هر سال، تعداد زیادی از کودکان دچار مشکلات پوسیدگی و خرابی دندان می شوند. اما اگر مسواک و خمیردندانی مناسب برای آنها تهیه کنید، بسیار کمتر شاهد بروز چنین مسائلی خواهید بود. بسیاری از والدین به بهانه اینکه برخی دندان های کودکان موقتی هستند و می افتند، اهمیت زیادی به سلامت و نظافت آنها نمی دهند. چنین طرز تفکری به شدت اشتباه و نادرست است. رعایت نظافت و بهداشت دهان و دندان با خرید خمیر دندان کودک مناسب و نهادینه کردن عادت های صحیح بهداشتی در کودکان به وجود می آید. ضمن اینکه رسیدگی نکردن به بهداشت دهان و دندان در کودکی هم موجب پوسیدگی دندان و بروز بیماری های مختلف می شود. پس اگر فرزند دارید، بهتر است در این زمینه کوتاهی نکنید.
فلوراید؛ مفید یا مضر؟
فلوراید یکی از مواد ضروری در هر خمیر دندان است. فرقی نمی کند که خمیر دندان را برای کودک خریداری می کنید یا خودتان. در هر حال، وجود این ماده برای جلوگیری از پوسیدگی و تخریب دندان ها ضروری است. این ماده معدنی، دندان ها را قوی می کند و اجازه سایش و از بین رفتن مینای دندان را نمی دهد. البته یادتان باشد که کودک بعد از شست وشوی دندان ها، خمیر دندان را تُف کند و دهانش را آب بکشد. زیرا در صورت ورود فلوراید به معده، مشکلاتی نظیر فلوئوروزیس دندانی به وجود می آید. به همین دلیل است که دندان پزشکان، استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید را برای کودکان زیر دو سال مجاز نمی دانند. چون احتمال دارد که این گروه سنی از کودکان نتوانند خمیر دندان را به درستی از دهان خارج کنند و با قورت دادن آن دچار مشکلات معده و… شوند.
البته در سال های اخیر، انجمن ها و سازمان هایی مانند انجمن دندانپزشکان آمریکا، مصرف خمیر دندان های حاوی فلوراید را برای همه کودکان حتی در سنین زیر دو سال هم مجاز اعلام کرده اند. فقط نکته مهمی که در این باره وجود دارد، این است که کودکان زیر سه سال باید مقدار بسیار اندکی خمیردندان را روی مسواک بگذارند و کودکان بالای سه سال هم باید به اندازه یک نخود خمیردندان روی مسواک بگذارند. باید قبول کرد که احتمال دارد کودکان زیر سه سال، خمیردندان را قورت بدهند. پس شاید بهتر باشد که از خمیردندان های حاوی فلوراید استفاده نکنند.
کف بیشتر و دندان های تمیز تر!
گفتیم که خمیر دندان ها از یک دسته مواد ساینده، یک دسته مواد جاذب رطوبت، مواد کف کننده، مواد نگه دارنده و شیرین کننده ساخته می شوند. مواد کف کننده اضافه شده به خمیر دندان تنها به دلیل مشتری پسند بودن به آن اضافه می شود. این باور غلط همیشه در بین مردم وجود داشته که یک ماده شوینده در صورتی که کف بیشتری تولید کند، خاصیت پاک کنندگی بیشتری دارد! به همین دلیل تولید کنندگان ناچار هستند ماده سدیم لوریل سولفات را به تمامی شوینده ها و حتی شامپوها و خمیر دندان ها اضافه کنند، در حالی که کف کردن خمیر دندان هیچ ارتباطی با پاک کنندگی آن ندارد. طبق تحقیقات پژوهشگران، سدیم لوریل سولفات از طریق بافت مخاطی دهان جذب بدن شده و تومورهای سرطانی ایجاد می کند.بنابراین لازم است خمیر دندانی که خریداری می کنید دارای سولفات لوریت سدیم یا SLS نباشد. خصوصا مورد کودکان و خردسالان که بیشتر در معرض خطر هستند، باید هنگام خرید خمیر دندان دقت کنید که خمیر دندان فاقد SLS باشد.
برای کودکان باید چه مقدار خمیر دندان استفاده کرد؟
بهتر است ابتدا از مسواک و آب برای تمیز کردن دندان های خردسالان استفاده کنید. به کودکان آموزش دهید که نباید موقع مسواک زدن، خمیر دندان را فرو دهند. هنگامی که کودک بتواند مواد پاک کننده دندان را کاملا از دهانش بیرون بریزد، می توان از خمیر دندان استفاده کرد. بهتر است برای کودکان به اندازه یک برنج از خمیر دندان روی مسواک گذاشت. بزرگسالان نیز در هر وعده مسواک زدن باید تنها به اندازه یک نخود خمیر دندان استفاده کنند. به کودک آموزش دهید که پس از مسواک زدن به طور کامل دهانش را با آب بشوید.
نکات مهم در استفاده از خمیردندان مخصوص کودکان
همان طور که خرید خمیر دندان مورد مهمی محسوب می شود استفاده از آن نیز به همان اندازه و شاید بیشتر از اهمیت بالایی برخوردار است. برای اینکه مسواک زدن کودک نتیجه مطلوبی در بر داشته باشد نکات زیر را در نظر بگیرید.
- هنگام خرید خمیر دندان بهتر است که تیوپ های کوچک را خریداری کنید. زیرا تیوپ های کوچک سریع تر تمام می شوند و کودک با تجربه طعم جدید از مسواک زدن دلزده نخواهد شد.
- کودک را تشویق کنید تا خودش تیوپ را در دست بگیرد و مقدار لازم از خمیر دندان را بر روی مسواک بگذارد. با این کار کودک میزان لازم برای استفاده از خمیر دندان را یاد خواهد گرفت.
- برای کودک توضیح دهید که بعد از اتمام مسواک زدن باید تمام محتویات دهان خود را با آب بشوید و تخلیه کند. نسبت به وارد شدن خمیر دندان به درون معده به او هشدار دهید.
- به هیچ عنوان از خمیر دندانی که خود استفاده می کنید بر روی مسواک کودک نگذارید. زیرا خمیر دندان شما ممکن است دارای مواد سفید کننده , فلوراید یا طعمی تند باشد که مورد پسند کودک نیست.
توصیه های مهم برای والدین
- مسواک زدن کودک را تا سن 7 سالگی تحت نظر داشته باشید. در سال های ابتدایی خودتان دندان های او را مسواک بزنید اما زمانی که آموزش لازم را در این خصوص دید و مهارت کافی پیدا کرد استفاده از مسواک را به عهده او بسپارید.
- از میزان کمی از خمیر دندان مخصوص کودکان بر روی مسواک استفاده کنید. به هیچ عنوان تمام سطح مسواک را آغشته از خمیر دندان نکنید زیرا دهان کودک بسیار کوچک است و اگر خمیر دندان در دهان او کف کند او مجبور به قورت دادن آن خواهد شد.
- استفاده از خمیر دندان مخصوص کودکان بهتر است تا سن 7 سالگی ادامه داشته باشد. به محض بیرون آمدن دندان های دائمی از لثه باید خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده شود. زیرا مینای دندان دائمی محکم تر از مینای دندان شیری است و باید از خمیر دندان های قوی تری برای پاکیزگی آن ها استفاده کرد.
