خَربُزه گیاهی از تیره کدوییان که میوه اش درشت و شیرین و آب دار است. بوتهٔ آن کوتاه و ساقه هایش روی زمین می خوابد. خربزه گیاهی از خانوادهٔ Cucurbitaceae با نام علمی Cucumis melo var.inodorus است. خربزه جزو صیفی جات به شمار می آید. خربزه دارای مقدار زیادی ویتامین A,C و سلولز است. به طورکلی، خانوادهٔ خربزه شامل انواع گرمک و طالبی نیز می شود که البته این دو نوع کم آب تر و شیرینی کمتری نسبت به خربزه دارند. معمولاً هرچه رنگ خربزه زرد تیره مایل به نارنجی و خطوط سفید رنگ روی آن بیشتر باشد، شیرین تر است.
ارزش غذایی خربزه
یکی از بهترین میوه ها در رژیم غذایی، خربزه است که دارای ویتامین های A و B و C و فسفر است. ارزش غذایی این میوه تا حدی زیاد است که کلسیم و پتاسیم مطلوبی را به بدن منتقل می کند. خربزه حاوی فیبر مناسبی است که در درمان و پیشگیری برخی از بیماری ها مؤثر واقع می شود. خربزه های شیرین گرمی بیشتری دارند. خواص خربزه در کنار طعم تقریباً قندی و آبدار و خوشمزه این میوه واقعاً غوغایی به پا می کند. علاوه بر خوشمزه و آبرسان بودن، خربزه منبعی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین A، ویتامین B۶، فیبر رژیمی و اسیدفولیک نیز هست.
انواع خربزه
خربزه ها در سطح جهانی به دو دسته آمریکای شمالی و اروپایی تقسیم می شوند. خربزه های اروپایی دارای پوستی به رنگ سبز ملایم است اما خربزه های آمریکای شمالی سبز متمایل به زرد است. این نوع خربزه ها به نسبت خربزه های اروپایی، آب دار تر و شیرین هستند.
خواص خربزه
خربزه یکی از انواع میوه های محبوب تابستانی است که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی بوده و به همین علت خواص و فواید فراوانی برای سلامت بدن دارد. خربزه از زرد کمرنگ تا نارنجی متغیر است و شکل آن نیز گرد یا دراز است. بافت خربزه نرم و آبدار است و عطر بسیار مطبوعی دارد. حفره مرکزی خربزه دارای دانه است که این دانه ها نیز سرشار از خواص هستند. درخشان سازی پوست یکی از خواص خربزه است.
خربزه، تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
از آن جایی که خربزه دارای مواد مغذی و انواع ویتامین ها است بنابراین می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. این میوه دارای ویتامین C بسیاری است بنابراین آنتی اکسیدان موجود در آن با عوامل بیرونی از جمله عفونت ها مبارزه می کند و این در افزایش سلامت بدن اهمیت دارد. علاوه بر آن باید توجه کرد که وجود ویتامین A در این میوه به سلامت بینایی نیز کمک شایانی می کند. خربزه با خاصیت آرام بخشی که دارد می تواند از بی خوابی ها و اضطراب ها پیشگیری کند و در نهایت موجب سلامت سیستم دفاعی بدن شود.
خربزه، تضمین کننده سلامت قلبی عروقی و ریه ها
خربزه علاوه بر ویتامین C، دارای پتاسیم زیاد نیز هست که می تواند منجر به کنترل فشار خون و سلامت عروق شود. این میوه با آدنوزین موجودی که در گوشته خود دارد به دلیل خاصیت رقیق کنندگی خون از لخته شدن خون در قلب و عروق قلبی جلوگیری کرده و در نهایت عاملی پیشگیرانه برای سکته های قلبی به شمار می آید. ویتامین A موجود در خربزه قسمت های آسیب دیده ریه را ترمیم کرده و به جوان سازی ریه ها کمک می کند. پتاسیم از استرس نیز جلوگیری می کند و به تقویت سیستم ایمنی بدن می انجامد.
خربزه؛ ضد اگزما و روشن سازی پوست
خربزه به دلیل دارا بودن ویتامین A و همچنین خاصیت ترمیم کننده سلول های بدنی می تواند پوست را از آلودگی ها پاک کند و سلول های مرده را ترمیم سازد. ویتامین C در این میوه با تولید کلاژن مورد نیاز بدن به سلامت بدن انسان کمک می کند. این میوه آب رسان بسیار خوبی محسوب می شود و با مقابله با استرس ها و همچنین منتقل کردن مواد غذایی از پیری و چین و چروک جلوگیری می کند. بیماری های پوستی مانند اگزما و کک و مک را می توان با آب خربزه درمان کرد. آب خربزه لوسیون فوق العاده ای برای خراش ها و سوختگی ها به حساب می آید.
رژیم لاغری و چاق شدن با خربزه
خربزه جزو میوه هایی است که اگر به صورت کنترل شده مصرف شود می تواند به لاغری کمک کند. اما به دلیل وجود قند بالای این میوه اگر بدون کنترل مصرف شود و در خوردن آن زیاده روی شود باعث چاقی و اضافه وزن می گردد. خربزه از مقادیر کمی کالری و سدیم برخوردار است و به همین جهت اگر به صورت کنترل شده مصرف شود برای کاهش وزن مفید است. ضمن اینکه این میوه هیچ گونه چربی و کلسترولی ندارد. علاوه بر این آب موجود و فراوان این میوه باعث سیری طولانی می شود که می تواند از پر خوری جلوگیری می کند.
خواص خربزه در طب سنتی
متخصصان و پزشکان طب سنتی طبیعت خربزه را معتدل و تر می دانند. خربزه هر قدر شیرین تر باشد طبع آن گرمی و تری بیشتری خواهد داشت. خرزه منبعی عالی و غنی از فیبر، ویتامین ها مانند تیامین( ویتامین B1)، ریبوفلاوین (ویتامین B2)، نیاسین (ویتامین B3)، اسید پانتوتنیک (ویتامین B5)، پیریدوکسین (ویتامین B6)، فولات، کولین، ویتامین A، ویتامین E، ویتامین C، مواد معدنی مانند پتاسیم، سدیم، کلسیم، آهن، روی ،منیزیم و منگنز است. از خواص خربزه می توان به مواردی مانند جوان سازی ریه ها، درمان مشکلات قاعدگی، درمان بی خوابی، کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلاپت قلب، ضد سرطان، مبارزه با استرس، سلامت چشم، جلوگیری از نفروپاتی دیابتی، ترک سیگار، درمان آرتریت، بهبود گوارش، دفع سموم و سلامت کلیه، تنظیم سطح قند خون، خواص ضد التهابی، تنظیم فشار خون، هیدراته کردن بدن، افزایش حجم شیر مادر، افزایش رشد کودکان، پاک سازی پوست، درمان سنگ کلیه، جوان سازی پوست، درمان اگزما و سوختگی سطحی پوست، درمان ریزش مو و افزایش تولید اسپرم اشاره کرد.
مانع سرطان می شود
نام سرطان نیز ترسناک است زیرا ممکن است هرلحظه کشنده شود. حداقل کاری که می توانیم انجام دهیم، خوردن غذاهایی است که از این بیماری کشنده جلوگیری می کنند. یکی از این غذاها خربزه است. چرا مفید است؟ خربزه مقدار زیادی ویتامین C و بتاکاروتن دارد که می توانند با رادیکال های آزاد در بدن مبارزه کرده و آنها را ازبین ببرند. این رادیکال های آزاد خطرناک هستند زیرا به سلول های بدن حمله کرده و باعث رشد سرطانی می شوند.
با استرس مبارزه می کند
آخرین مهلت کارهای اداره، بردن بچه ها به مدرسه، صبحانه درست کردن برای همسر ، بردن مادر به کلاس یوگا……… چنین سبک زندگی بیقراری، فقط باعث استرس می شود. دفعه بعدی که چنین احساسی داشتید، استراحت کرده و یک لیوان آب خربزه میل کنید. در عرض چنددقیقه بهتر می شوید. چرا مفید است؟ خربزه سرشار از پتاسیم است که ضربان قلب را متعادل کرده و ذخیره اکسیژن را برای مغز افزایش می دهد و بنابراین باعث می شود احساس آرامش و تمرکز بیشتر داشته باشید. خربزه، سوپراکسیددیسموتاز نیز دارد که با پایین آوردن فشارخون و آرامش عروق، با استرس مبارزه می کند. این ماده از مرگ سلولی ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری می کند.
خواص خربزه در بارداری
خواص خربزه برای دوران بارداری بسیار فراوان است. خربزه سرشار از ویتامین A است که این ویتامین برای رشد شناختی جنین و پیشگیری از هرگونه اختلال مادرزادی حیاتی است. در واقع ویتامین A می تواند به رشد قلب، ریه ها، کلیه ها، چشم و استخوان جنین کمک کند. اسبد فولیک موجود در خربزه از نقص لوله عصبی جلوگیری می کند. ماده معدنی مورد نیاز برای شکل دادن به ساختار سالم استخوانی و دندانی در جنین کلسیم است و خربزه منبعی غنی از کلسیم است. همچنین خربزه به علت دارا بودن پتاسیم گزینه مناسبی برای تنظیم فشار بارداری است. علاوه بر این خربزه می تواند از یبوست در دوران بارداری جلوگیری می کند. خربزه موجب بهبود هضم غذا می شود و می تواند از سوزش سردل، اسیدی شدن معده و تشکیل گاز در دستگاه گوارش پیشگیری کند. خربزه حاوی تیامین است و علاوه بر اینکه به شکل گیری سیستم عصبی مرکزی جنین کمک می کند، می تواند نقش موثری در پیشگیری از احساس تهوع و ویار صبحگاهی در طول سه ماهه اول دارد. ویتامین C موجود در خربزه سیستم ایمنی را تقویت کرده مادر باردار را در برابر عفونت ها در طول بارداری محافظت می کند.