خواص دارویی گیاه اسفرزه چیست؟

اسفرزه یکی از گیاهان است و در ایران از جمله در بلندی های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد می روید. در زبان بلوچی به آن برنجاسک می گویند و این گیاه در بلوچستان ایران و پاکستان به وفور رشد می کند که بلوچها تخم این گیاه را جهت رفع اسهال با ماست مخلوط کرده و به خورد بیمار می دهند که بسیار موثر است.
این گیاه علفی و یکساله، بدون ساقه یا دارای ساقه های کوتاه و برگهای باریک، دراز و نوک تیز با سه رگبرگ سراسری در جهت طول برگ، گلهای کوچک آن به صورت سنبله های استوانه ای یا تقریباً مدور به طول ۵/۱ تا ۳ سانتی متر در راس دمگل ظاهر می شوند و محتوی دانه هایی به رنگ قهوه ای مایل به زرد هستند. ارتفاع این گیاه به ۱۰ تا ۳۵ سانتی متر می رسد. میوه این گیاه پوشینه، شکوفا، دو خانه و محتوی معمولاً یک دانه کوچک، لغزنده و به رنگ قهوه ای در هر خانه است.
این گیاه به حالت خودرو روی چمن های خشک، چراگاه ها، مزارع رها شده، علف زارها، کنار راه ها و جویبارها و بیابان های بایر دیده می شود.
خواص و کاربرد
• سفت کننده شکم
• ضد زخم روده و معده
• ضد حرارت و عطش
• ضد اسهال ساده و خونی
• ضد خونریزی سینه
• نشاط آور
• ضد تب و لرز
• آن را در آب بریزید و بگذارید بماند و دائم به جای آب خوردن از آب آن میل کنید، اگر دائم جرعه جرعه نوشیده شود گرفتگی صدا که از گرمی و حرارت باشد را برطرف می سازد
• در کاهش درد و رفع خارش و قطع خونریزی بواسیر نافع است
• آن را با عناب در آب بچسبانید و آب آن را صبح ناشتا بخورید و با آب آن بدن را هم بشویید خارش قسمت های زنانه یا واژینال را برطرف می سازد.
• آب دم کرده آن را بنوشید، مدر است و برای سوزاک مفید است.
• ۲۰ گرم در یک لیوان آب جوشانده و ۴ روز تکرار شود دافع سنگ کیسه صفرا است
• اگر اسفرزه را با تخم شربتی و خاکشیر (هر کدام ۱۰۰ گرم) ترکیب کرده و هر روز یک قاشق سوپخوری آن را در ۲ لیوان آب حل کرده مصرف کنیم برای رفع خارش تن و تصفیه خون و بازشدن اشتها مفید است
• هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک فنجان آبجوش بریزید بعد با نبات شیرین کرده و بنوشید، اسهال خونی را درمان می کند
• از خونریزی زیاد و قاعدگی جلوگیری می کند
• آن را بو دهید و هر روز بخورید. اسهالهای طولانی و مزمن را درمان می کند
• لعاب آن را دائم در گلو قرقره کنید و هم جرعه جرعه بخورید، گلودرد را درمان می کند و اگر آب آن دردهان نگه دارید برفک و سوختگی و طاول و زخمهای دهان رادرمان می کند
• آن را بکوبید، بعد با سرکه خمیر کنید و هر روز صبح و شب روی محل ضماد بگذارید سالک را درمان می کند.

گیاه اسفرزه در نظر حکمای طب سنتی ایران

طبیعت گیاه اسفرزه سرد و تر است و نوع سفید رنگ آن مرغوبتراست که باید در آب ته نشین شود.

دانه های لعاب زا گیاه اسفرزه و خوردن لعاب آن سبب تسکین حرارت و تشنگی می شود و برای تب های گرم، غلیان خون و ناراحتی و خشونت سینه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع یبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوی یا عوارض حاصله از خوردن دارو های گرم است بسیار مفید است.

جالب است بدانید که توصیه می شود؛ در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهایی و با مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود.

چگونگی مصرف اسفرزه

اغلب در شکل پودر یا ویفر مصرف می شود. همچنین در کپسول، گرانول و مایع موجود است. این عنصر اصلی در بسیاری از مواد ملین موجود است، از جمله:

متاموسیل
Fiberall
پسیلیوم
فیبر روزانه Maalox
Uni-Laxative

هنگام مصرف هر یک از این داروها، دستورالعمل های بسته بندی را دنبال کنید. به یاد داشته باشید که یکی از مولفه های اصلی چگونگی روان شدن اسفرزه در روده کوچک، توانایی آن برای جذب مایع است، بنابراین مطمئن شوید که روزانه مقدار زیادی آب (حداقل 8 لیوان) مصرف می کنید. از مصرف داروهاي ملين تا دو ساعت بعد از مصرف ساير داروها خودداري شود.