این روزها مصرف مکمل های بدنسازی به شدت رواج یافته، از طرف دیگر این میزان درخواست و عدم اطمینان از محصولاتی که در بازار وجود دارد، برای برخی ها این سوال را مطرح می کند، که آیا مکمل های بدنسازی برای کبد و سلامت بدن مضر هستند یا نه؟
مکمل های بدنسازی می تواند باعث آسیب به دبدن شوند، اگر ..
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شده، بر اساس نتایج یک تحقیق، افراد شرکت کننده در این آزمایش که از مکمل های بدنسازی رایج در بازار استفاده کرده بودند دچار مشکلات کبدی مانند یرقان، زردی چشم ها و پوست و معده درد شدند. تقریبا سه چهارم این افراد بابت علائمی که داشتند در بیمارستان بستری شدند. این مطالعه که در نشریه ی Alimentary Pharmacology and Therapeutics منتشر شد، آسیب های کبدی مرتبط با مصرف مکمل ها، داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه را شناسایی کرد که از طریق آزمایش خون با بررسی شاخص های گوناگون سلامت کبد از جمله تجمع صفرا مشخص شد.
خیلی از این محصولات حاوی استروئیدهای آنابولیک بودند که روی برچسب محصول ذکر نشده بود. استروئیدهای مصنوعی، هورمون مردانه ی تستوسترون را تقلید می کنند اما پژوهش ها نشان داده که عوارض جانبی بسیار ناخوشایندی دارند مانند: آسیب کبد، تومورهای سرطانی، طاسی زودهنگام و کوچک شدن بیضه ها و خیلی موارد دیگر.
کبد شما بزرگ ترین اندام درونی تان است و بیش از 500 عملکرد در بدن دارد که همگی برای زنده نگه داشتن شما هستند.
این مطالعه نشان داد بسیاری از محصولات مصرف شده، دارای اطلاعات نادرست روی برچسب های خود بودند. مثلا یکی از این مکمل ها (factor D) در لیست ترکیبات خود نامی از هیچ اندروژن آنابولیکی نبرده بود اما آزمایشات نشان داد این مکمل حاوی یک استروئید ناشناخته و سه استروئید آنابولیک دیگر است.
حالا این مسئله تا چه اندازه بد است؟
استانوزول که یکی از استروئید آنابولیک های موجود در این مکمل بوده، ماده ی کنترل شده ای در ایالات متحده است که در آژانس جهانی ضد دوپینگ آن را در لیست ممنوعه های خود آورده است. گاهی پزشکان ممکن است هورمون های آنابولیک را برای مردانی که دچار بیماری های به خصوصی هستند تجویز کند، مثلا کم خونی، اما این مواد دارویی به افراد معمولی توصیه نمی شوند. متاسفانه عده ای از افراد بدون توجه به این توصیه و بدون نظر پزشک، برای عضله سازی سراغ استروئیدهای آنابولیک می روند.
سرپرست مطالعه ی صورت گرفته، دکتر Andrew Stolz توصیه می کند همه ی مردان قبل از خریدن هر گونه مکملی با پزشک مشورت کنند. همه ی افراد باید در مورد مصرف هر گونه مکملی حتما با پزشک خود این مسئله را مطرح کنند، مخصوصا در مورد مکمل های بدنسازی که ممکن است حاوی مواد غیرقانونی باشند.
البته بعضی از مکمل ها می توانند برای عضله سازی مفید باشند، مانند کراتین، اما باز هم یادآوری می کنیم که محصولی که خریداری می کنید باید تحت نظارت، تولید و پخش شده باشد. ضمنا این را هم یادآوری می کنیم که شما بدون نیاز به مصرف قرص و دارو هم می توانید عضله بسازید، کافیست پروتئین کافی مصرف کنید، حساب کالری های دریافتی تان را داشته باشید و خوب استراحت کنید.
اگر فرآورده ای برچسب سلامت و اصالت ندارد، مصرف نکنید. نبود برچسب سلامت و اصالت یعنی آن محصول از کانال نظارتی وزارت بهداشت نگذشته است.
چه داروهایی ممکن است به کبد آسیب بزنند؟
در حال حاضر، بیشتر داروهایی که به کبد آسیب می زنند، داروهایی هستند که حاوی استروئیدهای آنابولیک هستند، مصرف این داروها به هیچ وجه توصیه نمی شود چرا که ممکن است عوارض جبران ناپذیری داشته باشد. خارج از این، سایر مکمل های بدنسازی در صورت برچسب اصالت داشته باشند و از سالم بودن محتویات آن اطمینان داشته باشید، خطری برای کبد ندارند.
مکمل های دیگری که سبب آسیب کبد می شوند شامل مکمل های کاهش وزن موجود در بازار می شوند. این مکمل ها در حال حاضر تعدادشان بی شمار است و نمی توان از مکمل خاصی نام برد که آسیب زننده باشد. محققان سعی کردند بفهمند آیا یک عنصر به خصوص وجود دارد که این مکمل ها را مضر می کند، اما هنوز این موضوع مشخص نشده است.
یکی از عناصری که دانشمندان به آن مضنون هستند عصاره چای سبز است، نه خود چای سبز که به طور معمول می نوشید. عصاره چای سبز در دوزهای بسیار بالا می تواند به کبد آسیب بزند. ضمنا، این تردید وجود دارد که مکمل های بدنسازی و تقویت کننده ی عملکرد ورزشی ممکن است حاوی استروئیدهای آنابولیک باشند که خیلی از آنها غیرقانونی بوده و نباید در این محصولات وجود داشته باشند.
در حالی که میلیون ها نفر در سراسر جهان از مکمل های چای سبز استفاده می کنند، دست کم ۸۰ مورد مشکلات کبدی مرتبط با این مکمل ها در سراسر جهان گزارش شده است. این مشکلات از ضعف و سستی تا یراقان و در مواردی حتی ضرورت پیوند کبد را شامل می شود. در بین کسانی که دچار مشکلات کبدی پس از خوردن قرص چای سبز شده اند، نوجوانان و جوانان هم دیده می شوند.
DNP داروی کاهش وزن خطرناکی که منجر به مرگ می شود
یکی از محصولات کاهش وزنی که به طور غیرقانونی به فروش می رسد، 2،4 دینیتروفنول است. DNP یک ماده ی شیمیایی صنعتی است که برای مصرف انسان مناسب نمی باشد. این ماده بسیار سمی بوده و عوارض جانبی بسیار جدی و خطرناکی دارد. DNP به ویژه در میان بدنسازها معروف است و افرادی که طرفدار آن هستند باور دارند این ماده می تواند سبب کاهش وزن فوری شود.DNP به شکل پودر یا قرص تحت نام های زیر نیز وجود دارد: Dinosan، Dnoc، Solfo Black، Nitrophen، Aldifen و chemox. با این حال DNP خطرناک است زیرا متابولیسم را بسیار تند می کند.