بروز این عارضه نقش دارد. ضعیف بودن عضلات ران سبب میشود که شخص نتواند فشار که به زانویش وارد می شود را تحمل کند و این عارضه سبب شود فشار بسیار زیادی به زانوهای وی وارد گردد. این موارد نشان می دهد که هر چه عضلات قسمت فوقانی ران دچار سفتی و خشکی بیشتری باشند احتمال اعمال فشار بر زانو افزایش می یابد و در نتیجه چرخش مفصل سخت خواهد بود. درمان اصلی این عارضه استفاده از روشهای فیزیوتراپی و توانبخشی است. در مرحله حاد ضمن این که ورزشکار باید استراحت کرده و موقتاً از فعالیت ورزشی پرهیز نماید از سرما درمانی، تحریکات الکتریکی و امواج فرا صوت( اولترا ساند) برای کاهش درد و التهاب استفاده و پس از طی کردن مرحله حاد، تمریناتی جهت تقویت عضله چهار سر ران تجویز می شود تا تاندون کشکک تدریجاً با فشارهایی که لازم است در حین ورزش و فعالیت تحمل نماید، روبرو شود. همینطور لازم است که عضله چهار سر ران از انعطاف پذیری کافی بهره مند باشد تا خمیدن کامل زانو امکان پذیر شود. لذا از تمرین های کششی هم برای افزایش انعطاف این عضله استفاده می شود. در ضمن گاهی وقت ها فیزیوتراپیست برای رفع چسبیدگیهای تاندون کشکک و برطرف کردن محدودیتهای حرکتی از بعضی درمان های دستی مانند ماساژ عمقی هم استفاده می کند.
تاندونیت کشکک زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
در ابتدای جلسه ویزیت، پزشک در خصوص موارد زیر از شما سؤالاتی می پرسد:
- فعالیت های بدنی که دارید.
- علائمی که تجربه می کنید.
- زمان هایی که علائم بروز می کنند.
- هرگونه درمانی که تا کنون انجام داده اید و باعث کاهش درد شما شده باشند.
پزشک زانوی شما را معاینه کرده و سعی می کند جایی که احساس درد دارید را پیدا کرده و دامنه حرکت زانوی شما را با خم کردن و کشیدن پایتان بررسی می کند. پزشک همچنین ممکن است لازم ببیند آزمایشات تصویربرداری انجام شود تا کشکک زانو و تاندون را بررسی و مشاهده کرده و مشخص کند آیا آسیبی به تاندون یا استخوان وارد شده است یا خیر. این آزمایشات همچنین می توانند به رد سایر علل احتمالی درد مانند شکستگی کمک کنند. پزشک ممکن است لازم ببیند ازمایشات تشخیصی زیر نیز انجام شوند:
- تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده استخوان و تعیین اینکه آیا فرد دچار شکستگی یا در رفتگی و جا به جایی کشکک زانو شده است یا خیر.
- ام آر آی برای مشاهده و بررسی تاندون و هرگونه آسیب دیدگی بافت نرم
- سونوگرافی برای مشاهده و بررسی تاندون و هرگونه آسیب دیدگی بافت نرم
آسیب و پارگی تاندون زانو را چگونه درمان کنیم؟
استفاده از تمرینات اسکات برونگرا
ورزش درمانی یکی از روش های موثر برای درمان و توانبخشی آسیب دیدگی تاندون کشکک زانو است. پزشک برای بهبود وضعیت پای بیمار انجام برخی از تمرینات ورزشی را پیشنهاد می کند. بیمار می تواند از تمرینات اسکات برونگرا برای تقویت عضلات همسترینگ، عضلات چهار سر ران، و عضله سرینی استفاده کند و برای انجام این تمرین به صورت زیر عمل نماید:
- با زاویه ۲۵ درجه به سمت جلو خم شود و پاهایش را کنار هم قرار داده، ران هایش را به عرض شانه باز کند و پاشنه پای خود را روی یک سطح بلند قرار دهد.
- قسمت پایین کمر خود را صاف نگه دارد. به آرامی شروع به اسکات زدن کند تا کاملاً مماس با سطح زمین قرار بگیرد. در این حالت اصلا نباید حرکت کند.
- طی مدت ۳ ثانیه به آرامی بنشیند و طی مدت ۳ ثانیه به آرامی بایستد.
- سه مرتبه و هر بار ۱۵ دقیقه به تکرار این تمرین بپردازد.
در صورتی که انجام این تمرین موثر باشد باید از میزان درد بیمار کاسته شود و بیمار بتواند در مدت کوتاهی و انجام فعالیت ورزشی بپردازد. در این روش به غیر از التهاب پوست هیچ عارضه دیگری گزارش نشده است. این روش یک پدیده کاملاً جدید است و هنوز هیچ عارضه دیگری در ارتباط با ان شناسایی نشده است.
ثابت نگه داشتن پا
در صورتی که بیمار در هنگام استراحت دادن به پای خود دچار درد شده باشد به احتمال زیاد برای ثابت نگه داشتن پایش به بریس نیاز خواهد داشت، هنگامی که از میزان درد کاسته شد می تواند به تدریج فعالیت خود را افزایش دهد. اما باید فقط به شرطی ورزش کند که تمرینات ورزشی باعث بروز درد نشود. اگر بیمار آنقدر درد دارد که قادر به حرکت دادن پای خود نباشد، باید فورا به پزشک مراجعه کند. به احتمال زیاد تا زمانی که زانوی بیمار به طور کامل بهبود یابد به استراحت نیاز خواهد داشت.
استفاده از باند کشی برای بستن زانوی آسیب دیده
- بیمار باید باند کشی را زیر زانوی خود به ببندد. باند کشی به تاندون فشار وارد می کند. به این ترتیب با توزیع فشار در سراسر تاندون به کاهش درد کمک خواهد کرد.
- باند کشی یک وسیله محافظ مناسب است که بیمار می تواند در دوره توانبخشی از آن استفاده کند.
- باند کشی مخصوص تاندون زانو در داروخانه و مراکز عرضه تجهیزات پزشکی موجود است.
- در صورتی که بیمار از باند کشی استفاده می کند باید بداند که بهبود تاندون مستلزم صرف زمان است.
قرار دادن یخ روی زانو
در صورتی که بیمار دچار درد و تورم زانو شود می تواند از کمپرس یخ استفاده کند. به این ترتیب بیمار می تواند یک تکه یخ را درون یک حوله کوچک قرار دهد و آن را روی زانوی خود بگذارد تا از میزان درد و تورم احتمالی کاسته شود. بیمار می تواند پس از اتمام تمرینات ورزشی برای تسکین درد مدت ۱۰ دقیقه کمپرس یخ را روی زانو قرار دهد اما باید به خاطر داشته باشد که کمپرس یخ کمکی به رفع مشکل او نخواهد کرد.